Παναγιώτης Πικραμμένος: Η Ελλάδα μπορεί να μετασχηματιστεί για να μην κινδυνεύσει*
Στο βιβλίο του «Καταστροφές και Θρίαμβοι» ο καθηγητής Στάθης Καλύβας αναλύει την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος μέσα από επτά ιστορικούς κύκλους. Στους κύκλους αυτούς εναλλάσσονται φιλόδοξα εγχειρήματα και επιτυχίες με μεγάλες αποτυχίες και καταστροφές.
Αναλύει ο Παναγιώτης Πικραμμένος*
Όπως αναφέρει, στους έξι προηγούμενους κύκλους, οι αποτυχίες δεν κατάφεραν να εξαλείψουν τα κεκτημένα των επιτυχιών και αυτό γιατί, λόγω των διεθνών επιπτώσεων που είχαν, προκάλεσαν διεθνείς παρεμβάσεις που τελικά διέσωσαν την Χώρα από την καταστροφή, εξασφαλίζοντας τις προϋποθέσεις για το επόμενο μεγάλο άλμα.
Εδώ και μια δεκαετία περίπου βιώνουμε έναν νέο, καταστροφικό κύκλο. Ο διεθνής παράγων έχει και πάλι επέμβει για να σώσει τη Χώρα από την καταστροφή και να τη βοηθήσει να οδηγηθεί σε μια κανονική πορεία. Αρκεί όμως αυτό για να οδηγηθεί η Χώρα σε έναν νέο ενάρετο κύκλο, τον έβδομο;
Η απάντησή μου είναι «όχι». Δεν αρκεί πια! Θεωρώ ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά από το παρελθόν. Υπάρχουν εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες που τα διαφοροποιούν. Κατά τη γνώμη μου, η Ελλάδα μπορεί, υπό προϋποθέσεις βέβαια, να αντιμετωπίσει ακόμη και πρόβλημα επιβίωσης.
Επιτρέψτε μου να σταθώ λίγο σε αυτούς τους παράγοντες που διαφοροποιούν τα πράγματα:
- α) Δημογραφικό – Υπογεννητικότητα
Οι αόρατες μεγάλες απειλές! Ο Ελληνικός πληθυσμός μειώνεται και γερνά με όλες τις συνέπειες της εξέλιξης αυτής στην άμυνα, την οικονομία αλλά και στο πνεύμα της κοινωνίας.
Χαρακτηριστικά, ενώ επί Ελευθερίου Βενιζέλου η σχέση Ελλήνων προς Τούρκους ήταν 1 προς 3, τώρα έχει φθάσει στο 1 προς 10 περίπου. Το Ελληνικό έθνος φαίνεται καταδικασμένο σε συρρίκνωση και παρακμή.
- β) Έλλειψη ενιαίων και σταθερών εξωτερικών ερεισμάτων
Όταν η Ελλάδα έδινε τη μάχη της αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού είχε στο πλευρό της τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, διαπνεόμενες και από το πνεύμα του διαφωτισμού που κυριαρχούσε τότε! Όταν μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυριαρχούσε το όραμα της ενιαίας Ευρώπης.
Τί βλέπουμε σήμερα; Την Ευρώπη να κυριαρχείται από διασπαστικές τάσεις (Brexit, αντιευρωπαϊκή ρητορεία) αλλά και εσωτερικές έριδες που καθιστούν απροσδιόριστο το μέλλον της.
Αλλά και την κάποτε μεγάλη σύμμαχο της Ευρώπης που την διέσωσε σε δύο πολέμους, τις Η.Π.Α., να διαχωρίζει τη θέση της, να την αμφισβητεί, ακόμη και να ενεργεί εχθρικά εναντίον της.
Ποια είναι λοιπόν η σταθερά συμμαχία στην οποία μπορεί να βασιστεί πλέον η Χώρα μας; Γιατί είναι βέβαιο ότι η εσωτερική αδυναμία μιας χώρας θα προκαλέσει, αργά ή γρήγορα, εδαφικές αμφισβητήσεις από τους ισχυρούς γείτονες. Για να μην φθάσουμε λοιπόν στο σημείο αυτό πρέπει να κάνουμε πολλή δουλειά μόνοι μας!
Η παγκοσμιοποίηση, η βιομηχανική – τεχνολογική επανάσταση με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, η ευρωπαϊκή πορεία και οι δημογραφικές εξελίξεις μετασχηματίζουν το γεωπολιτικό γίγνεσθαι. Ο κόσμος προχωρεί και αλλάζει.
Η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μεγάλωσε κατά τη διάρκεια της κρίσης. Άραγε μπορεί η Ελλάδα να ακολουθήσει και να μετασχηματισθεί ώστε να μην κινδυνεύσει; Μπορεί να αντιστραφεί η πορεία;
Χωρίς να είμαι σίγουρος, θα έλεγα «ναι», υπό τις εξής προϋποθέσεις:
- α) Να συνειδητοποιήσουμε όλοι οι Έλληνες πού βρισκόμαστε και από τί κινδυνεύουμε. Και να αλλάξουμε νοοτροπία. Να θελήσουμε μόνοι μας να αλλάξουμε και να πάμε μπροστά. Να σπάσουμε τα κατεστημένα των οργανωμένων συμφερόντων που καταδυναστεύουν τη Χώρα.
- β) Να μεταμορφώσουμε τα πράγματα. Να ξαναζωντανέψουμε τους θεσμούς μας. Αρχίζοντας από την εκπαίδευση, τη Δικαιοσύνη και το Κράτος. Χρειάζονται επαναστατικές αλλαγές, πρέπει να πνεύσει άνεμος ελευθερίας και ελεύθερης οικονομίας. Θα πω όμως ένα παράδειγμα: Διασύνδεση της εκπαίδευσης με την οικονομία, ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, διαρκής μετεκπαίδευση και αξιολόγηση.
Καινοτομία. Το μυαλό των Ελλήνων είναι τολμηρό και εφευρετικό. Αρκεί να το ενθαρρύνουμε και να μην επαναπαύεται με μια θέση στο Δημόσιο!
Και γ) μιλώντας τώρα για μυαλό, επιτακτικό είναι κατά τη γνώμη μου να ανακόψουμε το braindrain. Πρέπει να δημιουργήσουμε στη Χώρα μας τις κατάλληλες συνθήκες ώστε τα ισχυρά και εφευρετικά μυαλά να θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Να έχουν κίνητρα να ζήσουν εδώ και να δημιουργήσουν. Η αναστροφή αυτή θα θέσει τον Ελληνισμό μπροστά σε νέα διακυβεύματα και προστάγματα.
Η αναστροφή αυτή να συνδυαστεί και με την παραμονή μεταναστών που μπορούμε να απορροφήσουμε, καλλιεργώντας τους σύγχρονη Ελληνική και ευρωπαϊκή συνείδηση, καθώς και με την εγκατάσταση ευπόρων Ευρωπαίων συνταξιούχων με τις οικογένειές τους.
Όπως παρατηρεί σε πρόσφατο άρθρο του ο καθηγητής Γ. Πρεβελάκης (ΝΕΑ 23-24 Φεβουαρίου 2019), εάν ο Ελληνισμός επιτύχει τον πνευματικό γεωπολιτικό του μετασχηματισμό, η δημογραφία του θα ανανεώνεται συνεχώς και η παγκόσμια επιρροή του θα αυξάνεται.
Καταλήγω: Έμφαση λοιπόν σε μια παραγωγική Ελλάδα. Επικέντρωση πόρων και προσπαθειών στην αλλαγή υποδείγματος, στη γνώση και την διευκόλυνση της παραγωγής μέσω μιας αποτελεσματικής Διοίκησης και μιας σύγχρονης Εκπαίδευσης.
Είναι νομίζω η μοναδική λύση για έναν έβδομο, ενάρετο κύκλο.
*Τέως υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, τέως πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας
*Εισήγηση- ομιλία στο 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (28 Φεβρουαρίου – 3 Μαρτίου 2019), με τίτλο “Ανάπτυξη Χωρίς Αποκλεισμούς”.
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
