Νίκος Λαγαρίας: What about “justice statistics”?

Αγαπητό dikastiko.gr, διάβασα το εξαιρετικά ενδιαφέρον ρεπορτάζ σας με τίτλο «Προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για τα justice statistics» (Διαβάστε ΕΔΩ)

Πρόκειται ασφαλώς για μια αξιέπαινη πρωτοβουλία του Υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα.

Το θέμα βέβαια δεν είναι καινούργιο, η υλοποίηση των “justice statistics” εκκρεμεί (δυστυχώς) εδώ και πάρα πολλά χρόνια, για να μην πω ότι “παραπέμπεται διαρκώς στις καλένδες”.

Η μόνιμη επωδός των Διεθνών Οργανισμών, όταν διενεργούν αξιολόγηση και συντάσσουν εκθέσεις συμμόρφωσης της χώρας, επί θεμάτων Δικαιοσύνης, Διαφάνειας (άλλως Καταπολέμησης της Διαφθοράς) και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι “πού είναι τα στατιστικά σας!”.

Βεβαίως, έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες μέχρι σήμερα, έχει σημειωθεί και κάποια πρόοδος, και αυτό πρέπει να αναγνωριστεί.

Όμως θα κόμιζα γλαύκα στην Αθήνα αν έλεγα ότι δεν έχει εμπεδωθεί ακόμα, πλήρως, μια κουλτούρα “ανοικτότητας” / διαφάνειας (openness / transparency), αξιολόγησης και λογοδοσίας στην πατρίδα μας, παρότι ο εγχώριος κεντρικός μηχανισμός, που είναι ελεγκτικής / κατασταλτικής αντίληψης, έχει γιγαντωθεί (“Εθνική Αρχή Διαφάνειας”).

Το Φθινόπωρο του 2016 μου ζητήθηκε από Πολιτικό Οργανισμό και εκπόνησα μια εργασία με τίτλο “Οι πολιτικές κατά της διαφθοράς στην Ελλάδα. Η ανάγκη για μια νέα προσέγγιση”.

Τον Δεκέμβριο του 2018 μου κάνατε την τιμή να την αναρτήσετε, για την ενημέρωση των αναγνωστών σας (Διαβάστε ΕΔΩ)

Στη σελίδα 34, αναφέρομαι στα στατιστικά στοιχεία της Δικαιοσύνης, στα “justice statistics”. Νομίζω ότι είναι κατάλληλη η στιγμή για να κατανοήσουν καλύτερα και οι μη εξοικειωμένοι αναγνώστες σας, τι ακριβώς θα μπορούσε να σημαίνει αυτό:

«Η δημόσια λογοδοσία των δικαστικών λειτουργών, κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους, γίνεται με την αιτιολογία των αποφάσεών τους, που ελέγχεται μέχρι εξαντλήσεως των βαθμών δικαιοδοσίας.

Επιπροσθέτως, η Επιθεώρηση των τακτικών δικαστών, που ενεργείται κατά το άρθρο 87 παρ. 3 του Συντάγματος, μπορεί να προσφέρει πολλά, όταν είναι στοχευμένη και, κυρίως, όταν γίνεται με αξιολογική ανάλυση ουσιαστικών και προσωποποιημένων στατιστικών στοιχείων.

Ενδεικτικά, θα μπορούσε να αξιολογείται ο χρόνος που χρειάζεται ένας δικαστής, κατά μέσο όρο, για τη δημοσίευση αποφάσεων σε μονομελή σύνθεση (σ.σ.: επί πολιτικών υποθέσεων), στις δε πολυμελείς συνθέσεις, ο χρόνος που απαιτείται, κατά μέσο όρο, για την κατάρτιση των εισηγήσεων ενός εισηγητή δικαστή και ο χρόνος, κατά μέσο όρο, για τη σύγκληση και τη διενέργεια των διασκέψεων και τη δημοσίευση των αποφάσεων, μετά από αυτές, από τον πρόεδρο της σύνθεσης.

Θα μπορούσε επίσης να αξιολογείται το ποσοστό ευδοκίμησης των ένδικων μέσων και βοηθημάτων που ασκήθηκαν κατά των αποφάσεων/απόψεων ενός δικαστή (και σε πολυμελή σύνθεση), ιδίως δε αναιρέσεων για έλλειψη αιτιολογίας και εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του Νόμου.

Για δε τους ανακριτές, σημαντικό θα ήταν να ερευνάται ποιο είναι το ποσοστό των προσωρινώς κρατηθέντων που τελικώς απηλλάγησαν – δηλαδή φυλακίστηκαν αδίκως – και για τους εισαγγελείς, το ποσοστό των συνταχθέντων από αυτούς κατηγορητηρίων και κλητήριων θεσπισμάτων που ευδοκίμησαν στο ακροατήριο.

Είναι αναγκαία η τήρηση αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων. Θα φανούν χρήσιμα, τόσο για την κρίση και την προαγωγή εκάστου δικαστικού λειτουργού, όσο και για την παρακολούθηση – στατιστικώς φυσικά, από την ηγεσία της Δικαιοσύνης – του παραγόμενου έργου κάθε Δικαστικής Μονάδας συνολικά, με τη σύγχρονη τεχνολογία».

ΥΓ: Για να λεχθεί με άλλο τρόπο, είναι διαφορετικό να μετράει κανείς αποφάσεις ποινικών Δικαστηρίων, γενικώς, από το να μετράει, ειδικότερα, πόσες από αυτές ήταν αναβλητικές, για παράδειγμα λόγω βαριάς ασθένειας των κατηγορούμενων (έχει και αυτό τη στατιστική σημασία του) και πόσες επί της ουσίας.

Ο Νίκος Λαγαρίας είναι Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr