Αχιλλέας Ζήσης, πρόεδρος Ένωσης Εισαγγελέων: “Εθελούσια έξοδος δικαστικών λειτουργών με κίνητρα οικονομικά, συνταξιοδοτικά και αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης”

Μια ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων της Δικαιοσύνης, με την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων για την επίλυσή τους, κατέθεσε στην πρόσφατη γενική συνέλευση της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος ο πρόεδρός της, αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αχιλλέας Ζήσης. Στην εισήγησή του, την οποία παρουσιάζει αυτούσια το dikastiko.gr, ο έμπειρος εισαγγελικός λειτουργός αναφέρει μεταξύ άλλων:

-Να γίνει πράξη το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου δικαστικών λειτουργών που είναι στη διαδικασία έγκρισης των οικονομικών κονδυλίων από το Υπουργείο Οικονομικών: “Η πρόταση της ΕΕΕ αφορούσε την εθελούσια έξοδο από τη δικαστική υπηρεσία εκείνων των δικαστικών λειτουργών οι οποίοι δεν μπορούν, για οποιονδήποτε λόγο, να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους…Είναι ξεκάθαρο πως θα δοθούν κίνητρα προς τους δικαστικούς λειτουργούς (οικονομικά, συνταξιοδοτικά και αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης) για να αποχωρήσουν πρόωρα – οποιεσδήποτε δε δυσκολίες, πιστεύω, θα ξεπερασθούν”.

-Να υπάρξει συνταγματική πρόβλεψη ώστε η θέση του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου να καταλαμβάνεται μόνο από εισαγγελικό λειτουργό, όπως συμβαίνει από το 2009 και μετά.

-Η γνώμη των δικαστών για την επιλογή της ηγεσίας να είναι δεσμευτική και όχι απλώς γνωμοδοτική: “…η παρεχόμενη γνώμη του δικαστικού σώματος όχι μόνο «απλή», αλλά σύμφωνη υπό την έννοια ότι θα δεσμεύει την Εκτελεστική Εξουσία κατά τη διατύπωση της πρότασής του”.

-Να εφαρμοστούν οι δικαστικές αποφάσεις που αφορούν στα οικονομικά των δικαστικών λειτουργών (κυρίως των συνταξιούχων): “Η συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις, -επαναλαμβάνω- είτε αυτές είναι αρεστές είτε όχι, αποτελεί στοιχειώδη και θεμελιώδη υποχρέωση μιας δικαιοκρατούμενης δημοκρατικής πολιτείας, όπως είναι και η χώρα μας”, ανέφερε.

-Αναφέρθηκε στο θέμα των επιθέσεων σε βάρος της Δικαιοσύνης: “…Συγκεκριμένες επιθέσεις από πολλές πλευρές εναντίον της δικαιοσύνης και των λειτουργών της και μάλιστα με τη μορφή και την ένταση των τελευταίων μηνών δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρηθούν τυχαίες και αμελητέες, ούτε, κατά συνέπεια, πρέπει να περάσουν απαρατήρητες”.

Η βραδύτητα απονομής Δικαιοσύνης

Ο κ. Ζήσης ανέδειξε ως κορυφαίο ζήτημα τη βραδύτητα της Δικαιοσύνης λέγοντας πως “χιλιάδες δικογραφίες είναι συσσωρευμένες στα δικαστήρια της χώρας κυρίως της Αθήνας και ο προσδιορισμός των υποθέσεων έχει υπερβεί κάθε εύλογο χρόνο. Όσοι καταδικάζονται από τα Εφετεία Κακουργημάτων σε ποινή μέχρι δέκα χρόνια, πριν από την εκδίκαση της έφεσης έχουν ήδη εκτίσει την ποινή τους στο πλαίσιο και των ευεργετικών υπολογισμών της πολιτείας ως προς τη διάρκεια της ποινής που έχει επιβληθεί αλλά εκτίεται περιορισμένη. Αν, δε, συνδυάσουμε τους μεγάλους αριθμούς εκκρεμών υποθέσεων (στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών εισήχθησαν το περασμένο δικαστικό έτος 151.000 μηνύσεις, ενώ αντίστοιχα στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης εισήχθησαν το περασμένο δικαστικό έτος 55.000 μηνύσεις, ενώ στον Πειραιά ξεπερνούν τις 20.000 μηνύσεις”

Τι πρέπει να γίνει

Ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων αναφέρθηκε στην ανάγκη ύπαρξης ειλικρινούς διαλόγου της Πολιτείας, με τους τέσσερις βασικούς πυλώνες της Δικαιοσύνης: Δικαστικούς Λειτουργούς, Δικηγόρους-Δικηγορικούς Συλλόγους – Δικαστικούς Υπαλλήλους και Ακαδημαϊκούς, “αλλά και την υπέρβαση των μυωπικών προσεγγίσεων – κάτι που γινόταν στο παρελθόν-, κάτι το οποίο είναι μονόδρομος για να οικοδομήσουμε τις συγκλίσεις και συναινέσεις που απαιτούνται απέναντι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, και δη: Νέες Τεχνολογίες στη λειτουργία της Δικαιοσύνης- Ψηφιοποίηση–Τεχνητή Νοημοσύνη κ.λπ.”.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΧΧ. ΖΗΣΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΕΕ εκφράζει θερμές ευχαριστίες γιατί ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση μας να παρευρεθείτε στην 39η Τακτική Γενική Συνέλευση μας.
2. Με ιδιαίτερη συγκίνηση βλέπω να βρίσκονται ανάμεσά μας πολλοί παλαιοί συνάδελφοί μας. Η παρουσία τους μας τιμά , μας ενθαρρύνει και δεν ξεχνάμε τη συμβολή τους για τη δημιουργία και την καθιέρωση της Ένωσής μας.

-Όσοι συνάδελφοι μας είχαν κατά το έτος 1985 την ιδέα να ιδρύσουν την Ένωση Εισαγγελέων έθεσαν μεταξύ των σκοπών της την επιδίωξη πλήρους λειτουργικής και διοικητικής αυτοδυναμίας της Εισαγγελικής Αρχής , την προάσπιση της ανεξαρτησίας της, την βελτίωση της ποινικής νομοθεσίας και την ταχύτερη απονομή της ποινικής δικαιοσύνης κ.λπ.

-Την υλοποίηση των στόχων αυτών επιδίωξαν με τη δράση τους και πολλές φορές κάτω από αντίξοες συνθήκες όλα τα Διοικητικά Συμβούλια της Ένωσής μας.

-Την προσπάθεια αυτή συνεχίσαμε και εμείς εκπροσωπώντας μια Ένωση που η ύπαρξη της έχει καταξιωθεί και η δράση της έχει αναγνωριστεί από όλους.

3. Η εισήγηση του Προέδρου του ΔΣ είθισται να αρχίζει με μία εκτίμηση της κατάστασης που βρίσκεται η ποινική δικαιοσύνη στη χώρα μας, φυσικό και αναγκαίο επακόλουθο, αφού η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος ,όπως και οι άλλες δικαστικές ενώσεις, δεν είναι αμιγώς συνδικαλιστικό σωματείο, εμφορούμενο από συντεχνιακές αντιλήψεις για τα επαγγελματικά συμφέροντα των μελών του και μόνο…….

Α. Βραδύτητα απονομής της ποινικής δικαιοσύνης.

1.Θα αναφερθώ, πρωτίστως, σε ένα ζήτημα γιατί εξακολουθεί να υφίσταται και να είναι και μείζονας σπουδαιότητας. Είναι το θέμα της βραδύτητας στην απονομή της δικαιοσύνης και ιδιαίτερα στη διεκπεραίωση των ποινικών υποθέσεων.

-Διαχρονικό αίτημα όλων και κυρίως αίτημα όσων υπηρετούμε τη δικαιοσύνη αποτελεί η επιτάχυνση της απονομής της . Είναι δε γεγονός , ότι η καθυστερημένη απονομή της Δικαιοσύνης ισοδυναμεί με τη μη απονομή της.

-Από τη βραδύτητα η χώρα μας έχει καταδικαστεί κατ’ επανάληψη από το Ε.Δ.Δ.Α, μειώνεται το κύρος της δικαιοσύνης και αδικείται η μεγάλη προσπάθεια, η ποιοτική και ποσοτική εργασία της συντριπτικής πλειονότητας των δικαστικών λειτουργών.

-Χαρακτηριστικό είναι ότι χιλιάδες δικογραφίες είναι συσσωρευμένες στα δικαστήρια της χώρας κυρίως της Αθήνας και ο προσδιορισμός των υποθέσεων έχει υπερβεί κάθε εύλογο χρόνο. Όσοι καταδικάζονται από τα Εφετεία Κακουργημάτων σε ποινή μέχρι δέκα χρόνια, πριν από την εκδίκαση της έφεσης έχουν ήδη εκτίσει την ποινή τους στο πλαίσιο και των ευεργετικών υπολογισμών της πολιτείας ως προς την διάρκεια της ποινής που έχει επιβληθεί αλλά εκτίεται περιορισμένη.

-Αν δε συνδυάσουμε τους μεγάλους αριθμούς εκκρεμών υποθέσεων (στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών εισήχθησαν το περασμένο δικαστικό έτος 151.000 μηνύσεις , ενώ αντίστοιχα στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης εισήχθησαν το περασμένο δικαστικό έτος 55.000 μηνύσεις, ενώ στον Πειραιά ξεπερνούν τις 20.000 μηνύσεις

Τι πρέπει να γίνει :

2 .Να επαναλάβω αυτό που είπα πριν από δύο μήνες περίπου στις 3-10-2024 στην Παλαιά Βουλή στην εορταστική εκδήλωση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, ότι η ειλικρινής θεσμική συνεργασία Πολιτείας, με τους τέσσερις βασικούς πυλώνες της Δικαιοσύνης: Δικαστικούς Λειτουργούς, Δικηγόρους-Δικηγορικούς Συλλόγους – Δικαστικούς Υπαλλήλους και Ακαδημαϊκούς, αλλά και η υπέρβαση των μυωπικών προσεγγίσεων – κάτι που γινόταν στο παρελθόν-, είναι μονόδρομος για να οικοδομήσουμε τις συγκλίσεις και συναινέσεις που απαιτούνται απέναντι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, και δη: Νέες Τεχνολογίες στη λειτουργία της Δικαιοσύνης – Ψηφιοποίηση – Τεχνητή Νοημοσύνη κ.λπ.

– Ο απώτερος στόχος όλων μας είναι να δημιουργηθεί ένα δικαστικό σύστημα που να είναι αποτελεσματικό και ικανό να αποδίδει δικαιοσύνη έγκαιρα ,γιατί όπως λέγεται κατά καιρούς και από έγκυρα θεσμικά χείλη , δικαιοσύνη που δεν απονέμεται έγκαιρα-γρήγορα , παύει να είναι Δικαιοσύνη.

3.Γενικότερα η αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος δεν ενισχύει μόνο την εμπιστοσύνη των πολιτών στον θεσμό της δικαιοσύνης αλλά βελτιώνει και την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των επιχειρηματιών στο οικονομικό περιβάλλον της χώρας .Η ικανότητα για γρήγορη και δίκαιη επίλυση νομικών διαφορών μειώνει τον κίνδυνο και την αβεβαιότητα, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματική δραστηριότητα και τις επενδύσεις. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης της Χώρας.

Β.ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ – ΕΦΑΡΜΟΓΗ όμως;

1. Θεσμοί της αποκαταστατικής δικαιοσύνης κ.λπ.

-Η αποσυμφόρηση δικαστικής ύλης και η επιτάχυνση των ποινικών διαδικασιών, εξαρτάται και από την εφαρμογή η μη στην ποινική δίκη από τους τέσσερεις βασικούς πυλώνες, -βλ. ρυθμίσεις και άλλων ευρωπαϊκών εννόμων τάξεων -με πρώτο τον θεσμό της αποχής από την ποινική δίωξη, δεύτερο τον θεσμό της ποινικής συνδιαλλαγής, τρίτο της ποινικής διαπραγμάτευσης και, τέταρτο την εισαγωγή της συνοπτικής διαδικασίας της ποινικής διαταγής σε μια σειρά πλημμελημάτων

-Είναι φανερό ότι με τις επιμέρους διατάξεις του νέου ΚΠΔ θεσπίζονται και ενισχύονται εναλλακτικές διαδικασίες πρώιμης διεκπεραίωσης της ποινικής ύλης μέσω Συναίνεσης, Συνεννόησης και Συμφιλίωσης των μερών,.

-Οι διατάξεις αυτές -αν εφαρμοσθούν- αποτελούν έναν αποτελεσματικό ιμάντα για την αποσυμφόρηση δικαστικής ύλης, καθώς η κάμψη των θεμελιωδών αρχών του δικονομικού μας συστήματος, όπως της αρχής της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας και της αρχής της νομιμότητας, δικαιολογήθηκε από την εξυπηρέτηση άλλων, εξίσου σημαντικών αρχών, όπως της οικονομίας της δίκης και της επιτάχυνσης της διαδικασίας.

-Στις διαδικασίες αυτές ο ρόλος του εισαγγελέα είναι κύριος και η στάση του απέναντι στους θεσμούς αυτούς, οι οποίοι, σε μεγάλο βαθμό, είναι εμπνευσμένοι από την έννοια της αποκαταστατικής δικαιοσύνης, είναι καθοριστική για την ευρεία αποδοχή και την εφαρμογή τους. Είναι όμως αυτονόητο ότι, για την επίτευξη των στόχων αυτών, θετική απαιτείται να είναι και η στάση των διαδίκων, κυρίως δε του κατηγορουμένου ή εγκαλουμένου, αλλά και των νομικών συμπαραστατών του.

2.Δυστυχώς όμως δεν εφαρμόζονται στην δικαστηριακή πρακτική και δη:

1. Εφετείο Αθηνών το έτος 2024 – 155 Ποινικές Διαπραγματεύσεις. 1 ποινική συνδιαλλαγή και ο Α Βαθμός 6251 ποινικές διαταγές-52 αποχές από την ποινική δίωξη σε 151.000 μηνύσεις ετησίως !!!
2. Εφετείο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ . το 2024 -150 Ποινικές Διαπραγματεύσεις. – και ο Α Βαθμός 1500 ποινικές διαταγές σε 55.000 μηνύσεις ετησίως !!!-
3. Εφετείο Πειραιά- το 2024 , 21 Ποινικές Διαπραγματεύσεις, και ο Α Βαθμός 4777 ποινικές διαταγές , 10 αποχές από την ποινική δίωξη σε 21.000 μηνύσεις , ετησίως !!!

Γ. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης για σοβαρά θέματα, δηλαδή :

1. «Η αναμόρφωση του Δικαστικού Χάρτη της ελληνικής δικαιοσύνης »

Ν 5108/2024

-Με τον ν. 5108/2024 (Α’ 65), περί ενοποίησης του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και περί της χωροταξικής αναδιάρθρωσης των δικαστηρίων της πολιτικής δικαιοσύνης, επιχειρείται να αντιμετωπιστεί το διαχρονικό πρόβλημα της (χρονικής) αποτελεσματικότητας της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης, καθώς και της καθυστέρησης στην έκδοση των δικαστικών αποφάσεων στην Ελλάδα αλλά και η άνιση κατανομή εργασίας που παρατηρούνταν στους δικαστές του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας (ειρηνοδίκες -πρωτοδίκες).

Για το σκοπό αυτό αυξήθηκαν οι θέσεις των Εισαγγελέων κατά 44 σε όλους τους βαθμούς , ενώ παράλληλα αυξήθηκαν οι Συνεδριάσεις των Μονομελών Πλημμελειοδικείων και Εφετείων .

Ειδικότερα και δη στις μεγάλες Δικαστικές Περιφέρειες:

Α. . Στον Β Βαθμό

1.Μονομελές Εφετείο Αθηνών- Από 185 έγιναν 334 ετησίως.

2.Μονομελές Εφετείο Θεσσαλονίκης- Από 64 έγιναν 102 ετησίως

3.Μονομελές Εφετείο Πειραιά- Από 31 έγιναν 35 και ήδη αυξάνονται με νέα Ολομέλεια το Γενάρη του 2025 σε 47 ετησίως

Β. Στον Α Βαθμό

1.Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών- Από 220 μηνιαία σε 334 μηνιαία

2.Μονομελές Πλημμελειοδικείο Πειραιά- Από 38 ΜΗΝΙΑΙΩΣ σε 63 μηνιαία

2.Με τον ν. 4963/2022 (Α’ 149), περί σύστασης της Δικαστικής Αστυνομίας, επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί η ανάγκη διασφάλισης της εύρυθμης λειτουργίας των δικαστικών υπηρεσιών με την ανάθεση συγκεκριμένων καθηκόντων σε εξειδικευμένο προσωπικό του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

3.Και « Οι παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης» , η Ένωση Εισαγγελέων είχε υποβάλει σχετικές προτάσεις ,οι οποίες σχεδόν στο σύνολό τους έγιναν δεκτές .

4. -Όσον δε αφορά το δεύτερο θέμα , δηλαδή τις προτεινόμενες παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, έχουμε να τονίσουμε και πάλι ότι με τις συχνές νομοθετικές παρεμβάσεις, από το έτος 2019 – είτε αφορούν δικονομικές διατάξεις, είτε αφορούν διατάξεις ουσιαστικού ποινικού δικαίου, διορθώνονται μεν, σε πολλές περιπτώσεις, αρχικές αστοχίες των κωδίκων ,τις οποίες ως Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος είχαμε εντοπίσει και αναδείξει πριν την ψήφιση των κωδίκων , πλην όμως προκαλούνται, στους εφαρμοστές του δικαίου ζητήματα, ως προς την εφαρμοστέα σε κάθε περίπτωση διάταξη από τις πολλές που στο μεταξύ ίσχυσαν, ιδίως αν η νεότερη διάταξη είναι δυσμενέστερη.

-Είναι αλήθεια και το επαναλαμβάνουμε ότι η αγωνία μας για θέματα διαχρονικού δικαίου είναι πολλές φορές μεγαλύτερη και από την ίδια την ουσία της υπόθεσης.

-Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι όσοι προβληματισμοί και όσες ενστάσεις διατυπώθηκαν -από την Ε.Ε.Ε-για τις επιλογές του νομοθέτη στους νέους κώδικες , άλλοι τόσοι κίνδυνοι προκαλούνται από το αίσθημα ανασφάλειας δικαίου ,το οποίο είναι βέβαιο ότι διογκώνεται με τις διαρκείς νομοθετικές παρεμβάσεις σ’ αυτούς.

-Όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση δεν υπάρχει καμμιά βεβαιότητα για την μακροζωία του συγκεκριμένου κανονιστικού πλαισίου .

-Στο πεδίο αυτό η νομολογία του Αρείου Πάγου μπορεί να συμβάλει στην επιλογή της πιο ορθής ερμηνευτικής εκδοχής.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ -ΜΕΤΡΑ

1. ΣΟΛΩΝ …

– Η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος, επιθυμώντας να συμβάλει στον εμπλουτισμό των γνώσεων, τη συνεχή ενημέρωση και την παροχή στα μέλη της σύγχρονων και εύχρηστων εργαλείων, που θα τα διευκολύνουν στην άσκηση των καθηκόντων τους, προέβη στη δημιουργία της εφαρμογής (application) “ΣΟΛΩΝ”, που περιέχει τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα (περιλαμβάνονται όλες οι προϊσχύσασες διατάξεις, από την έναρξη ισχύος του μέχρι σήμερα) και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με επιλεγμένη και ενδιαφέρουσα, πρόσφατη κυρίως, νομολογία σε αυτές και σε διατάξεις ειδικών ποινικών νόμων, η οποία εμπλουτίζεται και ενημερώνεται συνεχώς, και η άμεση παρακολούθηση της νομοθεσίας και νομολογίας με ειδοποιήσεις σε κάθε επικαιροποίηση, που πραγματοποιείται στο περιεχόμενο.

-Την εφαρμογή αυτή έθεσε στη διάθεση των μελών της, το μήνα Δεκέμβριο του έτους 2023, με τη διαβεβαίωση ότι θα συνεχίσει αμείωτα τις προσπάθειες που συμβάλλουν στη διευκόλυνση, ενημέρωση και επιμόρφωσή μας.

-Η Ε.Ε.Ε., με σκοπό να κάνει πιο εύχρηστη την εφαρμογή “ΣΟΛΩΝ”, προέβη στην αναβάθμισή της, προκειμένου να συνεργάζεται με όλα τα λειτουργικά συστήματα και όλους τους φυλλομετρητές, με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα και απόδοση.

-Έτσι εκτός από τους χρήστες του λειτουργικού συστήματος WINDOWS, τα μέλη μας μπορούν πλέον να εγκαταστήσουν την εφαρμογή “ΣΟΛΩΝ” από το Google Play Store, και οι χρήστες του λειτουργικού συστήματος IOS από το APPLE APP STORE,

2-.Διαδικτυακό τόπο με όνομα ««ΠΑΠΙΝΙΑΝΟΣ »

-Επίσης δημιουργήσαμε διαδικτυακό τόπο με το όνομα «ΠΑΠΙΝΙΑΝΟΣ » εκεί όπου οι συμμετέχοντες εισαγγελείς μπορούν να επικοινωνούν να εκφράζουν τις απόψεις τους να αναρτούν εργασίες προτάσεις και απόψεις για νομικά ζητήματα για επιστημονικά θέματα.

ΣΤ. Εθελούσια έξοδο

-Σχέση με τα παραπάνω έχει και η δρομολογούμενη Εθελούσια έξοδος Συναδέλφων

-Η πρόταση της ΕΕΕ αφορούσε την εθελούσια έξοδο από τη δικαστική υπηρεσία εκείνων των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι δεν μπορούν, για οποιονδήποτε λόγο, να ανταποκριθούν στα καθήκοντα τους, με την παροχή κινήτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση τους.

-Δεν θα παραλείψω ακόμα να σημειώσω ότι συνάδελφοι, που η φύση και η ζωή τους επεφύλαξαν σοβαρά προβλήματα υγείας επιβάλλεται να τύχουν, με αυστηρές βεβαίως προϋποθέσεις, επιβαλλόμενης νομοθετικής ρύθμισης, ανάλογης προηγούμενων, για αξιοπρεπή εθελούσια έξοδο και αφορά,

Περιορισμένο αριθμό δικαστικών λειτουργών που παρουσιάσει καταγεγραμμένα προβλήματα υγείας και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους εντείνοντας το ζήτημα των καθυστερήσεων στην απονομή της Δικαιοσύνης

-Το πρόγραμμα είναι έτοιμο προς άμεση ενεργοποίηση μετά την έγκριση των σχετικών κονδυλίων που απαιτούνται από το Υπουργείο Οικονομικών, αφού είναι ξεκάθαρα πως θα δοθούν κίνητρα προς τους δικαστικούς λειτουργούς (οικονομικά, συνταξιοδοτικά και αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης) για να αποχωρήσουν πρόωρα- οποιασδήποτε δε δυσκολίες -πιστεύω-θα ξεπερασθούν

-Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει δυο φορές εθελούσια έξοδος από το σώμα, την πρώτη είχαν αποχωρήσει 20 δικαστές -ενώ το 2008 τους 80 με την έξοδο να αφορά τότε και τη Διοικητική Δικαιοσύνη.

Ζ. Οι εκφραστές δημόσιου λόγου – Δικαιοσύνη

1.-Οι εκφραστές δημόσιου λόγου για τη δικαιοσύνη μπορεί να είναι πολιτικά πρόσωπα, δημοσιογράφοι και άλλα δημόσια πρόσωπα, νομικοί και επιστήμονες άλλων κλάδων, δικαστικές ενώσεις και δικαστές.

-Συγκεκριμένες επιθέσεις από πολλές πλευρές εναντίον της δικαιοσύνης και των λειτουργών της και μάλιστα με την μορφή και την ένταση των τελευταίων μηνών δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρηθούν τυχαίες και αμελητέες , ούτε, κατά συνέπεια, πρέπει να περάσουν απαρατήρητες.

-Το ζήτημα που ανακύπτει είναι ποιο το περιεχόμενο και τα όρια του δημοσίου λόγου για τη δικαιοσύνη όταν αυτός αφορά στην άσκηση κριτικής των Δικαστικών αποφάσεων αλλά και της εισαγγελικής δραστηριότητας.

2.-Οι κρίσεις αυτές ελέγχονται σε μια δημοκρατική πολιτεία τόσο με ένδικα μέσα ενώπιον ανωτέρων δικαστηρίων όσο και με την ασκούμενη κριτική στο πλαίσιο της δημόσιας ζωής.

-Εξάλλου δικαστική ανεξαρτησία δεν σημαίνει ότι οι δικαστές είναι υπεράνω κριτικής αλλά ότι επιτελούν την αποστολή τους υπό τη σκέπη συνταγματικών εγγυήσεων που έχουν τεθεί.

-Η φύση του δικαστικού λειτουργήματος η οποία συνδέεται στενά και με την αρχή της πολιτικής ουδετερότητας δεν επιτρέπει στους δικαστές και τις δικαστικές ενώσεις να αντιπαρατίθενται με πολιτικά η άλλα δημόσια πρόσωπα για κρίσεις δικαστικών αποφάσεων η για πράξεις και παραλείψεις δικαστών και εισαγγελέων.

-Η νομιμοποίηση της δικαστικής και εισαγγελικής λειτουργίας είναι η αιτιολογία των αποφάσεων και η νομιμότητα των ενεργειών. Είναι αυτονόητο ότι οι δικαστικές αποφάσεις και η εισαγγελική δράση υπόκεινται σε κριτική η οποία

πρέπει να αναφέρεται προπάντων στην αιτιολογία ,τη νομιμότητα και να μην εξαντλείται στο αποτέλεσμα , όπως συνήθως γίνεται, με επίκληση μάλιστα της αντίθεσης του αποτελέσματος με το «κοινό περί δικαίου αίσθημα»- το οποίο ως γνωστόν δεν είναι και νόμος – «κοινό δε περί δικαίου αίσθημα» που δεν υφίσταται ενόψει του σύνθετου χαρακτήρα της έννομης τάξης των σύγχρονων κρατών και της ποικιλίας των πεποιθήσεων στις ανοιχτές και πολυφωνικές κοινωνίες.

-Η συναρπαστική διασταύρωση των λειτουργιών στο σύγχρονο κράτος δικαίου ως θέμα αναγόμενο στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης υποχρεώνει μεταξύ άλλων τον μεν δικαστικό λειτουργό να τηρεί σε κάθε περίπτωση το Σύνταγμα και τους νόμους, τις δύο άλλες δε, θεσμικώς κατοχυρωμένες εξουσίες, να απέχουν από κάθε επιχείρηση άμεσης η έμμεσης χειραγώγησης της δικαιοσύνης προς την αντίθετη κατεύθυνση δηλαδή εκείνης της υπό προϋποθέσεις εφαρμογής του Συντάγματος και των νόμων.

Η.ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

-Δεν πρέπει να μείνει απαρατήρητη η συνεχόμενη επίκληση της έννοιας του κράτους δικαίου

– Σέβομαι όλες τις απόψεις , αλλά πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν –και έναν τρίτο -αντικειμενικό κριτή, όπως είχα πει πριν από δύο μήνες περίπου στις 3-10-2024 στην Παλαιά Βουλή στην εορταστική εκδήλωση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη,

1.Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως αρμόδιο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, εξέδωσε πρόσφατα στις 24-7-2024 την ετήσια (2024) Έκθεσή της για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου.

Στην Έκθεση καταγράφονται για την Χώρα τέσσερεις συστάσεις, γεγονός που την κατατάσσει πάνω από το μέσο όρο του συνόλου των Κρατών Μελών της ΕΕ, ενώ για δεκαοκτώ εξ αυτών, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Πορτογαλία, καταγράφονται άνω των πέντε.

-Σύμφωνα με την Έκθεση η Ελλάδα παρουσιάζει βελτίωση στο σύνολο των εξεταζόμενων θεματικών σε σχέση με το 2023.

-Για την Ελλάδα μεταξύ των άλλων αναφέρεται ότι:

α. Η αξιολόγηση των δικαστών πραγματοποιείται βάσει ενός νέου νομικού πλαισίου.

β. Οι προσπάθειες για αύξηση του επιπέδου ψηφιοποίησης συνεχίζονται και

γ. Ο νέος δικαστικός χάρτης στην αστική και την ποινική δικαιοσύνη είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην ισόρροπη κατανομή των υποθέσεων μεταξύ των πρωτοβάθμιων δικαστών και την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης.

δ. Το εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς 2022-2025 επικαιροποιήθηκε και η εφαρμογή του βρίσκεται σε καλό δρόμο. κ.λπ.

2. Τέλος δεν είναι τυχαίο ότι και μετά την θετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου, ο Economist κατέταξε πρόσφατα την πατρίδα μας στα 20 κορυφαία κράτη στον κόσμο ως προς την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Τελικά δεν είναι τυχαίο που η δημοκρατία γεννήθηκε στην Ελλάδα.

Θ. Προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησίας-Συνταγματική Αναθεώρηση

3.- Με δεδομένο ότι η συζήτηση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση ανοίγει σε λίγους μήνες από την παρούσα -Προτείνουσα Βουλή: Ο γόνιμος διάλογος και η σύγκλιση απόψεων μεταξύ δικαστικού και δικηγορικού σώματος θα συμβάλουν, φρονώ, ώστε η νομική κοινότητα να αποκτήσει ισχυρό λόγο και δύναμη σε θέματα που άπτονται της Δικαιοσύνης , στην κατά την αναμφισβήτητα, προεχόντως πολιτική– αναθεωρητική διαδικασία.

-Ενόψει της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης σκοπεύει να προτείνει με υπευθυνότητα στη κυβέρνηση και τα κόμματα μεταρρύθμιση με την οποία να προβλέπεται ότι ο Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου προάγεται με αμερόληπτο τρόπο ,όπως και όλοι οι Πρόεδροι των Ανωτάτων Δικαστηρίων, μετά από σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου που αποτελεί το φυσικό κριτή των δικαστικών λειτουργών και δη από Εισαγγελικούς Λειτουργούς και όχι δυνατότητα και από τους Δικαστές του Αρείου Πάγου με την εννοιοκρατική μετάταξη των, την ύστατη στιγμή, στην Εισαγγελία του Αρείου.

Αυτό δηλ. Κε Υπουργέ που γίνεται εδώ και 15 χρόνια και δη από το έτος 2009 μέχρι σήμερα.

-Η θέση του Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου συνιστά τη φυσική ιεραρχική εξέλιξη των Λειτουργών του εισαγγελικού κλάδου και πρέπει να καταλαμβάνεται από εισαγγελικό λειτουργό χωρίς την επίλεκτη μετάταξη άλλων δικαστικών λειτουργών για την κατάληψη μιας αλλότριας θέσης.

-Οι δικαστικοί λειτουργοί του εισαγγελικού κλάδου είναι γνώστες του υπηρεσιακού αντικειμένου των εισαγγελιών, έχουν διαμορφώσει στη μακρά υπηρεσιακή σταδιοδρομία τους την προσήκουσα εισαγγελική νοοτροπία, , διαθέτουν δε την αναγκαία πείρα στη διοίκηση της δικαιοσύνης, πρόταση που, αν γίνει δεκτή, μπορεί να επιφέρει τη μετουσίωση ενός οράματος σε πραγματικότητα.

-Θετικό το Α βήμα η πρόσφατη νομοθέτηση – Tροποποίηση παρ. 3 άρθρου 59 ν. 4938/2022- με το Άρθρο 27 Ν.5123/2024, /19.07.2024.και δη προβλέπει :

-Συμμετοχή του δικαστικού σώματος στη διαδικασία επιλογής των Προέδρων και Αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου

-Σύμφωνα, η προτεινόμενη ρύθμιση αποτελεί σταθμό για την εδραίωση και ενίσχυση του κράτους δικαίου στη χώρα μας .Η Ελλάδα, ακολουθώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα στο ζήτημα αυτό.

-Το αίτημα της συμμετοχής των δικαστών και εισαγγελέων στην επιλογή της ηγεσίας τους έχει διατυπωθεί, άλλωστε, επανειλημμένως τόσο σε εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, όσο και στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου των ετών 2021, 2022 και 2023, με τη διατύπωση αντίστοιχων συστάσεων προς την Ελλάδα για τη λήψη μέτρων ώστε να αντιμετωπιστεί η ανάγκη συμμετοχής του δικαστικού σώματος στην επιλογή των Προέδρων και Αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, καθώς και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα στο ζήτημα αυτό.

-Β . Βήμα : όχι απλή γνώμη αλλά να είναι σύμφωνη πράγμα που απαιτεί Συνταγματική αναθεώρηση των σχετικών Διατάξεων.

-Για τον λόγο αυτό, η παρεχόμενη γνώμη του δικαστικού σώματος όχι μόνο «απλή» , αλλά σύμφωνη υπό την έννοια ότι θα δεσμεύει την Εκτελεστική Εξουσία κατά τη διατύπωση της πρότασής του. 

-Γιατί έτσι εξαλείφεται η ανάμειξη της Εκτελεστικής εξουσίας αλλά ταυτόχρονα τονώνεται και το αίσθημα ευθύνης των μελών της Ολομέλειας τα οποία αποφασίζουν με κυρίαρχη δημοκρατική έκφραση και απολύτως αξιολογικά κριτήρια λόγω της αποφασιστικής θέσης της επιλογής της ηγεσίας για τη διασφάλιση της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας των εισαγγελικών και δικαστικών λειτουργών και την αυτοδιοίκηση της Δικαιοσύνης. Κι έτσι μπορεί να τεθούν οι αξιακές βάσεις της σύγχρονης λειτουργίας της Δικαιοσύνης στο ρυθμό της προοδευτικής μεταρρύθμισης της και της αποδέσμευσης από κάθε είδους θεσμικές αγκυλώσεις.

Ι. Οικονομικές διεκδικήσεις.

-Θα κλείσω την εισήγηση μου με το ζήτημα των οικονομικών διεκδικήσεων μας, ένα ζήτημα που αφορά τόσο τους εν ενεργεία εισαγγελικούς λειτουργούς όσο και τους συνταξιούχους εισαγγελικούς λειτουργούς, τους οποίους δεν λησμονούμε στις όποιες διεκδικήσεις μας.

-Το τοπίο μπορεί να φαίνεται καλλίτερο για τους εν ενεργεία δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, ωστόσο η εικόνα του τοπίου αλλάζει και διαφοροποιείται δραματικά όταν τίθεται το συνταξιοδοτικό πρόβλημα.

-Το ζήτημα της εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων είναι ευρύτερο αλλά και βασικό χαρακτηριστικό μιας δημοκρατικής πολιτείας.

-Οι αποδοχές τους εν ενεργεία και συντάξιμες επιβάλλεται να είναι ανάλογες με το λειτούργημα τους όπως το Σύνταγμα ορίζει και ο εκτελεστικός του συντάγματος νόμος μπορεί να χορηγήσει.

-Πρέπει να γίνει επιτέλους κατανοητό ότι βασικό στοιχείο της θεσμικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας του δικαστή και του εισαγγελέα αλλά και της ύπαρξης του αναγκαίου υψηλού φρονήματος για την εκτέλεση της αποστολής του, είναι η αποστολή αυτή να εκτιμάται αλλά και να αποτιμάται με τον ορθό τρόπο από την Πολιτεία.

-Η συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις, -επαναλαμβάνω- είτε αυτές είναι αρεστές, είτε όχι, αποτελεί στοιχειώδη και θεμελιώδη υποχρέωση μιας δικαιοκρατούμενης δημοκρατικής πολιτείας, όπως είναι και η χώρα μας.

Τέλος

-Σας ευχαριστώ και πάλι για την παρουσία σας και εύχομαι καλή συνέχεια στις εργασίες της συνέλευσής μας”.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr