Παναγιώτης Μπαλακτάρης: Είναι δίκαιη η εργαλειοποίηση των τέκνων;

Η περίπτωση είναι γνωστή: ζευγάρι, το οποίο δίνει όρκους αιώνιας αγάπης, αφού αποκτήσει ένα παιδί (συχνά και δεύτερο), διαπιστώνει την ασυμφωνία των χαρακτήρων και οδηγείται στην διακοπή της συμβίωσης-είτε έγγαμης είτε όχι. Τότε, συνήθως, τα ανήλικα τέκνα αποτελούν μοχλό πίεσης υπέρ του ενός γονέα και κατά του άλλου. Η συχνότητα επικοινωνίας του γονέα που δεν ζει μαζί τους, ο τρόπος επικοινωνίας και η ποιότητα επικοινωνίας καθορίζονται από την διάθεση του έτερου γονέα. Και, στις περισσότερες περιπτώσεις, η βούληση είναι αρνητική.

Έτσι, ο γονέας που δεν συμβιώνει με τα ανήλικα παιδιά αποδύεται σε έναν δύσκολο αγώνα για να διεκδικήσει το νόμιμο δικαίωμά του να μοιράζεται τον χρόνο τους μαζί του. Δρόμος ανηφορικός, μια και προσκρούει σε στερεότυπα δεκαετιών, παρά την αναμφισβήτητη κοινωνική πρόοδο. Εν αρχή, λοιπόν, ο γονέας έχει να υπερκεράσει την άρνηση του πρώην συντρόφου του και εν συνεχεία, να πείσει τα αρμόδια κρατικά όργανα περί της καταλληλότητας και ικανότητάς του ως γονέα.

Αυτό που έχει σημασία και πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι σπανίως επιλέγει ο γονέας που δεν συμβιώνει με τα ανήλικα παιδιά του τον τρόπο προστασίας του δικαιώματός του. Εάν μεν, ο έτερος γονέας είναι συνεννοήσιμος και αποσκοπεί στο βέλτιστο συμφέρον των τέκνων, τότε, με συμφωνία, θα είναι δυνατή  η απρόσκοπτη και αδιαμεσολάβητη επαφή γονέα και παιδιών. Εάν, ωστόσο, ο γονέας που συμβιώνει με τα παιδιά δεν επιδεικνύει διάθεση συνδιαλλαγής, τότε η δικαστική διεκδίκηση της επαφής του έτερου γονέα με τα παιδιά είναι μονόδρομος. Και εκεί είναι που οι στρεβλώσεις πολλαπλασιάζονται.

Τα προβαλλόμενα, από τον αρνητή (ας τον ονομάσουμε έτσι) γονέα, επιχειρήματα είναι πάντοτε τα ίδια, με ελαφρές παραλλαγές και ιδίως τα εξής: «είναι βίαιος/βίαιη και θα βλάψει τα παιδιά», «έχει κακοποιήσει -και σεξουαλικά- τα παιδιά», «είναι ανίκανος/ανίκανη να μεγαλώσει παιδιά», κ.λπ. Το πρόβλημα εστιάζεται στην αντικειμενική αδυναμία του διεκδικητή (ας τον ονομάσουμε έτσι) γονέα, ο οποίος δυσκολεύεται να αποδείξει την αλήθεια στις περιπτώσεις που, όντως,δεν έχει διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα και, συγχρόνως, δεν είναι προφανώς ακατάλληλος να συμβιώσει με τα ανήλικα παιδιά του. Αυτό το πρόβλημα μετατίθεται στις πλάτες των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι καλούνται να κρίνουν σε σύντομο χρόνο μακρές αντιδικίες. Ο δικαστής οφείλει να εκτιμήσει από τα αποδεικτικά στοιχεία και, φυσικά, από τις προσωπικότητες -όσο τις δει και όσο του αποκαλυφθούν- τι ισχύει από τα καταγγελλόμενα των δύο πλευρών∙ έργο εξαιρετικά βαρύ.

Στο ανωτέρω πλαίσιο, κάποιες δικαστικές πλάνες είναι συγγνωστές, αρκεί να μην υπακούν οι αποφάσεις στη λογική των στερεοτύπων. Εάν έχουν εκδοθεί υπό το βάρος ενός ακαθόριστου και επικίνδυνου «κοινού περί δικαίου αισθήματος», θα αδικούν την υπόθεση και θα βλάπτουν το συμφέρον των ανηλίκων τέκνων.

Παρατηρούνται, παρόλα αυτά, και νομολογιακά στιγμιότυπα, στα οποία είναι φανερή η εργαλειοποίηση των παιδιών από τον αρνητή γονέα. Αιτιολογικά και διατακτικά δικαστικών αποφάσεων, στα οποία αποτυπώνεται σαφώς και μονομερώς το αφήγημα του αρνητή γονέα, στον οποίον επιφυλάσσεται η αποδεικτική πρωτοκαθεδρία. Οι δικοί του μάρτυρες, τα δικά του έγγραφα, γενικώς οι δικοί του ισχυρισμοί φαίνονται «βάσιμοι και πειστικοί».

Οι άδικες πιθανολογήσεις των δικαστηρίων οφείλονται στη διπλή εργαλειοποίηση από τον αρνητή γονέα: εργαλειοποίηση των ανήλικων τέκνων έναντι του άλλου γονέα και, ύστερα, εργαλειοποίηση της δικαστικής διαδικασίας, προκειμένου να μην αποκτήσει επαφή ο έτερος γονέας με τα παιδιά.

Και αυτή είναι μία μορφή κακοποίησης των τέκνων.

Υ.Γ.: Πάσα ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι απολύτως συμπτωματική. Το ξεκαθαρίζω, γιατί πολλοί μπορεί να αναγνωρίσουν την προσωπική τους ταλαιπωρία στο παρόν σημείωμα.

*Του Παναγιώτη Στ. Μπαλακτάρη, δικηγόρου 

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr