Δημήτρης Βερβεσός: «Νέος» δικαστικός χάρτης – Μεταρρύθμιση ή απορρύθμιση της Δικαιοσύνης;’’

Η 16η Σεπτεμβρίου 2024 σηματοδότησε την έναρξη εφαρμογής του νέου δικαστικού χάρτη, μιας «μεταρρύθμισης» που υποτίθεται ότι θα επιτάχυνε την απονομή της δικαιοσύνης. Ωστόσο, η πραγματικότητα αποδεικνύεται πολύ διαφορετική από τις υποσχέσεις. Οι δικηγόροι της Αθήνας προχώρησαν χθες, πρώτη μέρα εφαρμογής του νέου συστήματος, σε καθολική αποχή από τα καθήκοντά τους, εκφράζονται τη βαθιά ανησυχία τους για το μέλλον της δικαιοσύνης στη χώρα μας και στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα αντίδρασης και διαμαρτυρίας.

Η βιαστική και πρόχειρη εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη έχει δημιουργήσει ένα χάος στη λειτουργία των δικαστηρίων, ιδίως της Αθήνας, με σοβαρές επιπτώσεις στην απονομή της δικαιοσύνης και στην έννομη προστασία των πολιτών. Σταχυολογώ εντελώς ενδεικτικά τα κύρια ζητήματα, με τα οποία είναι αντιμέτωποι δικηγόροι, δικαστές και πολίτες – διάδικοι, ώστε να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος:

1. Έλλειψη προσωποποιημένης ενημέρωσης: Το σύστημα Solon.gov, που θα έπρεπε να παρέχει ενημέρωση στους διαδίκους για το νέο τόπο και χρόνο εκδίκασης των υποθέσεών τους, μέχρι και χθες δεν λειτουργούσε. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες πολίτες κινδυνεύουν να ερημοδικαστούν λόγω έλλειψης πληροφόρησης, ενώ πλήθος διαδικασιών (που σε ορισμένες περιπτώσεις συνδέονται με συγκεκριμένες ημ/νίες, όπως π.χ. η λήψη πιστοποιητικών για διαγωνισμούς) δεν μπορούν να διεκπεραιωθούν.

2. Ανεπαρκής εκπαίδευση ειρηνοδικών: Οι ειρηνοδίκες καλούνται να δικάσουν υποθέσεις που μέχρι πρότινος ανήκαν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του μονομελούς Πρωτοδικείου, χωρίς να έχουν την απαραίτητη εμπειρία. Η προβλεπόμενη 24μηνη εκπαίδευσή τους δεν έχει καν ξεκινήσει, θέτοντας, εκ των πραγμάτων, σε κίνδυνο την ποιότητα των αποφάσεων σε κρίσιμους τομείς όπως οι οικογενειακές διαφορές οι άκυρες απολύσεις κλπ.

3. Ελλιπείς υποδομές: Η απόφαση για τη δημιουργία νέων αιθουσών στο Ειρηνοδικείο ελήφθη μόλις στις 9 Σεπτεμβρίου 2024 (με απευθείας ανάθεση!), με προβλεπόμενη ημερομηνία χρήσης τις αρχές Δεκεμβρίου 2024. Αυτό σημαίνει ότι για τους επόμενους μήνες, δεν θα υπάρχουν οι αναγκαίοι χώροι για τη διεξαγωγή των δικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το επίπεδο απονομής της δικαιοσύνης.

4. Χάος στα αρχεία:Τα αρχεία των Ειδικών Διαδικασιών βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του Πρωτοδικείου, αναγκάζοντας τους δικηγόρους να μετακινούνται σε πολλαπλά σημεία για να λάβουν τα απαραίτητα έγγραφα κατά περίπτωση (πιστοποιητικά, απόγραφα, αντίγραφα κλπ.), εντείνοντας έτσι την αδικαιολόγητη ταλαιπωρία τους.

5. Διοικητικά προβλήματα: Κάποια απ’ τα νέα Περιφερειακά Πρωτοδικεία δεν διαθέτουν ακόμη ούτε τα βασικά, όπως π.χ. σφραγίδες (!), ενώ υπάρχουν ζητήματα ακόμη και με τις συμβάσεις καθαριότητας για τα δικαστικά καταστήματα. Αυτά τα προβλήματα, αν και φαινομενικά μικρά, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές πρόσθετες δυσλειτουργίες.

6. Μεταφορά υποθέσεων: Η απόφαση του Προϊσταμένου του Πρωτοδικείου Αθηνών για τη μεταφορά όλων των υποθέσεων των περιφερειακών Πρωτοδικείων Αθήνας στο κεντρικό κατάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2025 είναι εσφαλμένη. Οι υποθέσεις που έχουν προσδιορισθεί για να δικασθούν στα καταργούμενα Ειρηνοδικεία πρέπει να παραμείνουν εκεί, άλλως να προσδιορίζονται στο κεντρικό μόνο οι κατατεθησόμενες από 16-9-2024, για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία των δικηγόρων και ο κίνδυνος ερημοδικίας των διαδίκων.

7. Ασάφειες και κενά στη νομοθεσία: Οι νεοπαγείς διατάξεις παρουσιάζουν σημαντικά κενά και ασάφειες. Πρέπει κατ’ αρχάς να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση ώστε τα γραμμάτια προείσπραξης τακτικής διαδικασίας Ειρηνοδικείου, που έχουν ήδη αναλωθεί, να θεωρηθούν επαρκή για τη δικονομική εκπροσώπηση των διαδίκων και το παραδεκτό της τυπικής συζήτησης στο Μονομελές Πρωτοδικείο.

8. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη για νομοθετική διευκρίνιση σχετικά με το αν οι αιτήσεις διαταγών πληρωμής συνιστούν “εισαγωγικό δικόγραφο” εν τη εννοία του νόμου 5134/2024 για να κριθεί αν μπορεί να κατατεθούν στο Κεντρικό ή και στο περιφερειακό Πρωτοδικείο.

9. Σοβαρό πρόβλημα επίσης δημιουργήθηκε με τα πρώην Περιφερειακά Ειρηνοδικεία της Χώραςλόγω της ρύθμισης του άρθρου 51 του Ν. 5134/24. Οι δικηγόροι που κατέθεταν στα Περιφερειακά Πρωτοδικεία δεν παραλαμβάνονταν τα δικόγραφά τους αλλά τους παρέπεμπαν στην κεντρική έδρα του Πρωτοδικείου  (από Ναύπακτο και Αμφιλοχία στο Αγρίνιο, από Άνδρο, Τήνο, Μύκονο στη Σύρο, από Λέρο, Κάλυμνο στην Κω κλπ).

Είναι προφανές ότι το πρόβλημα των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων, που αγγίζουν πολλές φορές το όριο της αρνησιδικίας, πρέπει να αντιμετωπιστεί. Γι’ αυτό και δεν ήμασταν επί της αρχής αντίθετοι στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας. Ωστόσο, επιτάχυνση δεν μπορεί να επιτευχθεί με πρόχειρες και εμβαλωματικές λύσεις, χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα. Η κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που η ίδια δημιούργησε, για τα οποία δεν έχει λάβει κανένα λυσιτελές, ουσιαστικό μέτρο, παρά το ότι το νέο δικαστικό έτος έχει ήδη ξεκινήσει.

Ο «νέος» δικαστικός χάρτης, όπως εξελίσσεται η εφαρμογή του, δεν συνιστά μεταρρύθμιση, αλλά καταταλαιπώρηση των λειτουργών – συλλειτουργών της Δικαιοσύνης και των Ελλήνων πολιτών.

Καλούμε την κυβέρνηση να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για την επίλυση των προβλημάτων, σε συνεργασία με τους δικηγορικούς συλλόγους, τους δικαστικούς λειτουργούς και τους δικαστικούς υπαλλήλους. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε μια πραγματική αναβάθμιση του δικαστικού συστήματος, ώστε η Δικαιοσύνη να λειτουργεί, ως οφείλει, με ασφάλεια δικαίου και προς όφελος των πολιτών, στο όνομα των οποίων -και μόνον- απονέμεται’’.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr