Μαρία Ντούμα: Υπεύθυνες Δηλώσεις ως δικαστικά τεκμήρια {ΟλΑΠ 8/87]

Όταν ο απορριπτικός λόγος μιας αγωγής η οποιουδήποτε άλλου μέσου  δεν αντιβαίνει στην κοινή λογική  όλα είναι εύκολα και τελικώς δεν υποβοηθείται η διάχυτη αμφισβήτηση της δικαστικής εξουσίας.

Σύνηθες στις πολιτικές δίκες να  υπάρχει αδυναμία λήψης ένορκης βεβαίωσης και ως λύση ο πολίτης να  σου προσκομίζει για απόδειξη μία υπεύθυνη δήλωση τρίτου μέσω  gov .gr

Εκεί αρχίζει το πρόβλημα.

Ο ΚΠολΔ προβλέπει ως νόμιμο  αποδεικτικό μέσο [αρθρο 339] τα δικαστικά τεκμήρια  στα οποία εντάσσονται όλα τα μη επώνυμα αποδεικτικά μέσα μέσα, δηλαδή όσα δεν κατατάσσονται σε κάποια από τις κατηγορίες αποδείξεων  που αναφέρει το άρθρο αυτό  και οι οποίες είναι   η ομολογία, η  αυτοψία, η  πραγματογνωμοσύνη,  τα  έγγραφα, η  εξέταση των διαδίκων, οι  μάρτυρες και  οι ένορκες βεβαιώσεις.

Στον ΚΠολΔ δεν εισάγεται κάποιος  αποκλεισμός των   υπεύθυνων δηλώσεων    του άρθρου 8 του Ν.1599/1986  από τον χαρακτηρισμό του ως δικαστικού τεκμηρίου.

Το  μακρινό όμως 1987 ο Άρειος Πάγος  σε Ολομέλεια εξέδωσε την υπ΄αριθμόν 8 απόφασή του με την οποία έκανε δεκτό   ότι η Υπεύθυνη δήλωση τρίτου για τα αποδεικτέα θέματα μιας δίκης απαγορεύεται να ληφθεί υπ΄όψιν ως δικαστικό τεκμήριο, εκτός αν αυτή έχει ληφθεί  για άλλο λόγο, διότι η μαρτυρική κατάθεση είναι νόμιμη απόδειξη μόνο αν γίνει με ένορκη βεβαίωση η επ’ ακροατηρίω  και   επί λέξει ότι: « Μαρτυρία που δόθηκε με άλλο τρόπο δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη κατά την εκτίμηση των αποδείξεων, ήτοι ούτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων. Αυτό ισχύει και για τις δηλώσεις ή βεβαιώσεις τρίτων, που αποτελούν μαρτυρίες αυτών, εφόσον έγιναν για να χρησιμοποιηθούν, κατά την κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, ως αποδεικτικά μέσα στην ορισμένη μεταξύ άλλων πολιτική δίκη, χωρίς να τηρηθούν οι άνω δικονομικές διατάξεις..»,

Όμως μία σειρά λόγων επιβάλλει οι Υπεύθυνες δηλώσεις, ακόμη  και όταν λαμβάνονται για τα αποδεικτέα θέματα μιας δίκης, να αποτελούν δικαστικά τεκμήρια  διότι:

Η Υπεύθυνη δήλωση  τρίτου δεν προσκομίζεται ως το  επώνυμο μέσο της « μαρτυρίας» , δεν έχουμε υποκατάσταση του μέσου αυτού αλλά έχουμε απλώς   μία βεβαίωση η οποία αν είναι ψευδής συνεπάγεται ποινικές κυρώσεις.

Όταν η Ολομέλεια τις απαγόρευσε δεν υπήρχε η κάμψη της αυστηρής/τυπικής  απόδειξης στην αστική δίκη  που ισχύει  σήμερα μετά την τροποποίηση του άρθρου 340 του Κ.Πολ.Δ. με το  Ν.4335/2015. Δηλαδή θεσπίστηκε    η  παράλληλη/σωρευτική συνεκτίμηση  και των μη  «πληρούντων τους όρους του νόμου»   αποδεικτικών μέσων.

Η νομιμότητα της λήψης  της ένορκη βεβαίωσης προϋποθέτει  μία τυπική διαδικασία  δηλαδή την γνωστοποίηση των στοιχείων των μαρτύρων πρό διημέρου όμως αυτή ελάχιστα συνεισφέρει στην ουσιαστική απονομή της δικαιοσύνης  αφού όλες οι ένορκες είναι προδιατυπωμένες και κατά την λήψη  μόνο υπογράφεται , χωρίς καμμία συμμετοχή του αντιδίκου. Δηλαδή όπως και στην υπεύθυνη δήλωση ο τρίτος απλώς υπογράφει ένα κείμενο χωρίς καμμία απολύτως συμμετοχή του αντιδίκου.

Η  υποκειμενική η αντικειμενική αδυναμία λήψης ένορκης βεβαίωσης για διάφορους λόγους που αφορούν πχ στην αδυναμία προσβασιμότητας σε αρμόδια αρχή , μη οικονομική δυνατότητα κλπ , είναι λογικό και δίκαιο να θεραπευθεί με την δυνατότητα  λήψης  υπεύθυνης δήλωσης, διότι έτσι εξυπηρετείται ο σκοπός της  ουσιαστικής απονομής  της δικαιοσύνης και ουσιαστικής δικαστικής προστασίας του πολίτη.

Το ΕΔΔΑ προτάσσει ώς  προστατευόμενο αγαθό το δικαίωμα ουσιαστικής δικαστικής προστασίας από την «τυπολατρία» στην απονομή της, εφόσον η τυπικότητα δεν δικαιολογείται από τον σκοπό της.

Επομένως είναι καιρός οι Υπεύθυνες δηλώσεις να λαμβάνονται υπ΄όψιν ως δικαστικά τεκμήρια και να αναθεωρηθεί η παραπάνω παραδοχή  της Ολομέλειας, η οποία   προφανώς  ανταποκρινόταν στην τότε κρατούσα αυστηρή/τυπική  αποδεικτική διαδικασία η οποία δεν επέτρεπε τα μη πληρούντα τούς όρους του νόμου αποδεικτικά μέσα.

Τέλος ο   πάγιος  χαρακτηρισμός  από την νομολογία  των μη νομότυπα ληφθεισών ενόρκων βεβαιώσεων ως δικαστικών τεκμηρίων και ο αποκλεισμός των Υπεύθυνων δηλώσεων  ως τέτοιων δεν έχει  κανένα λογικό η νομικό έρεισμα και πολλές φορές δημιουργεί δυσπιστία και για την ορθότητα και για την ορθότητα και για την σκοπιμότητα μιας απόφασης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr