OLAF: Ένας «ευρωπαϊκός ΣΔΟΕ»
Επ’ αφορμή των ερωτηματικών που εκφράστηκαν για τη διαχείριση από την χώρα μας των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το προσφυγικό πρόβλημα, μπήκε στη ζωή μας η OLAF.
Τι εστί OLAF λοιπόν;
Είναι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και αποτελεί όργανο της ΕΕ που έχει εντολή να εντοπίζει, να διερευνά και να εξαλείφει απάτες που διαπράττονται εις βάρος πόρων της ΕΕ. Η OLAF ερευνά περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς, και κάθε άλλη αξιόποινη πράξη που θίγει τα δημοσιονομικά συμφέροντα της ΕΕ.
Η OLAF φημίζεται για τη χρήση όλων των νομικά δυνατών μέσων προκειμένου να ελέγξει την ύπαρξη απάτης ή διαφθοράς και έχει, γενικά, ευρείες εξουσίες ελέγχου προκειμένου να εντοπίσει τέτοιου είδους φαινόμενα. Η έρευνα της OLAF μπορεί να εκκινήσει και μέσω ανώνυμης καταγγελίας, δίχως τυποποιημένες διατυπώσεις.
Ο δικηγόρος Γιώργος Κώτσηρας*
Εν συνεχεία, η OLAF εξετάζει την υποβληθείσα καταγγελία ελέγχοντας διάφορα στοιχεία, όπως κατά πόσο το θέμα εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της OLAF και αν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δικαιολογούν την διεξαγωγή έρευνας ή υπόθεσης συντονισμού από την OLAF.
Κύριο νομοθέτημα για τις ερευνητικές εξουσίες της OLAF είναι ο Κανονισμός 883/2013. Στον Κανονισμό αυτόν υπάρχει ειδική πρόβλεψη για εξωτερικές έρευνες της Υπηρεσίας, ήτοι επιτόπου έρευνα και διακριβώσεις σε κράτη μέλη. Για να τεκμηριωθεί η ύπαρξη απάτης, διαφθοράς ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σχετικά με σύμβαση ή απόφαση επιχορήγησης ή σύμβαση που αφορά χρηματοδότηση της Ένωσης, η Υπηρεσία μπορεί, σύμφωνα με τις διατάξεις και τις διαδικασίες του κανονισμού (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96, να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις σε οικονομικούς φορείς.
Κατά τη διάρκεια εξωτερικής έρευνας, η Υπηρεσία δύναται να έχει πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες που έχουν στην κατοχή τους τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σε βάσεις δεδομένων, όταν αυτό είναι αναγκαίο για τη διαπίστωση απάτης, διαφθοράς ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Η Υπηρεσία μπορεί να εξετάσει ενδιαφερόμενο ή μάρτυρα ανά πάσα στιγμή της έρευνας!
Μόλις ολοκληρωθεί έρευνα της Υπηρεσίας, συντάσσεται έκθεση υπό την εποπτεία του γενικού διευθυντή. Στην εν λόγω έκθεση αναφέρονται η νομική βάση της έρευνας, οι διαδικαστικές ενέργειες που έγιναν, τα διαπιστωθέντα πραγματικά περιστατικά και ο προκαταρκτικός νομικός τους χαρακτηρισμός, η εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων των διαπιστωθέντων περιστατικών, η τήρηση των διαδικαστικών εγγυήσεων και τα συμπεράσματα της έρευνας.
Η έκθεση συνοδεύεται από συστάσεις του γενικού διευθυντή σχετικά με την ανάγκη λήψης μέτρων. Οι εν λόγω συστάσεις αναφέρουν, εφόσον χρειάζεται, τυχόν πειθαρχικές, διοικητικές, δημοσιονομικές και/ή δικαστικές ενέργειες των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών, καθώς και των αρμόδιων αρχών των ενδιαφερομένων κρατών μελών, και προσδιορίζουν ιδίως το εκτιμώμενο ποσό που πρέπει να ανακτηθεί, καθώς και τον προκαταρκτικό νομικό χαρακτηρισμό των διαπιστωθέντων περιστατικών.
Επίσης, η Υπηρεσία μπορεί να διαβιβάζει εγκαίρως στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών πληροφορίες που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια εξωτερικών ερευνών, ώστε να μπορέσουν να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο. Τέλος, στο πλαίσιο της εντολής της να προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, η Υπηρεσία συνεργάζεται, κατά περίπτωση, με την Eurojust και την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Europol). Εφόσον απαιτείται για τη διευκόλυνση της εν λόγω συνεργασίας, η Υπηρεσία συμφωνεί με την Eurojust και την Εuropol σχετικά με διοικητικούς διακανονισμούς.
Οι εν λόγω διακανονισμοί εργασίας είναι δυνατόν να αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών επιχειρησιακού, στρατηγικού ή τεχνικού χαρακτήρα, περιλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και διαβαθμισμένων πληροφοριών και, εφόσον ζητηθούν, εκθέσεων προόδου.
Όταν αυτό στηρίζει και ενισχύει τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ερευνητικών και διωκτικών αρχών ή όταν η Υπηρεσία έχει διαβιβάσει στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών πληροφορίες που γεννούν υπόνοιες απάτης, διαφθοράς ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης υπό μορφή σοβαρού εγκλήματος, η Υπηρεσία διαβιβάζει τις σχετικές πληροφορίες στην Eurojust, στο πλαίσιο της εντολής της Eurojust.
Παρατηρούμε, εν συντομία, ότι οι εξουσίες της OLAF είναι ευρύτατες και ο σκοπός, ήτοι η έρευνα και η διαπίστωση ύπαρξης απάτης ή διαφθοράς που υφίστανται εις βάρος των δημοσιονομικών συμφερόντων της Ε.Ε., θέτει σε ενεργοποίηση όλο το θεσμικό και επιχειρησιακό πλαίσιο της Ένωσης. Τα κράτη μέλη, τα οποία κάνουν χρήση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης οφείλουν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά στη διαχείριση των πόρων αυτών, καθόσον οι κυρώσεις τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί διαπίστωση παρανομίας κατόπιν έρευνας της OLAF είναι σοβαρότατες.
*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Ευρωπαϊκού Δικαίου Νομικής Σχολής Αθηνών
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
