Ανατροπή στο Κτηματολόγιο από τον Άρειο Πάγο: Απέρριψε αίτημα του Δημοσίου για αναίρεση απόφασης τροποποίησης αρχικών εγγραφών

Νέα δεδομένα έφερε απόφαση του Αρείου Πάγου για τις διαδικασίες πρώτης εγγραφής στο Κτηματολόγιο, με το Ανώτατο Δικαστήριο να αρνείται αίτημα του Ελληνικού Δημοσίου για άρση υποθήκης σε ακίνητο, παρά το γεγονός πως οι ιδιοκτήτες του κατά ένα ποσοστό δεν είχαν καταχωρηθεί στις πρώτες εγγραφές.

Ειδικότερα, επιβεβαίωσε το «έννομο συμφέρον ενάγοντος προς εξάλειψη βάρους σε ακίνητο στο οποίο δεν έχει καταγραφεί ως έχων εμπράγματο δικαίωμα στις αρχικές εγγραφές».

Στην υπόθεση που εξέτασε ο Άρειος Πάγος, οι ενάγουσες που βρέθηκαν μετά την προσφυγή του Δημοσίου να είναι στη θέση των αναιρεσιβλήτων, είχαν στα χέρια τους τόσο την πρωτόδικη απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, όσο και την τελεσίδικη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης.

Την αναίρεση της τελευταίας αποφάσεως ζήτησε το Ελληνικό Δημόσιο, κάτι όμως που δεν έγινε δεκτό από το Ανώτατο Δικαστήριο, κρίνοντας πως «με αυτά που δέχθηκε και έτσι που έκρινε το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης, αποφαινόμενο εν τέλει ότι υφίσταται το έννομο συμφέρον των αναιρεσιβλήτων, για την μερική εξάλειψη της υποθήκης επί του ποσοστού 50% εξ αδιαιρέτου (συγ)κυριότητάς τους επί του επιδίκου ακινήτου, δεν παραβίασε τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις».

Ανατροπή στο Κτηματολόγιο από τον Άρειο Πάγο: Η επίμαχη υπόθεση

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου «στην προκειμένη περίπτωση από την επισκόπηση των διαδικαστικών εγγράφων προκύπτει ότι η έκδοση της προσβαλλόμενης 493/2021 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης υπήρξε αποτέλεσμα της ακόλουθης διαδικαστικής διαδρομής: Με την ένδικη αγωγή που άσκησαν ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης οι ενάγουσες, και ήδη αναιρεσίβλητες, εξέθεταν, ότι στις 31.10.2011 εγγράφηκε στα βιβλία υποθηκών του Υποθηκοφυλακείου Θεσσαλονίκης υποθήκη υπέρ του εναγομένου και ήδη αναιρεσείοντος Ελληνικού Δημοσίου επί ακινήτου, εμβαδού 11.218 τ.μ., ευρισκομένου στη θέση «……… Θεσσαλονίκης, επί του οποίου έχει αναγερθεί το ξενοδοχείο «…….», προς εξασφάλιση απαίτησής του έναντι της πρώτης εναγομένης και πλέον μη διαδίκου, με την επωνυμία «…..» και διακριτικό τίτλο «………», προερχομένης από χρέη αυτής από φόρους. Ότι η εγγραφή της ανωτέρω υποθήκης, κατά το μέρος που εγγράφηκε επί ποσοστού κυριότητας 50% εξ αδιαιρέτου του εν λόγω ακινήτου που ανήκει σε αυτές είναι άκυρη για τους εξής λόγους: α) διότι με την 13409/2009 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, η οποία εκδόθηκε κατόπιν αίτησης των ιδίων (εναγουσών) και της δικαιοπαρόχου τους …., σε βάρος της ως άνω ανώνυμης εταιρίας και του ….και καταχωρήθηκε στις 13.5.2009 στα βιβλία κατασχέσεων του Υποθηκοφυλακείου Θεσσαλονίκης, είχε διαταχθεί δικαστική μεσεγγύηση του ακινήτου αυτού κατά το παραπάνω ποσοστό κυριότητας (50% εξ αδιαιρέτου), β) διότι επί της με αριθμό 47064/1997 αγωγής που είχε ασκήσει ο δικαιοπάροχός τους ……., σε βάρος του …… ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, ζητώντας την αναγνώριση της εικονικότητας των αναφερομένων συμβολαιογραφικών πράξεων αγοραπωλησίας του επιδίκου ακινήτου, με τις οποίες φέρονταν ως αποκλειστικός αγοραστής ο …… και την αναγνώριση της (συγ)κυριότητάς του επί αυτού κατά το ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου, έχει εκδοθεί η 1549/2015 αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία αυτή (αγωγή) έγινε δεκτή και συνεπώς, ενόψει ιδίως των εγγραφών, τόσο της ανωτέρω αγωγής, όσο και εκείνης, περί δικαστικής μεσεγγύησης στα οικεία δημόσια βιβλία, το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο γνώριζε ότι το ενυπόθηκο ακίνητο δεν ανήκε κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου στην οφειλέτιδά του ανώνυμη εταιρία, γ) διότι η εγγραφή της υποθήκης αυτής έγινε από το εναγόμενο για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος αποκλειστικά για το ενδεχόμενο απόρριψης της εκκρεμούσας ως άνω αγωγής του δικαιοπαρόχου τους. Επικαλούμενες δε οι ενάγουσες ότι έχουν καταστεί καθολικές διάδοχοι του ………., (συγ)κυρίου σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου του επιδίκου ακινήτου και ότι εν όψει της έκδοσης της ως άνω αμετάκλητης απόφασης, αποβαίνει καταχρηστική η διατήρηση της εν λόγω υποθήκευσης ξένου ακινήτου, στην μερική εξάλειψη της οποίας κατά το προαναφερόμενο ποσοστό του 50% εξ αδιαιρέτου δεν συναινεί το εναγόμενο, ζήτησαν να διαταχθεί η μερική αυτή εξάλειψη της υποθήκης. Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, με την 12030/2018 οριστική απόφασή του, δέχθηκε ως κατ’ ουσίαν βάσιμη την αγωγή ως προς το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο και διέταξε την μερική εξάλειψη της εγγραφείσας υποθήκης σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου επί του επιδίκου ακινήτου (συγ)κυριότητας των εναγουσών και ήδη αναιρεσιβλήτων. Επί της εφέσεως που ασκήθηκε κατά της ως άνω αποφάσεως από το Ελληνικό Δημόσιο εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 493/2021 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία η έφεση έγινε τυπικά δεκτή και απορρίφθηκε κατ’ ουσίαν».

Η απόρριψη των ισχυρισμών του Δημοσίου

Κατά την απόφαση του Αρείου Πάγου επισημαίνεται ότι «εφόσον στην αγωγή γίνεται σαφής και ρητή μνεία ότι το αναιρεσείον δεν συναινεί στην μερική εξάλειψη της ως άνω υποθήκης, το ορισμένο αυτής ουδόλως επηρεάζεται από τις ως άνω αναφορές σε αυτήν ότι οι αναιρεσίβλητες δεν προέβησαν σε πρόσκληση του αναιρεσείοντος για να παράσχει τη συναίνεσή του για τη μερική εξάλειψη της υποθήκης, θεωρώντας δεδομένη την άρνησή του και ότι σε κάθε περίπτωση με την άσκηση της προκειμένης αγωγής τους του απευθύνουν την πρόσκληση αυτή, καθόσον, όπως εκτέθηκε στην ως άνω νομική σκέψη περί των αναγκαίων στοιχείων του ορισμένου της αγωγής που αφορά στην εξάλειψη υποθήκης, σε αυτήν πρέπει να αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι ο δανειστής – εναγόμενος δεν συναινεί στην εξάλειψή της, ή ότι αυτός προσκλήθηκε προς τούτο και αδιαφόρησε, πρόκειται δηλαδή περί διαζευκτικών αναφορών, που υποδηλώνουν σε κάθε περίπτωση την έλλειψη της συναίνεσης δανειστή στην εξάλειψη υποθήκης. Επίσης, υπό τα δεδομένα αυτά, η επίκληση από τις αναιρεσίβλητες, ότι αν και η πρόσκληση του αναιρεσείοντος για την παροχή της συναίνεσής του για τη μερική εξάλειψη της εν λόγω υποθήκης, θα απέβαινε μάταιη, του την απευθύνουν σε κάθε περίπτωση με την άσκηση της αγωγής, χωρίς αποτέλεσμα, κατά τα εκτιθέμενα στην οικεία νομική σκέψη, και δεν αποτελεί ομολογία αυτών, κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 335 και 352 του ΚΠολΔ, δηλαδή, ομολογία γενόμενη με σκοπό αποδοχής αμφισβητούμενου και επιβλαβούς γι’ αυτές γεγονότος, που θα οδηγούσε στην απόρριψη της αγωγής του ως αόριστης, λόγω μη αναφοράς του αναγκαίου στοιχείου αυτής, περί ελλείψεως της συναίνεσης του αναιρεσείοντος για τη μερική εξάλειψη της συγκεκριμένης υποθήκης, αλλά ενίσχυση του ισχυρισμού τους αυτού, οπότε ο ίδιος πρώτος λόγος αναίρεσης κατά το μέρος που πλήττει την προσβαλλόμενη απόφαση για παραβίαση του αριθμού 11γ’ του άρθρου 559 ΚΠολΔ, είναι αβάσιμος.

Με τον δεύτερο λόγο αναίρεσης το αναιρεσείον μέμφεται την προσβαλλόμενη απόφαση για παραβίαση των αριθμών 1 και 14 του άρθρου 559 ΚΠολΔ, με την αιτίαση ότι το Εφετείο που εξέδωσε την προσβαλλόμενη απόφαση όφειλε να απορρίψει την αγωγή των αναιρεσιβλήτων, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος αυτών για την εξάλειψη της υποθήκης που έχει εγγράψει το ίδιο στα βιβλία υποθηκών επί ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου επί του ακινήτου τους».

Ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε το Εφετείο τις διατάξεις

Ωστόσο, όπως σημειώνεται επί του ζητήματος αυτού με την προσβαλλόμενη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής : «…με τον δεύτερο λόγο της έφεσής του το εκκαλούν επαναφέρει την νομοτύπως προσβληθείσα στον πρώτο βαθμό ένσταση απαραδέκτου της υπό κρίση αγωγής λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος των εναγουσών προς άσκησή της. Ειδικότερα, το εκκαλούν ισχυρίζεται ότι οι ενάγουσες δεν έχουν έννομο συμφέρον να ζητήσουν την εξάλειψη της υποθήκης στο επίδικο ακίνητο, διότι δεν έχουν καταχωρηθεί ως κυρίες του ενυπόθηκου ακινήτου στο κτηματολογικό του φύλλο, ούτε έχουν αναγνωριστεί ως τέτοιες με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, καθόσον στο κτηματολογικό φύλλο το επίδικο ακίνητο δεν καταχωρήθηκε ως αυτοτελής ιδιοκτησία, αλλά ως τμήμα μείζονος έκτασης με ΚΑΕΚ ……… με εμβαδόν 95.038 τ.μ. και φερόμενο ιδιοκτήτη το εκκαλούν (ήτοι έχει καταχωρηθεί στα κτηματολογικά βιβλία ισχυρότερο δικαίωμα από το δικαίωμα υποθήκης, το οποίο δεν καταχωρήθηκε στο ανωτέρω κτηματολογικό φύλλο) και επομένως τα συμφέροντα των εναγουσών δεν βλάπτονται».

Και καταλήγει: «Με αυτά που δέχθηκε και έτσι που έκρινε το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης, αποφαινόμενο εν τέλει ότι υφίσταται το έννομο συμφέρον των αναιρεσιβλήτων, για την μερική εξάλειψη της υποθήκης επί του ποσοστού 50% εξ αδιαιρέτου (συγ)κυριότητάς τους επί του επιδίκου ακινήτου, δεν παραβίασε τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 68 και 70, που αφορούν στο έννομο συμφέρον και τη νομιμοποίηση των διαδίκων, τις οποίες ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr