Χρήστος Θεοδωρόπουλος: Πως η ρύθμιση των 120 δόσεων επηρεάζει εκκρεμείς αιτήσεις του ν.3869/2010

Λίαν προσφάτως ψηφίστηκε ο Ν.4611/2019 (Φ.Ε.Κ. Α’ 73/2019) («Ρύθμιση οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τη Φορολογική Διοίκηση και τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, Συνταξιοδοτικές Ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων και άλλες διατάξεις»), η πολυαναμενόμενη δηλαδή, ρύθμιση των 120 δόσεων για οφειλές προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και τη φορολογική διοίκηση, που έχουν γεννηθεί και έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες αντίστοιχα μέχρι την 31/12/2018.

Αναλύει ο δικηγόρος Χρήστος Ι. Θεοδωρόπουλος*

Ειδικότερα αναφορικά με τις οφειλές προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, το άρθρο 1, παρ.4 προβλέπει ότι στη νεοψηφισθείσα ρύθμιση δύνανται να υπαχθούν και οφειλές προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, για τις οποίες εκκρεμεί διαδικασία υπαγωγής τους στο Ν.3869/2010 (Νόμο Κατσέλη), υπό τον όρο (αναβλητική αίρεση) παραιτήσεως του οφειλέτη από την εν λόγω διαδικασία για τις συγκεκριμένες οφειλές.

Δοθέντος, δε, ότι το άρθρο 1, παρ.2, περ.γ’ του Ν.3869/2010, το οποίο οριοθετεί το πεδίο εφαρμογής του, ήτοι τις δυνάμενες να υπαχθούν σε αυτόν οφειλές, ως τροποποιήθηκε με τους Ν.4336/2015 και 4346/2015, περιλαμβάνει ρητώς σε αυτόν τις ασφαλιστικές εισφορές προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, όπως έχουν διαμορφωθεί, με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής, δημιουργείται η πρακτική –και δη χρονικά επιτακτική, δοθέντος ότι η δυνατότητα ρύθμισης βάσει του Ν.4611/2019 εκπνέει την 30/9/2019 (άρθρο 13)- ανάγκη για τους οφειλέτες, οι οποίοι περιέλαβαν στην αίτησή τους περί την υπαγωγή στο Νόμο Κατσέλη και τις οφειλές τους προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, να επιλέξουν εάν θα τις εξαιρέσουν από αυτήν, παραιτούμενοι -μόνον ως προς αυτές- από τη διαδικασία του Ν.3869/2010 ή εάν θα πορευθούν ως έχουν, επιχειρώντας μία ευνοϊκή ρύθμιση, στα πλαίσια της εκκρεμούσης αιτήσεώς τους και υπό τα γενικώς ισχύοντα στο Ν.3869/2010.

Στο σημείο αυτό, στη στάθμιση, δηλαδή της συμφερότερης για τον οφειλέτη επιλογής, πρέπει να βαρύνει η παγιούμενη στην ελληνική νομολογία άποψη ότι, μολονότι σύμφωνα με τη γραμματική ερμηνεία του άρθρου 1, παρ. 2 του Ν. 3869/2010, όπως έχει τροποποιηθεί κατά τα ανωτέρω και ισχύει, μπορούν να υπαχθούν προς ρύθμιση οι οφειλές προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής (υπό την προϋπόθεση –πάντα- ότι οι εν λόγω οφειλές δεν αποτελούν το σύνολο των οφειλών του αιτούντος), η τελολογική και συστηματική ερμηνεία της διάταξης οδηγεί στο να κείνται οι εν λόγω οφειλές εκτός και πέραν του πεδίου ρύθμισης του Ν.3869/2010, με αποτέλεσμα η ένταξή τους στη ρύθμιση του Ν. 3869/2010 να απορρίπτεται ως μη νόμιμη.

Ειδικότερα, η κρατούσα νομολογία καταλήγει –contralegem- στο ως άνω συμπέρασμα, εδραζόμενη στο και επικαλούμενη το άρθρο 22, παρ. 5 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι«Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει». Τα ελληνικά Δικαστήρια, λοιπόν, προσεγγίζουν ερμηνευτικά τη συγκεκριμένη διάταξη θεωρώντας ότι με αυτήν κατοχυρώνεται μια θεσμική εγγύηση που οριοθετεί τη διακριτική ευχέρεια του Νομοθέτη.

Με το σκεπτικό, λοιπόν, ότι η πολιτειακή εγγύηση του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης διασφαλίζεται με τη λειτουργία βιώσιμων ασφαλιστικών οργανισμών και δοθέντος ότι αυτοί υπέστησαν σοβαρό πλήγμα, συνεπεία της μείωσης της ονομαστικής αξίας των ομολόγων, στα οποία είχαν επενδύσει (μείωση η οποία ολοκληρώθηκε με τη δεύτερη φάση του PSI, με περαιτέρω τοιαύτη, η οποία ανήλθε στο ποσό των 1,2 δις. ευρώ), εν συνδυασμώ με το ότι μειώθηκαν, κατά τα τελευταία έτη, τα έσοδά τους, λόγω της αύξησης της ανεργίας, της αδήλωτης εργασίας κ.λπ. και αυξήθηκαν –συνακόλουθα- έτι περαιτέρω τα ελλείμματά τους, τα ελληνικά Δικαστήρια κρίνουν ότι η εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 1, παρ.2 του Ν.3869/2010, όπως τροποποιημένο ισχύει, θα προκαλέσει νέα σημαντικά ελλείμματα, που θα οδηγήσουν –ανεπίτρεπτα- σε περαιτέρω συρρίκνωση των αποθεματικών των ασφαλιστικών οργανισμών.

Κατά ταύτα, η κρατούσα νομολογία θεωρεί ότι παραβιάζεται ευθέως η πολιτειακή εγγύηση που κατοχυρώνεται στο άρθρο 22, παρ. 5 του Συντάγματος και αφορά στο θεσμό της κοινωνικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα να κρίνει αντισυνταγματική την ανωτέρω διάταξη και να απορρίπτει –κατά το οικείο σκέλος τους- τις αιτήσεις, που περιλαμβάνουν οφειλές προς Ασφαλιστικούς Οργανισμούς ως μη νόμιμες.

Ενόψει, λοιπόν, των ανωτέρω και δοθέντος ότι το άρθρο 1, παρ.4 Ν.4611/2019 θεσπίζει ως αναβλητική αίρεση υπαγωγής στη ρύθμισή του την παραίτηση εκ μέρους του οφειλέτη από τη διαδικασία του Ν.3869/2010 όσον αφορά στις οφειλές προς Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, είναι σημαντικό να γίνεται η ως άνω στάθμιση, υπό το πρίσμα της παγιούμενης –κατά τα ανωτέρω- ελληνικής νομολογίας στο σχετικό ζήτημα.

*Δικηγόρος, LL.M., ΜΔΕ, Μέλος Συνδέσμου Ελλήνων Εμπορικολόγων

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr