Σπυρίδων Γ. Χριστόφιλος : Δίκη Μητροπολίτη Κέρκυρας – Πολυσήμαντες και ιστορικές αποφάσεις

Το Πλημμελειοδικείο Κέρκυρας προέβη στην έκδοση δύο αποφάσεων πολυσήμαντων και ιστορικών. Διεξήγαγε άρτια από δικονομικής απόψεως μια ιδιάζουσα διαδικασία όπου μετείχαν πολλοί Μητροπολίτες, ΜΜΕ, κλπ. Διείσδυσε στα δυσχερή νομικά ζητήματα κατά την εξέταση των πραγματικών περιστατικών. Αθώωσε τον Μητροπολίτη και για τις δύο κατηγορίες, την παρότρυνση σε πλημμέλημα και την ψευδή βεβαίωση, διότι είπε στο κήρυγμά του επί λέξει «Ελάτε να κοινωνήσετε, να πάρετε ελπίδες…». Και για παραβίαση των διατάξεων αποτροπής του COVID19 διότι τέλεσε την Κυριακή των Βαΐων την αιωνόβια παράδοση του εθίμου της λιτάνευσης του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος στον ομώνυμο ναό.

Το νομικό διακύβευμα αλλά και το χριστιανικό διακύβευμα όμως, αυτής της δίκης ταυτίζονται. Είναι η υποχρέωση της προστασίας του πρωταρχικού έννομου αγαθού που είναι η ζωή και κατά παραλληλία, η προστασία της δημόσιας υγείας. Και ο χριστιανισμός είναι κατεξοχήν ανθρωπιστική και φιλάνθρωπη θρησκεία και ο πυρήνας της είναι η αγάπη για την ζωή και τον άνθρωπο, ασφαλώς υπό την διττή του υπόσταση. Ο Μητροπολίτης ταυτίζεται ως οφείλει με αυτή την ουσία και ουδέποτε θα έθετε σε διακινδύνευση την υγεία όλων των πολιτών της Κέρκυρας, πόσο μάλλον των πιστών που προσέρχονται στην εκκλησία.

Το Δικαστήριο έκρινε κατόπιν ενδελεχούς νομικού και ουσιαστικού ελέγχου ότι οι πράξεις αυτές δεν έθεσαν σε διακινδύνευση την υγεία των ιερέων, των πολιτών και την δική του. Και έτσι ήταν.

Η πρόσκληση στο κήρυγμά του όσον αφορά αυτά τα περιβόητα μηνύματα στην απαγόρευση κυκλοφορίας των πολιτών την περίοδο της καραντίνας και το να θέτουν οι πιστοί την επιλογή της σωματικής άσκησης για να προσέρχονται στην εκκλησία, ατομικά όμως. Δεν ήταν προτροπή σε ψευδή βεβαίωση. Αλλά ερμηνεία διασταλτική των κενών του νόμου, που ας τον δικαιολογήσουμε, τον νόμο, λόγω της ταχύτητας που εκδόθηκε που δεν προέβλεπε πολλές υποπεριπτώσεις του κοινωνικού βίου.

Το κάλεσμα στην Θεία Κοινωνία είναι δογματικού και θεολογικού περιεχομένου. Δεν αφορά πρόσκληση σε συνάθροιση, καθόσον μπορεί να ασκηθεί και ατομικά. Αφορά ένα μέγα κεφάλαιο της θεολογίας που αποκαλείται ομολογία πίστεως. Είναι άφευκτο χρέος των ιερωμένων να προβαίνουν σε αυτή. Εξάλλου θεολογικώς όσο περισσότερο διώκεται κανείς για την ομολογία πίστεως, τόσο ψηλά αναρριχάται στα βάθρα του Παραδείσου. Και από νομικής απόψεως ο λόγος αυτός καλύπτεται από την συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης και της θρησκευτικής ελευθερίας.

Όσον αφορά το δεύτερο αδίκημα περί την λιτάνευση του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα το Δικαστήριο αξιοποίησε το καινοφανές άρθρο 33 του Νέου Ποινικού Κώδικα και εξέδωσε μια απόφαση που θα μνημονεύεται στη θεωρία και θα διανοίξει νέα οδό στη νομολογία. Άλλωστε με το άρθρο 33 τελεσφόρησε και δικαιώθηκε η άποψη δεκαετιών των κορυφαίων καθηγητών του Ποινικού Δικαίου που ήθελαν να ενταχθεί στον Ποινικό Κώδικα η λεγόμενη «συγγνωστή ηθική πλάνη» που ορίζει ότι όταν το βουλητικό αίτιο του κινήτρου του δράστη είναι η ηθική του και η ηθική αυτή είναι συμβατή με την κοινωνική ηθική, και την έννομη τάξη θα προσθέταμε εμείς, τότε αίρεται ο καταλογισμός του δράστη και αυτός απαλλάσσεται. Το Δικαστήριο, λοιπόν, δέχτηκε εις την κρίση του τον ισχυρισμό μας της ισχύος του προρρηθέντος άρθρου 33 Π.Κ. που ορίζει ότι σε περίπτωση ανυπέρβλητου ηθικού διλήμματος στη σύγκρουση καθηκόντων, αίρεται ο καταλογισμός. Ο Μητροπολίτης περιήχθη σε αυτό το ανυπέρβλητο δίλημμα του ιερού καθήκοντος της τέλεσης της αιωνόβιας παράδοσης του κερκυραϊκού λαού και εκκλησίας και παράβασης κατ’ ελάχιστο όμως της διάταξης περί του COVID19. Πρωταρχική του σκέψη όμως ήταν και πάλι η χριστιανική αγάπη για την ζωή και για τον λόγο αυτό την λιτάνευση τέλεσε παντελώς λιτά με σύνολο συμμετεχόντων δεκαπέντε ατόμων με συνέπεια να διασφαλίζονται μεγάλες αποστάσεις και να μην υπάρχει η δυνητική υπόθεση μετάδοση της ασθενείας, όπως είναι προϋπόθεση πλέον στον Ποινικό Κώδικα, στο άρθρο 285 για να διωχθεί κάποιος για τον κορωνοϊό. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα επιτρέπονται εκατό άτομα ταυτοχρόνως στον ίδιο ναό παρότι τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι σαφώς πολύ πιο αυξημένα.

Ήταν μια υπόθεση που εκτείνεται σε μεγάλο εύρος ποινικών ζητημάτων, ζητημάτων συνταγματικότητας, αλλά και θεολογικών θεμάτων. Η απόφαση στάθμισε όλα αυτά τα σύνθετα θέματα, αθώωσε όπως λένε κάποιοι την «Θεία Κοινωνία» και υπόρρητα εκδήλωσε τον ρόλο του δικαστή, αλλά και του δικηγόρου στο βαθμό που του αναλογεί, ως θεματοφύλακα της συνταγματικής ελληνικής έννομης τάξης όπου ο έλεγχος συνταγματικότητας είναι διάχυτος και ασκείται από όλα τα δικαστήρια κάθε βαθμού. Εξέφρασε αυτό που είναι τόσο σημαντικό για την κοινωνική συνοχή. Αυτό που γεννήθηκε ως έννοια στην Ελλάδα που έχει τέτοια παράδοση στην φιλοσοφία του δικαίου και εντοπίζεται ήδη στον πλατωνικό διάλογο «Πρωταγόρας» ως έμφυτο στοιχείο της υποστάσεως κάθε πολίτη. Αυτού που είναι πρωτόλεια πηγή δικαίου και το αποκαλούμε «κοινό περί δικαίου αίσθημα». Τέτοιο ήταν το Πλημμελειοδικείο της Κέρκυρας.

Ο Σπυρίδων Γ. Χριστόφιλος είναι LLM, y Δ.Ν. Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας του Δικαίου

Δικηγόρος Μητροπολίτη Κερκύρας

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr