Σταύρος Ζουμπουλάκης: «Ελπίζω σε» και όχι «ελπίζω ότι»

Γράφει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης*

Το Πάσχα οι Εβραίοι εορτάζουν τη διάβαση από τη δουλεία στην ελευθερία, οι χριστιανοί τη διάβαση από τον θάνατο στη ζωή. Και στα δύο Πάσχα δοξάζεται ο Θεός ως Ελευθερωτής: από την τυραννία της δουλείας (στο πρώτο), από την τυραννία του θανάτου (στο δεύτερο). Φέτος, οι χριστιανοί όλου του πλανήτη δεν θα εορτάσουν το Πάσχα στις εκκλησίες. Οι ναοί έκλεισαν παντού (το ίδιο και οι συναγωγές), για να εμποδιστεί η ελεύθερη κυκλοφορία του θανάτου. Είναι αναμφίβολα πολύ πικρό για τους πιστούς, τίποτε όμως δεν είναι πικρότερο από τον θάνατο των ανθρώπων.

Η ύψιστη δοξολόγηση προς τον Νικητή του θανάτου και Χορηγό της ζωής είναι να σώσουμε εμείς, όλοι εμείς, ο καθείς από τη θέση του, όσο γίνεται περισσότερους συνανθρώπους μας από τον θάνατο. Να σώσουμε τη ζωή των ανθρώπων, τη γυμνή ζωή, όπως την αποκαλούν απαξιωτικά κάποιες σοφές κεφαλές. Οποιαδήποτε μεταστροφή σε μια καινή ζωή, προϋποθέτει τη ζωή ως επιβίωση, ναι, ως επιβίωση! Ο Θεός δοξάζεται σήμερα στα νοσοκομεία και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Στη χώρα μας, το κλείσιμο των ναών και η απαγόρευση των ακολουθιών έχει αναστατώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία, γιατί η Εκκλησία μας σε πολύ μεγάλο βαθμό ταυτίζει την ύπαρξη και τη ζωή της με την τέλεση ακολουθιών και ιεροπραξιών.

Θα γιορτάσουμε λοιπόν το Πάσχα κλεισμένοι στα σπίτια μας, από φόβο, όπως και οι μαθητές του Χριστού μετά τη Σταύρωσή του, («των θυρών κεκλεισμένων όπου ήσαν οι μαθηταί συνηγμένοι διά τον φόβον», Ιω. 20:19). Κλεισμένοι, απομακρυσμένοι ο ένας από τον άλλο, μα ενωμένοι. Ενωμένοι πρώτα στον φόβο, τον κοινό φόβο του θανάτου. Μην απαξιώνουμε τον φόβο μας, ας τον αναλάβουμε. Καταπώς έγραφε ο Μπερνανός στο μυθιστόρημά του «Η Χαρά» (1929), «κατά μία έννοια, βλέπετε, ο φόβος είναι παραταύτα το παιδί του Θεού, που εξαγοράστηκε τη νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής. Δεν είναι όμορφο στην όψη –όχι!– άλλοτε το κοροϊδεύουν, άλλοτε το καταριούνται, και όλοι το αποδιώχνουν… Κι ωστόσο μην κάνετε λάθος: βρίσκεται στο προσκεφάλι καθενός που ψυχορραγεί, μεσιτεύει για τον άνθρωπο». (Oeuvres romanesques complètes, I, Pléiade, σ. 746).

Ας συνειδητοποιήσουμε μέσα από το κοινό βίωμα του φόβου πόσο γελοίο είναι κάθε αίσθημα ανθρώπινης παντοδυναμίας. Είμαστε τρωτοί και ευάλωτοι. Αυτή η τρωτότητα όμως, όταν τη αποδεχτούμε βαθιά μέσα μας, μπορεί να γίνει το θεμέλιο της ανθρώπινης καλοσύνης και αλληλεγγύης. Και τότε αυτός ο φόβος από εγωιστικός μπορεί να γίνει αλληλέγγυος, από φόβος των άλλων μπορεί να μεταμορφωθεί σε φόβο για τους άλλους, δηλαδή σε έγνοια και μέριμνα, κάτι ελάχιστα διαφορετικό από την αγάπη. Εγνοια και μέριμνα ειδικά για τους πιο ευάλωτους και αναγκεμένους αδερφούς –πάντα υπάρχει κάποιος που είναι πιο ευάλωτος από μένα–, αυτούς που βρίσκονται στους δρόμους, στα νοσοκομεία, στα γηροκομεία, στα ψυχιατρεία, στις φυλακές, στα στρατόπεδα προσφύγων.

Αυτό το Πάσχα μπορεί να αποδειχθεί ουσιαστικότερο από τα προηγούμενα, από εκείνα του τρεχαλητού και του θορύβου. Ισως, σε αυτή την ψυχική συνθήκη του σκότους από ώρας έκτης έως ώρας ενάτης, ακραγγίξουμε και το πραγματικό νόημα της ελπίδας, όπως το διατύπωνε ο Γκαμπριέλ Μαρσέλ: «Ελπίζω σε Σένα για μας» («Homo Viator», Aubier, 1963, σ. 77). «Ελπίζω σε» και όχι «ελπίζω ότι». Ελπίζω σε Σένα ότι θα μου δώσεις να ζήσω μέσα στην αγάπη για όλους μας.

* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή. Ο κ. Σταύρος Ζουμπουλάκης είναι συγγραφέας και πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr