Πάνος Λαζαράτος: Για την ιατρική και τη νομική μέθοδο

Ι. ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ

Πολλά βιβλία αρχαίας ιατρικής και φιλοσοφιας μελετησα για να ξεχωρίσω ανάμεσα στους ΔΟΓΜΑΤΙΚΟΥΣ, τους ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥΣ και τους ΜΕΘΟΔΙΚΟΥΣ γιατρούς της ελληνιστικης και της αυτοκρατορικής ρωμαικης περιόδου.

Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα αφορά εν γενει την « επιστημονική μέθοδο». Αφορά επίσης την δίκη μου μέθοδο και κοσμοθεωρία. Είμαι μαζί με τον ΤΑΛΕΜΠ, τον συγγραφέα του ΜΑΥΡΟΥ ΚΥΚΝΟΥ, ένας ΜΕΘΟΔΙΚΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΗΣ. Παρόλο που ως πριν λίγα χρόνια δεν το ήξερα. Σαν τον Αρχοντοχωριάτη του Μολιέρου , όταν μαθαίνει ότι τόσα χρόνια μιλάει ΠΡΟΖΑ! Για να ακριβολογώ δεν μπορώ να φανταστώ αλλιώς τον εαυτό μου παρα σαν τέτοιον. ΜΕΘΟΔΙΚΟ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΗ. Μα ας εξηγηθώ, με λόγια λίγα και απλά κατά το δυνατόν.

ΙΙ. ΤΑ ΙΑΤΡΙΚΑ

Α . ΟΙ ΔΟΓΜΑΤΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ. ΔΟΓΜΑΤΙΚΟΙ γιατροί ονομάζονταν στην ΡΩΜΗ αυτοί που πίστευαν ,είτε ότι για όλα τα νοσήματα υπάρχει ΣΑΦΗΣ ΑΙΤΙΑ , είτε ότι δεν υπάρχει καμία ΑΙΤΙΑ. ( αγνωστικιστές). Είναι εντυπωσιακο ότι οι θετικά δογματικοί και οι αγνωστικιστές αντιμετωπίζονταν ενιαία ως γενικως ΔΟΓΜΑΤΙΚΟΙ. Αυτοί στο ερώτημα λ.χ. ποια η αιτία που κάποιοι δεν κολλούν ΚΟΒΙΝΤ ή ήξεραν την απάντηση ή έλεγαν δεν θα βρούμε ΠΟΤΕ την απάντηση, κάτι περίπου ταυτόσημο με το δεν ΥΠΑΡΧΕΙ απάντηση. Ουδέποτε τους συμπάθησα. Σε κανένα πεδίο! Β. ΟΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ. Οι εμπειρικοί γιατροί σαν γνήσιοι πυρρωνειοι σκεπτικοι( εξ ου και το προσωνύμιο του φιλάνθρωπου φιλοσόφου γιατρού ΣΕΞΤΟΥ ΤΟΥ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ) έλεγαν ότι Μπορεί να υπάρχει σαφης αιτία για τα νοσήματα , μπορεί όμως και όχι. Συνέχιζαν αεναως να ερευνούν προχωρώντας εντουτοις διχως ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ στην ίαση ad hoc αρρώστων με βάση τις εμπειρικές παρατηρήσεις από αλλες περιπτώσεις, ήτοι από αλλά φαινόμενα , και έχοντας απλώς ΠΡΟΣΩΡΙΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ , έτοιμες για αλλαγη σε κάθε νέα άτυπη περίπτωση. Ωραίοι! Και γιάτρευαν και απέφευγαν τους υπερβολικούς δογματισμούς. Γ. ΟΙ ΜΕΘΟΔΙΚΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ. Οι μεθοδικοί γιατροί πάλι, δημιούργημα της ελληνιστικής επιστημονικής μεθοδου( της μονής άλλωστε κατά τη γνώμη μου γνήσια ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ) ξεκινούσαν από την αμφιβολία των ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ γιατρών, αλλά δεν έμεναν εκεί. Κύριος εκπρόσωπος τους ο ΗΡΟΦΙΛΟΣ ο ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟΣ Μέγα πνεύμα. Με μέθοδο ανάλογη του ΕΥΚΛΕΙΔΗ, του ΑΡΧΙΜΗΔΗ ή του ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ. Ο Ευκλείδης της ιατρικής. Πρώτος μέτρησε!! Σφυγμούς και πυρετό λχ. Ο ΚΤΗΣΙΒΙΟΣ έγραφε για μηχανές εργαζομενες και μουσικά όργανα ( υδραυλις)παίζοντα επι τη βάσει κινήσεων του νερού και του αερα( ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ) και ο ΗΡΟΦΙΛΟΣ εφάρμοζε τα συμπεράσματα στις θεωρίες του για τα πνευμόνια. Και αντίστροφα! Έγραφε ο ΗΡΟΦΙΛΟΣ για πνευμόνια και έφτιαχνε αντλίες ο φιλος του ο ΚΤΗΣΙΒΙΟΣ που τον διάβαζε προσεκτικά! Νανόπουλοι! Τέτοιες απίστευτες ΟΛΙΣΤΙΚΕΣ εποχές! Έλεγε λοιπόν ο ΗΡΟΦΙΛΟΣ. Οκ ! Άδηλη η ακριβης αιτία. Άδηλη και αβέβαιη για να αποφανθείς με σιγουριά εκατό τοις εκατό. Όμως και ο σκεπτικός εμπειρισμός δεν προχωράει την ΕΠΙΣΤΗΜΗ! Όχι επαρκώς. Βασίζονταν λοιπόν σε αξιώματα- υποθέσεις για την αιτία των ασθενειών ( λ.χ ο ΚΟΒΙΝΤ είναι εργαστηριακός ιός με τα χ χαρακτηριστικά) , ανεξάρτητα από την απόδειξη της αλήθειας.τους. Βασιζόμενος κι αυτός και όλοι οι ΜΕΘΟΔΙΚΟΙ σε αυτά τα αξιώματα για τις αιτίες, και γιάτρευαν εμπειρικά κάθε περίπτωση αλλά και δημιουργουσαν παραγωγικά πληθώρα ιατρικών – μετρήσιμων θεωρημάτων υπό μορφή ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ που τους βοηθούσαν περισσότερο από τους εμπειρικούς στην παραγωγή ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΕΩΣ. Η πρόγνωση είναι πάντα δυνατή ελεγε ο ΗΡΟΦΙΛΟΣ. Ποτε όμως η πρόβλεψη. Δεν γινόταν κατανοητός! Άλλο ΠΡΟ- ΓΝΩΣΗ άλλο ΠΡΟ- ΒΛΕΨΗ. Η πρόγνωση είναι αξιωματική. Η πρόβλεψη χαοτική.

ΙΙΙ. ΤΑ ΝΟΜΙΚΑ ΜΟΥ

Έτσι πορεύομαι κι εγώ στα ΝΟΜΙΚΑ μου. Εμπειρικος στη δουλειά μου. Ξεκινώ από την ανεύρεση των ΙΣΟΣΘΕΝΩΝ επιχειρημάτων κάθε ζητήματος. Και υποστηρίζω κάθε φορά αυτά για τα οποία με πληρώνουν, με ήσυχη συνείδηση δημιουργώντας ad hoc πρακτικές θεωρίες που είμαι έτοιμος να ανασκευάζω στην επόμενη υπόθεση. Στην επιστήμη μου την θεωρητική , εκεί που δεν είμαι ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΣ να υποστηρίξω μια πλευρά , αλλά είμαι ΟΥΔΕΤΕΡΟΣ κατ’ αρχήν, δουλεύω ελληνιστικά. Ευκλειδεια. Σαν τον Ηροφιλο. Θέτω τα αξιώματα μου. Γνωρίζοντας ότι άλλος , ή κι εγώ ο ιδιος σε ΑΛΛΗ ΣΤΙΓΜΗ, μπορεί να θέσει αλλα. Και πάνω σε αυτά χτίζω επαγωγικά νέα γνώση. Με την αμφιβολία του σκεπτικού αλλα και την αξιωματική βάση του ελληνιστή επιστήμονα. ΜΕΘΟΔΙΚΑ. Αυτά που έχτισα τα χρησιμοποιώ πάλι στην επαγγελματική μου εμπειρία όταν χρειαστεί. Και στην κατεύθυνση που θα χρειαστεί! ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ. Καπως έτσι και στα υπόλοιπα της ζωής. Ακόμα και στα καθαρως ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ! Ενας μεθοδικός σκεπτικός. Η ενας ΜΕΘΟΔΙΚΟΣ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΗΣ. Και Νοιώθω άνετα σε αυτό το κοστούμι το ραμμένο στα ΜΕΤΡΑ μου. VALETE

Ο Πάνος Λαζαράτος είναι καθηγητής Διοικητικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr