Θάνος Γεωργούντζος: Το τεκμήριο αθωότητας

«Εις όλας τας εγκληματικάς διαδικασίας… έκαστος, προ της καταδίκης του, δεν λογίζεται ένοχος».

Με αυτόν τον πανηγυρικό τρόπο η Γ΄ Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις της Τροιζήνος διακήρυξε το έτος 1827 το τεκμήριο αθωότητας στο Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος, εμπνεόμενη από το άρθρο 11 της Γαλλικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789.

Το τεκμήριο αθωότητας αποτελεί μία από τις κορυφαίες κατακτήσεις του νομικού μας πολιτισμού. Κατοχυρώνεται ρητώς στο άρθρο 6 παρ. 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, απορρέει δε από τη συνταγματική αρχή του κράτους δικαίου, αποτελώντας συγχρόνως συστατικό στοιχείο του φιλελεύθερου κράτους δικαίου.

Σύμφωνα με την αρχή αυτή, κάθε άνθρωπος που παραπέμπεται στη δικαιοσύνη τεκμαίρεται αθώος μέχρι την απόδειξη της ενοχής του με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.

Περαιτέρω, λόγω της αυξημένης τυπικής ισχύος του, δεσμεύει όχι μόνο τα δικαστικά πρόσωπα αλλά και κάθε δημόσια αρχή και ιδιώτη.

Στους τελευταίους δε συμπεριλαμβάνονται και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που αρκετά συχνά δεν διστάζουν να βγάλουν απόφαση πριν καν επιληφθούν οι δικαστικές αρχές, προεξοφλώντας με τον τρόπο αυτό την ενοχή ορισμένων κατηγορουμένων, βαφτίζοντάς τους ενόχους ή εγκληματίες και βλάπτοντας ανεπανόρθωτα την τιμή και την υπόληψή τους (κάτι που επίσης αποτελεί έγκλημα).

Τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας έρχεται στο φως της δημοσιότητας μία σωρεία καταγγελιών από γυναίκες που δηλώνουν, ότι έχουν κακοποιηθεί ουκ ολίγες φορές από πρόσωπα που ίσως για κάποιους, λίγο καιρό πριν, να αποτελούσαν και πρότυπα.

Ένα είναι σίγουρο.

Δεν υπάρχει χειρότερη μορφή βίας από αυτήν που εμφανίζεται ως εκδήλωση κοινωνικών στερεοτύπων.

Έμφυλη βία σημαίνει δεν δέρνω μια γυναίκα επειδή είμαι άντρας αλλά για να είμαι άντρας, για να εκπληρώσω το πρότυπο του κοινωνικού μου φύλου κατοχυρώνοντας έτσι την ταυτότητά μου. Δεν μιλάμε στη συγκεκριμένη περίπτωση μόνο για σωματική βία αλλά πρωτίστως για ψυχική βία, στρεφομένη κατά της τιμής και της ελευθερίας.

Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα τέτοιες αντιλήψεις και πρόσωπα που τις αναπαράγουν, παραβιάζοντας αυτές τις ελευθερίες της γυναίκας ή πολύ χειρότερα βιάζοντας στην κυριολεξία την γενετήσια ελευθερία της να διαθέτει όπως αυτή θέλει το σώμα και την ψυχή της.

Σε περιπτώσεις όπως αυτές, που βιώνουμε τελευταία, το τεκμήριο της αθωότητας διαδραματίζει έναν κομβικό ρόλο.

Είναι πλέον αναγκαίο η κοινωνία να μη σιωπά όταν παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα.

Είναι πράγματι η ώρα τα στόματα και τα αυτιά να ανοίξουν.

Αυτό όμως που είναι ακόμη πιο αναγκαίο, είναι να μην παρασυρθούμε μετατρέποντας την δίκη ορισμένων ατόμων σε καταδίκη τους. Σε μια πολιτισμένη κοινωνία η ενοχή ή η αθωότητα ενός ανθρώπου διαπιστώνεται με θεσμοθετημένες διαδικασίες και πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου.

Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση η νηφάλια και ασφαλής κρίση του δικαστή, να αντικατασταθεί από «λαϊκά δικαστήρια» και «τηλεοπτικές δίκες».

Ας μην χρειαστεί να βρεθεί κάποιος από εμάς στο εδώλιο του κατηγορουμένου για να συνειδητοποιήσει την αξία που έχει για τον νομικό μας πολιτισμό το τεκμήριο της αθωότητας.

Ήδη οι αρχαίοι έλεγαν «Μηδενί δίκην δικάσεις, πριν αμφοίν μύθον ακούσεις».

Ο Θάνος Γεωργούντζος είναι Φοιτητής Νομικής Σχολής Αθηνών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr