Θεόδωρος Μαντάς: Η ηγεσία του Αρείου Πάγου επιχειρεί συστηματικά να ποδηγετήσει το δικαιοδοτικό έργο των δικαστών

Ο νομικός κόσμος, οι δικηγόροι και θεσμικά συλλογικά τους όργανα θεωρούν ότι η παρέμβαση της προέδρου του Αρείου Πάγου συνιστά ένα ακόμη βήμα οπισθοδρόμησης για την έννομη τάξη μας. Είναι μια κατάσταση που έχει διαμορφωθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, η οποία στην πραγματικότητα δημιουργηθεί ασφυκτικά περιθώρια στην συνταγματικά κατοχυρωμένη θεσμική ανεξαρτησία των δικαστών. 

Θεωρούμε και πρέπει να αποτυπωθεί με σαφήνεια αυτό ότι οι επίμονες και συχνές το τελευταίο χρονικό διάστημα παρεμβάσεις της ηγεσίας του Αρείου Πάγου στο δικαιοδοτικό έργο των δικαστών αναμφισβήτητα υπονομεύουν τόσο το κύρος της Δικαιοσύνης όσο και το κράτος δικαίου αυτό καθαυτό. Η δημοσιοποιηθείσα πρόσφατα εντολή της προέδρου του Αρείου Πάγου για πειθαρχικό έλεγχο των δικαστικών λειτουργών στην υπόθεση της πολεοδομία της Ρόδου και μάλιστα επειδή δεν διέταξαν την προσωρινή κράτηση των κατηγορουμένων είναι ακριβώς ένα βήμα χαρακτηριστικό της οπισθοδρόμησης αυτής. 

Απ’ αυτήν την άποψη πρέπει να παρατηρήσουμε ότι δυστυχώς, αντί να διαφυλάσσει την ανεξαρτησία και το κύρος της Δικαιοσύνης, η ηγεσία του Αρείου Πάγου επιχειρεί συστηματικά να ποδηγετήσει το δικαιοδοτικό έργο των δικαστών υπό τη δαμόκλειο σπάθη του πειθαρχικού ελέγχου. 

Και δεν είναι η πρώτη φορά. Στο πρόσφατο παρελθόν, σε υπόθεση γνωστού δικηγόρου που απολογήθηκε για παραβατική συμπεριφορά που του είχε αποδοθεί σε τακτικό ανακριτή και πάλι με σύμφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέως δεν είχε κριθεί προσωρινά κρατούμενος, είχαμε και πάλι παρέμβαση του Αρείου Πάγου και παραπομπή στην πειθαρχική διαδικασία των δικαστικών λειτουργών. Χρειάστηκε ένα μικρό χρονικό διάστημα ώστε η συγκεκριμένη υπόθεση να φτάσει στο Δικαστικό Συμβούλιο και το Δικαστικό Συμβούλιο ομοφώνως να αποφανθεί και να παραπέμψει σε δίκη τον γνωστό δικηγόρο, όμως για το πλημμέλημα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης. Αδίκημα για το οποίο σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται από το δικαιακό μας σύστημα, από τον ΚΠΔ, προσωρινή κράτηση. Και άρα ακόμα, από την άποψη αυτή, οι δικαστικοί λειτουργοί επιβραβεύθηκαν με την απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου που υπήγαγε τη συγκεκριμένη υπόθεση στον κανόνα δικαίου.

Είδαμε μάλιστα και μια τοποθέτηση, μια σε δεύτερο χρόνο παρέμβαση του γραφείου Τύπου του Αρείου Πάγου, που προσπαθούσε να αιτιολογήσει τη συμπεριφορά αυτή λέγοντας «ότι οι δικαστές είναι ανεξάρτητοι, αλλά δεν είναι ανέλεγκτοι», όπως εδώ στην προκειμένη περίπτωση. Στην υπόθεση της πολεοδομίας Ρόδου εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι η ηγεσία του Αρείου Πάγου δεν ζήτησε απλώς τον φάκελο, την ποινική δικογραφία που έχει σχηματιστεί, προκειμένου να λάβει γνώση του περιεχομένου της και ανάλογα να κινηθεί, αλλά επέλεξε άνευ άλλου τινός και χωρίς δεύτερη σκέψη να παραπέμψει τους δικαστικούς λειτουργούς στην πειθαρχική δικαιοδοσία του Αρείου Πάγου και μάλιστα στην τριμελή επιτροπή που επιθεωρεί τους δικαστές και με επικεφαλής αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου. Όλα αυτά είναι φαινόμενα πρωτόγνωρα στο δικαιακό μας σύστημα. Η ολομέλεια των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων της χώρας αλλά και ο ΔΣΑ είναι αποφασισμένοι να αντιδράσουν απέναντι σε αυτές τις συμπεριφορές, είναι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν την ανεξάρτητη δικαστική κρίση,  είναι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία του δικαστή, διαφορετικά θα βρεθούμε το επόμενο χρονικό διάστημα μπροστά στο φαινόμενο να δικαιοδοτούν κάθε φορά φοβούμενοι  τον πειθαρχικό τους έλεγχο και την παραπομπή στην πειθαρχική διαδικασία στην ηγεσία του Αρείου Πάγου.

Από την άλλη μεριά, θα μου επιτρέψετε να παρατηρήσω ακόμα δεν έχουμε διαπιστώσει το τελευταίο χρονικό διάστημα να έχει πειθαρχικά ελεγχθεί ούτε μια φορά δικαστής που έχει επιβάλλει το επαχθές μέτρο δικονομικού καταναγκασμού όπως είναι η προσωρινή κράτηση και, σε δεύτερο χρόνο, αυτή η κατηγορούμενοι που κρατήθηκαν, προφυλακίστηκαν και προπηλακίστηκαν, όταν σε δεύτερο χρόνο στον φυσικό τους δικαστή έχουν αθωωθεί, δεν είδαμε κανέναν από αυτούς τους δικαστές να έχει ελεγχθεί για το γεγονός ότι, όπως δικαστικός αποδείχθηκε, οδήγησαν με προσωρινή κράτηση έναν αθώο στη φυλακή.

 Εάν έδειχνε η ηγεσία του Αρείου Πάγου την ίδια ευαισθησία και στα ακραία φαινόμενα τιμωρητικής συμπεριφοράς, θα μπορούσε ίσως κάποιος να προσεγγίσει το θέμα με καλόπιστη κριτική. Δυστυχώς όμως διαπιστώνουμε ότι οι Έλληνες δικαστές ελέγχονται από την ηγεσία του Αρείου Πάγου, από το ανώτατο δικαιοδοτικό όργανο, αποκλειστικά και μόνο όταν κρίνεται – και κρίνουν δύο μαζί, τακτικός ανακριτής και εισαγγελέας πρωτοδικών που γνωμοδοτεί – ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προσωρινής κράτησης. Να κάνουμε τη διάκριση εδώ ότι η βαρύτητα του αδικήματος ή των αδικημάτων που έχουν απαγγελθεί δεν είναι από μόνη της ικανή να οδηγήσει σε προσωρινή κράτηση – είναι τελείως διαφορετικές οι προϋποθέσεις για την επιβολή της προσωρινής κράτησης, όπως προβλέπεται από τον ΚΠΔ. Δεν είναι δυνατόν να ελέγχονται οι δικαστές επειδή εφάρμοσαν τις διατάξεις του ΚΠΔ και δεν οδηγήθηκαν στο μέτρο του ακραίου δικονομικού καταναγκασμού, όπως είναι η προσωρινή κράτηση αυτή καθαυτή. 

• Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Μέλος του Δ.Σ. του ΔΣΑ
• Αναδημοσίευση άρθρου από το «Documento»

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr