Θεόδωρος Π. Μαντάς: “Φάρος” ή “περιπλανώμενα φώτα” η δικαιοσύνη;
Τα ποινικά Δικαστήρια και κυρίως τα πρωτοβάθμια, πέρα από τον μεγάλο όγκο των ποινικών δικογραφιών, καλούνται να διαχειριστούν και πολύκροτες υποθέσεις επικαιρότητας που απασχολούν την κοινή γνώμη.
Η ποινική Δικαιοσύνη όμως δεν πρέπει να υποχωρεί μπροστά σε ένα κλίμα σκανδαλολογίας στα πλαίσια της πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των εκάστοτε κομμάτων εξουσίας της χώρας και να παρασύρεται από αυτό.
Ο ποινικολόγος Θεόδωρος Π. Μαντάς*
Δεν πρέπει τα θεσμικά της Δικαιοσύνης όργανα να δικαιοδοτούν με γνώμονα τον καθησυχασμό της κοινής γνώμης, η οποία παρόλο που κατά κανόνα έχει ορθό κριτήριο, ορισμένες φορές, αγνοώντας ουσιώδη στοιχεία των ποινικών υποθέσεων, καταλήγει να άγεται και να φέρεται από μέσα που επιδιώκουν να την χειραγωγήσουν, και να είναι, όπως εύστοχα παρατήρησε ο Γάλλος βιογράφος Αντρέ Μωρουά, όχι φάρος αλλά περιπλανώμενα φώτα.
Παράδειγμα των ως άνω αποτελεί το υποτιθέμενο σκάνδαλο «των τοξικών ομολόγων» και η αποδόμησή του με την πρόσφατη ομόφωνη αθωωτική απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών. Η υπόθεση αυτή συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στην πτώση της τότε Κυβέρνησης και στην κήρυξη πρόωρων εκλογών. Έντεκα χρόνια μετά την κίνηση της ποινικής διαδικασίας και τέσσερα χρόνια από την απόφαση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, η οποία επέβαλε πολυετείς καθείρξεις σε όλους ανεξαιρέτως τους κατηγορούμενους, η αλήθεια αποκαταστάθηκε και η δικαίωση ήρθε για αυτούς τους ανθρώπους. Είναι όμως αυτή η χρονική καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης αποδεκτή?
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η πολυπλοκότητα της φύσης των σύγχρονων ποινικών υποθέσεων και ιδίως των οικονομικών αδικημάτων της κεφαλαιαγοράς, δεν διευκολύνει τον στόχο της επιτάχυνσης της απονομής της Δικαιοσύνης. Ο Δικαστής δεν υποχρεούται ούτε είναι δυνατόν να έχει ειδικές γνώσεις σε όλα τα επιστημονικά πεδία, στα οποία καλείται να δικαιοδοτήσει. Από την άλλη, το κοινωνικό στίγμα σε περιπτώσεις όπως η παραπάνω που η δικαίωση αργεί να έλθει, παραμένει ανεξίτηλο. Η πολυετής αυτή εμπλοκή με ποινικές υποθέσεις αμαυρώνει την μέχρι τότε διαδρομή επαγγελματική και κοινωνική των κατηγορουμένων και δοκιμάζει συθέμελα όχι μόνο τις επαγγελματικές αλλά και τις προσωπικές τους σχέσεις.
Προς αντιμετώπιση τούτων ωστόσο, ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας προβλέπει δυνατότητες και μέσα που διευκολύνουν και επιταχύνουν το έργο του Δικαστή. Στο άρθρο 178 ΚΠΔ για παράδειγμα ορίζεται μεταξύ άλλων, ως αποδεικτικό μέσο, η δικαστική πραγματογνωμοσύνη, ενώ το άρθρο 183 ΚΠΔ προβλέπει ότι αν απαιτούνται ειδικές γνώσεις ορισμένης επιστήμης ή τέχνης, το Δικαστήριο ή οι ανακριτικοί υπάλληλοι μπορούν ακόμα και αυτεπαγγέλτως να διατάξουν πραγματογνωμοσύνη προκειμένου να πετύχουν μία ακριβή και γρήγορη διάγνωση.
Συνεπώς, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη, ήδη από τον πρώτο βαθμό εκδίκασης μιας υπόθεσης, να τίθενται σε εφαρμογή όλες οι δικονομικές δυνατότητες που παρέχει ο νόμος στον ποινικό Δικαστή προκειμένου να διαλευκάνει μία υπόθεση με γνώμονα πάντοτε το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου και όχι τον καθησυχασμό της κοινής γνώμης. Κάτι τέτοιο θα συμβάλλει θετικά σε δύο επίπεδα, αφενός τα δευτεροβάθμια Δικαστήρια της ουσίας θα αποφορτιστούν σε σημαντικό βαθμό και θα επιταχυνθεί συνολικά το έργο της Δικαιοσύνης, αφετέρου δε, θα περιοριστεί το φαινόμενο αθώοι να στιγματίζονται δια βίου και να χάνουν στη διαδρομή τους, εξ αιτίας μιας ποινικής εμπλοκής, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό που τους αρμόζει.
*Ποινικολόγος
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
