“Απαγορευμένη ζώνη” και το 2025 τα Δικαστήρια για δικηγόρους και πολίτες με ειδικές ανάγκες: Αυτοψία του ΔΣΑ και έκθεση- καταπέλτης του Συνηγόρου του Πολίτη

Για άλλη μία χρονιά, οι δικαστικές υπηρεσίες εξακολουθούν να δείχνουν “εχθρικές” προς τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ). Δικηγόροι και πολίτες με προβλήματα κίνησης και όρασης δεν έχουν στοιχειώδη προσβασιμότητα σε αυτές, όπως αποκαλύπτει η αυτοψία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) στο Περιφερειακό Πρωτοδικείο Αθηνών στο Περιστέρι.

Την ίδια ώρα, η ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τα άτομα με αναπηρία καταγράφει σοβαρές ελλείψεις, τονίζοντας πως πρέπει «οι νομοθετικές προβλέψεις να τυγχάνουν ουσιαστικής εφαρμογής και να έχουν θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα των εμποδιζόμενων ατόμων».

“Απαγορευμένη ζώνη” τα Δικαστήρια για άτομα με ειδικές ανάγκες: Οι διαπιστώσεις του ΔΣΑ

Τραγικές τις συνθήκες προσβασιμότητας χαρακτηρίζει ο ΔΣΑ, κατά την επιτόπια καταγραφή στο «αναβαθμισμένο» Περιφερειακό Πρωτοδικείο Αθηνών στο Περιστέρι.

Εκεί, βρέθηκαν ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Δ.Σ.Α. κ. Δημήτριος Βερβεσός, συνοδευόμενος από τον τυφλό δικηγόρο και μέλος του Δ.Σ. Δ.Σ.Α. κ. Ευάγγελο Αυγουλά. Μαζί τους ήταν και ο ανάπηρος ακτιβιστής και κοινωνικός λειτουργός κ. Χρήστος Μελέτης.

Σύμφωνα με όσα κατέγραψαν κατά την επίσκεψή τους «διαπιστώθηκε απουσία ράμπας στην είσοδο και απουσία ανελκυστήρα στο κτίριο του Περιφερειακού Πρωτοδικείου, με αποτέλεσμα κανείς πολίτης χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου να μη μπορεί να έχει πρόσβαση στο κτίριο.

Επιπλέον, ο σχεδιασμός της αναπηρικής θέσης στάθμευσης έξωθεν του δικαστηρίου είναι πλημμελής, ενώ δεν υπάρχει ράμπα ούτε στο πεζοδρόμιο έμπροσθεν του δικαστηρίου».

Παράλληλα, «για τα άτομα με προβλήματα όρασης λείπουν παντελώς οι οδηγοί όδευσης τυφλών εντός και εκτός του δικαστηρίου, όπως και οι χρωματικές αντιθέσεις για την ασφάλεια των ατόμων με μειωμένη όραση στις κλίμακες. Στις δικαστικές εγκαταστάσεις δεν υπάρχει ακόμη αναπηρική τουαλέτα, ούτε αναρτημένο σχέδιο διαφυγής στις περιπτώσεις κινδύνου. Και αυτά είναι μόνο κάποια από τα προβλήματα που απαγορεύουν την πρόσβαση στο δικαστήριο όχι μόνο στα ανάπηρα άτομα, αλλά και στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και στις έγκυες».

(EUROKINISSI // ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ)

«Ο Δικαστικός Χάρτης σχεδιάστηκε για λίγους και όχι για όλους»

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του ΔΣΑ «το πρώην ειρηνοδικείο Περιστερίου, καλείται πλέον να εξυπηρετήσει και τις υποθέσεις από τα ειρηνοδικεία Ιλίου και Αχαρνών, με την έλλειψη προσβασιμότητας να δείχνει ότι ο δικαστικός χάρτης σχεδιάστηκε για λίγους και όχι για όλους. «Μπήκε το κάρο μπροστά από το άλογο» και αυτό ενόψει του ότι από 15.9.2026 θα κληθεί να υποστηρίξει υποθέσεις 250.000 ευρώ από 20.000 ευρώ που είναι σήμερα».

Σημειώνει δε ότι «με το ν. 4074/2012 η χώρα μας κύρωσε τη διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Μεταξύ άλλων, το αρ.9 της σύμβασης υποχρεώνει το κράτος να φροντίζει για την προσβασιμότητα στο δομημένο περιβάλλον, ενώ το αρ.12 νομοθετεί την υποχρέωση λήψης μέτρων για την προσβασιμότητα των αναπήρων πολιτών σε κάθε στάδιο και σε κάθε διαδικασία της δικαιοσύνης. Η κατάσταση που αντικρίζουμε οι δικηγόροι στα δικαστικά κτίρια όλης της Αττικής καταδεικνύει ότι διαχρονικά η πολιτεία νομοθετεί από τη μία μεριά υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΑμεΑ και απ’ την άλλη να μην εφαρμόζει τις διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει κυρώσει στη συνέχεια.

Και καταλήγει: «Ο ΔΣΑ θα συνεχίσει να αναδεικνύει τα θέματα ισοτιμίας και κοινωνικής αξιοπρέπειας».

Η έκθεση- καταπέλτης του Συνηγόρου του Πολίτη

 «Είναι σαφές ότι η προσαρμογή του δομημένου περιβάλλοντος σε συνθήκες προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία, παρουσιάζει συχνά δυσκολίες τεχνικού χαρακτήρα, αποτελεί όμως υποχρέωση των αρμοδίων αρχών να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για τη διασφάλισή της» σημειώνει στην Έκθεση για τα Δικαιώματα των ΑμΕΑ του έτους 2023.

Σε αυτήν έχει επισημανθεί η παρελκυστική, από πλευράς νομοθέτησης, τακτική των διαδοχικών παρατάσεων του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 26 του ν. 4067/2012, τόσο όσον αφορά:

α) στην υποχρεωτικότητα των απαραίτητων διαμορφώσεων προσβασιμότητας, όσο και

β) στην ενεργοποίηση των προβλεπόμενων κυρώσεων για στέγαση φορέων του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 και λοιπών κτιρίων συνάθροισης κοινού σε μη προσβάσιμα κτίρια (σ.σ. σε ό,τι αφορά στα υφιστάμενα, προ 09.04.2012, κτίρια, καθώς για τα νεότερα υφίσταται υποχρέωση εξασφάλισης οριζόντιας και κατακόρυφης, αυτόνομης και ασφαλούς πρόσβασης για κάθε χρήση εκτός από κατοικία).

Ωστόσο, για πρώτη φορά, η προθεσμία της υποχρεωτικής συμμόρφωσης έλαβε νέα παράταση, μόλις ενός μηνός, μέχρι και την 30ή Απριλίου 2024 (Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ 33888/542 (Β’ ΦΕΚ2027/01.04.2024). Χωρίς την πρόβλεψη νέας παράτασης, οι απαραίτητες διαμορφώσεις προσβασιμότητας θα καταστούν υποχρεωτικές και για τα προ 09.04.2012 κτίρια που φιλοξενούν φορείς του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 και λοιπά κτίρια συνάθροισης κοινού.

Αντίστοιχη μη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων υφίσταται, μέχρι σήμερα, και για τις περιπτώσεις μη προσβάσιμων υποδομών, όπου το Δημόσιο λειτουργεί ως ιδιώτης (fiscus), σε περιπτώσεις παραχώρησης κοινόχρηστων υπαίθριων χώρων σε ιδιώτες προς εκμετάλλευση (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σε παραθαλάσσιες περιοχές).

Ομοίως παρελκυστική, εντέλει, για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία αποτελεί η μη πρόβλεψη της δυνατότητας επιβολής κυρώσεων για τη μη τήρηση επισημάνσεων και γνωμοδοτήσεων επί μελετών προσβασιμότητας και ελέγχων αιτήσεων εξαίρεσης από την υποχρέωση διαμορφώσεων προσβασιμότητας των Περιφερειακών Επιτροπών Προσβασιμότητας του άρθρου 18 του ν. 4495/2017.

Η απουσία επιβολής κυρώσεων, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, οδηγεί σε καταστρατήγηση στην πράξη των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, ειδικότερα των ατόμων με κινητική ή οπτική αναπηρία και καθιστά τις εθνικές νομοθετικές προβλέψεις για την προσβασιμότητα, και εν τέλει το δικαίωμα του άρθρου 9 της Σύμβασης, κενό γράμμα (Φ.Υ. 331833).

Επιγραμματικά μόνο αναφέρεται η συνέχιση της απρόθυμης, και συχνότατα πλημμελούς, συμμόρφωσης της Διοίκησης στις επισημάνσεις της Αρχής, ενώ ο εμποδιζόμενος πολίτης αγωνίζεται για τον σεβασμό του θεσμοθετημένου δικαιώματός του στην προσβασιμότητα, επισημαίνοντας αστοχίες, αβελτηρίες και καθυστερήσεις της Διοίκησης.

Παρατηρείται, επίσης, ότι δεν έχει ακόμη εμπεδωθεί η υποχρέωση τα νέα έργα ανάπλασης για δημόσιους χώρους και υποδομές να υλοποιούνται επί τη βάση αρχών καθολικού σχεδιασμού, με σκοπό την εξασφάλιση αλυσίδας προσβασιμότητας στις υποδομές.

Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί να γίνονται εργασίες αποκατάστασης, και με το πρόσχημα ότι δεν χαρακτηρίζονται εργασίες ανάπλασης, όπως ορίζεται στο άρθρο

1 παρ. 2 της υπ’ αριθ. οικ. ΥΠΕΝ/ΔΜΕΑΑΠ/124964/1561 (Β’ ΦΕΚ 6213/07.12.2022) απόφασης (άρθρο 1 παρ. 2), εξαιρούνται της υποχρέωσης τήρησης των προδιαγραφών προσβασιμότητας.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr