Αλλαγές – της τελευταίας στιγμής – στην ψήφο των δικαστών για την επιλογή της ηγεσίας τους που θα εφαρμοστεί φέτος για πρώτη φορά

Σε σημειακή βελτίωση του νόμου του 2024 με τον οποίο προβλέφθηκε η συμμετοχή των Δικαστικών Ολομελειών στην επιλογή των ηγεσιών Ανωτάτων Δικαστηρίων και θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά προχώρησε το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Ο νόμος για τη γνωμοδότηση των Δικαστικών Ολομελειών ψηφίστηκε στα μέσα του περασμένου Ιουλίου, όπως έγραψε το dikastiko.gr με τον υπουργό Γιώργο Φλωρίδη να τονίζει πως «η ελληνική δικαιοσύνη στην ανώτατη έκφρασή της με τις διοικητικές ολομέλειας των ανωτάτων δικαστηρίων θα πάρει μέρος με πάρα πολύ συγκεκριμένο τρόπο στην επιλογή των ηγεσιών. Πρώτη φορά στα 200 χρόνια και γίνεται με έναν τρόπο πάρα πολύ συγκεκριμένο με απόλυτο σεβασμό στη λειτουργία και στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης».

Τώρα, τέθηκε σε διαβούλευση έως τις 28 Απριλίου 2025, το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τις αλλαγές για τις προαγωγές στις θέσεις των Προέδρων και των Αντιπροέδρων του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς επίσης και στις θέσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Και όπως αναφέρεται η ρύθμιση «εισάγεται κατόπιν πρωτοβουλίας και διατύπωσης προτάσεων από τις Διοικητικές Ολομέλειες των Ανωτάτων Δικαστηρίων και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου».

Επιλογή ηγεσιών Ανωτάτων Δικαστηρίων: Οι προτάσεις που υιοθετήθηκαν

Όπως αναφέρεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις υιοθετούνται οι ακόλουθες προτάσεις που διατυπώθηκαν από τις Διοικητικές Ολομέλειες των Ανωτάτων Δικαστηρίων του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου και αφορούν: α) στη δεξαμενή των υποψηφίων, β) στον αριθμό των ψήφων εκάστου μέλους της οικείας Ολομέλειας και γ) στον τρόπο ψηφοφορίας.

Συγκεκριμένα:

α) Ως προς τη δεξαμενή των υποψηφίων από την οποία επιλέγεται η ηγεσία της δικαιοσύνης από το Υπουργικό Συμβούλιο κατόπιν γνώμης της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και των οικείων Ολομελειών των Ανωτάτων Δικαστηρίων και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, αυτή παραμένει περιορισμένη, όπως άλλωστε, και στην αρχική πρόβλεψη του ν. 4938/2022, και περαιτέρω διευκρινίζεται ότι:

1. i) η επιλογή Προέδρου πρέπει να γίνεται μεταξύ των Αντιπροέδρων και των δέκα (10) αρχαιοτέρων μελών της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου που δεν αφυπηρετούν το έτος της προαγωγής. Για κάθε μία (1) θέση αφυπηρετούντος Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στον αριθμό των υποψηφίων προς επιλογή προστίθεται το επόμενο κατά σειρά αρχαιότητας μέλος της οικείας Ολομέλειας που έχει τα νόμιμα προσόντα και δεν αφυπηρετεί το έτος της προαγωγής. Για κάθε μία (1) θέση αφυπηρετούντος Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου, στον αριθμό των υποψηφίων προς επιλογή προστίθενται τα τέσσερα (4) επόμενα κατά σειρά αρχαιότητας μέλη της οικείας Ολομέλειας που έχουν τα νόμιμα προσόντα και δεν αφυπηρετούν κατά το έτος της προαγωγής,
2. ii) η επιλογή Αντιπροέδρου γίνεται μεταξύ των δέκα (10) αρχαιοτέρων μελών της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου που δεν αφυπηρετούν κατά το έτος της προαγωγής, ενώ ο αριθμός των υποψηφίων προς επιλογή αυξάνεται για κάθε επιπλέον θέση Αντιπροέδρου με τα επόμενα τέσσερα (4) κατά σειρά αρχαιότητας μέλη της Ολομέλειας του οικείου Ανωτάτου Δικαστηρίου που δεν αφυπηρετούν κατά το έτος της προαγωγής.

β) Ως προς τον αριθμό των ψήφων, διατηρείται η πολλαπλή ψήφος που προβλέφθηκε ήδη με το άρθρο 27 του ν. 5123/2024, προς τον σκοπό της διαφύλαξης της εσωτερικής γαλήνης του σώματος και των καλών σχέσεων μεταξύ των δικαστών, καθώς και προς διευκόλυνση των μελών του Δικαστηρίου, τα οποία καλούνται να επιλέξουν μεταξύ περισσοτέρων ικανότατων και πολύπειρων συναδέλφων, και προβλέπεται, περαιτέρω, ακριβώς προς διασφάλιση των ανωτέρω, ως υποχρεωτική, επί ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου:

• ως προς τη θέση του Προέδρου των Ανωτάτων Δικαστηρίων, η επιλογή τριών (κατ’ ελάχιστο όριο) έως πέντε (κατά ανώτατο όριο) υποψήφιων δικαστικών λειτουργών,
• ως προς τη θέση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η επιλογή τριών (κατ’ελάχιστο όριο) έως πέντε (κατά ανώτατο όριο) υποψήφιων δικαστικών ή εισαγγελικών λειτουργών στην ψηφοφορία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, και υποχρεωτικά η επιλογή τριών εισαγγελικών λειτουργών στην ψηφοφορία της Ολομέλειας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου,
• ως προς τη θέση του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, η επιλογή τριών (κατ’ ελάχιστο όριο) έως πέντε (κατά ανώτατο όριο) υποψήφιων δικαστικών λειτουργών,
• ως προς τις θέσεις Αντιπροέδρων, η επιλογή τριών (3) δικαστικών λειτουργών (κατ’ελάχιστο όριο) και μέχρι αριθμό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) των δικαστικών λειτουργών που έχουν τα ανωτέρω προσόντα για τις προς κάλυψη θέσεις Αντιπροέδρων με ανώτατο όριο συνολικά μέχρι δέκα (10) δικαστικούς λειτουργούς. Με την επιβολή ενός κατώτατου ορίου ψήφων διαφυλάσσεται η εσωτερική γαλήνη του σώματος, καθώς αποφεύγεται το ενδεχόμενο της ψήφισης ενός μόνο δικαστικού λειτουργού, ενώ, εξάλλου, με την επιβολή ανώτατου ορίου ψήφων αποφεύγεται ο κίνδυνος της διασποράς των επιλογών σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναιρείται κατ’ ουσίαν ο σκοπός της ρύθμισης, ήτοι η έκφραση σαφούς γνώμης του δικαστικού σώματος ως προς την ηγεσία του.

γ) Τέλος, ως προς τη διαδικασία της ψηφοφορίας διατηρείται ο μυστικός χαρακτήρας αυτής, ενώ διευκρινίζεται ότι η εκκίνηση της διαδικασίας, η ενημέρωση των εχόντων τα νόμιμα προσόντα δικαστικών λειτουργών – υποψηφίων, η διεξαγωγή της ψηφοφορίας και η καταμέτρηση των ψήφων γίνονται με επιμέλεια του Προέδρου του οικείου Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Επιλογή των ηγεσιών Ανωτάτων Δικαστηρίων: Πώς αποφασίζουν οι Ολομέλειες

Στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης αναφέρεται πως η Ολομέλεια συνεδριάζει σε Συμβούλιο και μετέχουν σε αυτήν όλα τα μέλη της, στη δε Ολομέλεια του Αρείου Πάγου μετέχουν επίσης με δικαίωμα ψήφου ο Εισαγγελέας και οι Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου. Στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου μετέχουν επίσης με δικαίωμα ψήφου ο Γενικός Επίτροπος, ο Επίτροπος και οι Αντεπίτροποι της Επικρατείας.

Σε περίπτωση κωλύματος, η Ολομέλεια συγκροτείται νόμιμα και με λιγότερο αριθμό μελών, σε κάθε όμως περίπτωση, τα παρόντα μέλη πρέπει να είναι περισσότερα από το ήμισυ των μελών που υπηρετούν, ενώ κάθε μέλος της Ολομέλειας έχει δικαίωμα να επιλέξει μεταξύ όσων έχουν τα νόμιμα προσόντα βάσει των διατάξεων της παρούσας, ως εξής:

1. i) υποχρεωτικά, με ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου, από τρεις (3) έως πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Προέδρου,
2. ii) υποχρεωτικά, με ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου, από τρεις (3) έως πέντε (5) δικαστικούς ή εισαγγελικούς λειτουργούς στην ψηφοφορία της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, και υποχρεωτικά τρεις (3) εισαγγελικούς λειτουργούς στην ψηφοφορία της Ολομέλειας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, για την κάλυψη της θέσης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου,

iii) υποχρεωτικά, με ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου, από τρεις (3) έως πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς για την κάλυψη της θέσης του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο,

1. iv) υποχρεωτικά, με ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου, από τρεις (3) δικαστικούς λειτουργούς και μέχρι αριθμό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) των δικαστικών λειτουργών που έχουν τα ανωτέρω προσόντα για τις προς κάλυψη θέσεις Αντιπροέδρων και κατ’ ανώτατο όριο συνολικά μέχρι δέκα (10) δικαστικούς λειτουργούς.

Πώς θα γίνεται η επιλογή του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας

Προβλέπεται επίσης ότι «για την προαγωγή στη θέση του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, πριν από τη γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, ζητείται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης η γνώμη σώματος που απαρτίζεται από τους δικαστικούς λειτουργούς της Γενικής Επιτροπείας και τους πενήντα (50) αρχαιότερους Προέδρους Εφετών Διοικητικών Δικαστηρίων. Η γνώμη αυτή διατυπώνεται κατόπιν μυστικής ψηφοφορίας των μελών του σώματος, που διεξάγεται ταυτόχρονα σε αίθουσες των διοικητικών δικαστηρίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης μετά από πρόσκληση του Γενικού Επιτρόπου, με επιμέλεια του οποίου ή του νόμιμου αναπληρωτή του λαμβάνει χώρα η διαδικασία. Κάθε μέλος έχει δικαίωμα να επιλέξει, υποχρεωτικά, με ποινή ακυρότητας του ψηφοδελτίου, από τρεις (3) έως πέντε (5) δικαστικούς λειτουργούς, μεταξύ όσων έχουν τα νόμιμα προσόντα σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 75 του παρόντος. Αντίγραφο του πρακτικού που περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των δύο ψηφοφοριών διαβιβάζεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης μέσα σε ένα (1) μήνα από τότε που ζητήθηκε η γνώμη της Ολομέλειας και περιλαμβάνεται στην εισήγησή του προς το Υπουργικό Συμβούλιο».

Παράλληλα, πρόβλεψη υπάρχει για την πλήρωση των θέσεων, οι οποίες κενώνονται στις 30 Ιουνίου κάθε έτους, όπου στην περίπτωση αυτή «ο Υπουργός κινεί τις διαδικασίες που ορίζονται στην παρούσα το αργότερο ως το τέλος Απριλίου. Αν για οποιονδήποτε λόγο κενωθεί κάποια από τις παραπάνω θέσεις κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους, η διαδικασία κινείται μέσα σε δύο (2) μήνες από την κένωση της θέσης».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr