Απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου για την αδήλωτη εργασία: “Έσβησε” πρόστιμο χιλιάδων ευρώ γιατί δεν είχε “ειδική και επαρκή αιτιολογία”

Πρόστιμο χιλιάδων ευρώ σε βάρος ιδιοκτήτη εστιατορίου για αδήλωτη εργασία διέγραψε το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών διότι η απόφαση του Επιθεωρητή εργασίας δεν είχε ειδική και επαρκή αιτιολογία! Η απόφαση αυτή, κατά τον εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, συντάσσεται με τη νομολογία που τείνει να παγιωθεί, σύμφωνα με την οποία μόνη η παρουσία του εργαζομένου στον χώρο εργασίας δεν σημαίνει αυτομάτως (άνευ αποδείξεως) ότι εργάζεται, επιτάσσοντας την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων που συναρτώνται με τη διαπίστωση αυτή (εν προκειμένω, τη δήλωση στο «ΕΡΓΑΝΗ», αλλά και τη μισθοδοσία, την ευθύνη για εργατικό ατύχημα κ.λπ.).

Τα περιστατικά

Το συμβάν συνέβη σε κατάστημα όπου κατά τη διάρκεια ελέγχου εντοπίστηκαν και εργαζόμενοι που δεν είχαν δηλωθεί στον πίνακα προσωπικού. Ο επιθεωρητής επέβαλε πρόστιμο 2.000 για κάθε εργαζόμενο και ο ιδιοκτήτης προσέφυγε στη Δικαιοσύνη. Όπως είπε, την ώρα του ελέγχου το κατάστημά του δεν λειτουργούσε, εξ ου και δεν υπήρχαν πελάτες σε εκείνο τον χρόνο. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι που υποτίθεται πως ήταν «αδήλωτοι» δεν παρείχαν κάποια εργασία την ώρα του ελέγχου, αφού άλλωστε τούτη θα προϋπέθετε τη λειτουργία του εστιατορίου, ενώ, αντιθέτως, βρέθηκαν να πίνουν καφέ καθώς είχαν φιλικές σχέσεις με τον εργοδότη. Τέλος, όπως τονίζει ο ιδιοκτήτης, στο δελτίο ελέγχου δεν αναλύονταν τα γεγονότα από τα οποία προέκυπτε η παράβαση και, συγκεκριμένα, οι εργασίες που κατελήφθησαν να παρέχουν οι εργαζόμενοι κατά τον χρόνο του ελέγχου.

Η απόφαση

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο με την υπ’ αρ. 14138/2024 απόφασή του “έσβησε” το πρόστιμο. Στηρίχθηκε δε πλήρως στους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος εργοδότη, εστιάζοντας στην αιτιολογία του προστίμου. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε πως όντως δεν περιγράφονται συγκεκριμένες εργασίες που κατελήφθησαν να εκτελούν οι εργαζόμενοι, προκειμένου αυτές να αποτελούσαν πλήρη απόδειξη ως ενέργειες που έγιναν ενώπιον των Επιθεωρητών. Το δε συμπέρασμα, ότι οι εργαζόμενοι απασχολούνταν εκείνη την ώρα, εκτιμάται ελεύθερα ως συμπέρασμα των Επιθεωρητών.

Σημασία έχει το νομικό σκέλος της απόφασης που αναφέρει, ειδικά ως προς την έκθεση ελέγχου βάσει της οποίας επιβλήθηκε το πρόστιμο, πως όσα γεγονότα βεβαιώνει ο Επιθεωρητής ότι συνέβησαν ενώπιόν του θεωρούνται πλήρως αποδεδειγμένα και άρα δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν συνέβησαν. Εντούτοις, οι εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα του Επιθεωρητή για τα γεγονότα αυτά δεν δεσμεύουν το δικαστήριο, εκτιμώνται ελεύθερα και άρα μπορεί να αποδειχθεί ότι ισχύει κάτι διαφορετικό.

dikastiko.gr

Ολόκληρη η ανάλυση του Δικηγόρου- Εργατολόγου Γιάννη Καρούζου έχει ως εξής:

“Απόφαση – Σταθμός για το πρόστιμο αδήλωτης εργασίας

Ιδιοκτήτης εστιατορίου προσέφυγε κατά προστίμου του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, το οποίο του είχε επιβληθεί για «αδήλωτη εργασία» των υπαλλήλων του, δηλαδή για «μη υποβολή συμπληρωματικού πίνακα προσωπικού και ωρών εργασίας σε περίπτωση της τροποποίησης του ωραρίου για μερικώς απασχολούμενο ή εκ περιτροπής εργαζόμενο», καθότι ευρέθησαν υπάλληλοι στον χώρο εργασίας, ενώ δεν προβλεπόταν, βάσει του πίνακα προσωπικού, να απασχολούνται εκείνη την ώρα. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών με την υπ’ αρ. 14138/2024 απόφασή του οριοθέτησε την επιβολή τέτοιων κυρώσεων, εξειδικεύοντας την απαίτηση για ειδική και επαρκή αιτιολογία στο πρόστιμο.

Στην προκειμένη περίπτωση, κατόπιν ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας, βρέθηκαν στον χώρο του εστιατορίου ορισμένοι μερικώς απασχολούμενοι, χωρίς να έχει προηγηθεί δήλωση ότι θα απασχολούνταν εκείνη την ώρα, με σχετική τροποποίηση του πίνακα προσωπικού. Ο ιδιοκτήτης κλήθηκε να υποβάλει γραπτές εξηγήσεις, που όμως δεν κρίθηκαν ικανοποιητικές και έτσι του επιβλήθηκε το σχετικό πρόστιμο. Τούτο προσέβαλε δικαστικά, επαναλαμβάνοντας όσα είπε στις γραπτές εξηγήσεις του και ειδικότερα ότι την ώρα του ελέγχου το κατάστημά του δεν λειτουργούσε, εξ ου και δεν υπήρχαν πελάτες σε εκείνο τον χρόνο. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι που υποτίθεται πως ήταν «αδήλωτοι», δεν παρείχαν κάποια εργασία την ώρα του ελέγχου, αφού άλλωστε τούτη θα προϋπέθετε τη λειτουργία του εστιατορίου, ενώ, αντιθέτως, βρέθηκαν να πίνουν καφέ, καθώς είχαν φιλικές σχέσεις με τον εργοδότη. Τέλος, όπως τονίζει ο ιδιοκτήτης, στο δελτίο ελέγχου δεν αναλύονταν τα γεγονότα από τα οποία προέκυπτε η παράβαση και, συγκεκριμένα, οι εργασίες που κατελήφθησαν να παρέχουν οι εργαζόμενοι κατά τον χρόνο του ελέγχου.

Περαιτέρω, το δικαστήριο παρέθεσε το πλέγμα των εφαρμοστέων διατάξεων. Βάσει αυτών, η πρόσθετη απασχόληση είναι δυνατή, εφόσον, μεταξύ άλλων, ο εργοδότης την δηλώσει στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» πριν την έναρξή της, διαφορετικά επιβάλλεται πρόστιμο. Η σχετική κύρωση πρέπει να φέρει ειδική αιτιολογία, ενώ το ύψος της προκύπτει από την συνεκτίμηση διαφόρων κριτηρίων (π.χ. η σοβαρότητα της παράβασης, η τυχόν επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των αρμόδιων οργάνων, ο βαθμός υπαιτιότητας κ.λπ.). Βάσει δε της ειδικής κατηγοριοποίησης για τις εργοδοτικές παραβάσεις του νόμου, η αδήλωτη εργασία χαρακτηρίζεται ως «πολύ υψηλή» παράβαση, με πρόστιμο 2.000€ για κάθε θιγόμενο εργαζόμενο.

Εξ άλλου, ως προς την έκθεση ελέγχου, βάσει της οποίας επιβάλλεται το πρόστιμο, διευκρινίστηκε πως όσα γεγονότα βεβαιώνει ο Επιθεωρητής ότι συνέβησαν ενώπιόν του, θεωρούνται πλήρως αποδεδειγμένα και άρα δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν συνέβησαν. Εντούτοις, οι εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα του Επιθεωρητή για τα γεγονότα αυτά δεν δεσμεύουν το δικαστήριο, εκτιμώνται ελεύθερα και άρα μπορεί να αποδειχθεί ότι ισχύει κάτι διαφορετικό.

Με βάση όλα τα παραπάνω, το δικαστήριο δέχθηκε την προσφυγή, κρίνοντας ότι ο εργοδότης δεν υπέπεσε στη συγκεκριμένη παράβαση. Στηρίχθηκε δε πλήρως στους ισχυρισμούς του προσφεύγοντος εργοδότη, εστιάζοντας στην αιτιολογία του προστίμου. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε πως όντως δεν περιγράφονται συγκεκριμένες εργασίες που κατελήφθησαν να εκτελούν οι εργαζόμενοι, προκειμένου αυτές να αποτελούσαν πλήρη απόδειξη, ως ενέργειες που έγιναν ενώπιον των Επιθεωρητών. Το δε συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι απασχολούνταν εκείνη την ώρα, εκτιμάται ελεύθερα, ως συμπέρασμα των Επιθεωρητών. Το κρισιμότερο σημείο, ωστόσο, στην συγκεκριμένη απόφαση είναι η διαπίστωση ότι μόνη η παρουσία των ανωτέρω εργαζομένων στον χώρο εργασίας δεν αποτελεί απόδειξη ότι πράγματι εργάζονταν κατά τον χρόνο του ελέγχου, αλλά απαιτείται επιπρόσθετα να περιγράφονται οι συγκεκριμένες εργασίες που κατελήφθησαν να παρέχουν.

Με τις εν λόγω πολύ σημαντικές επισημάνσεις του, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών συντάσσεται με τη νομολογία που τείνει να παγιωθεί (βλ. ΔΕφΑθ 2122/2024, πρβ. ΔΕφΑθ 4232-3/2022, 2493, 2301, 1253/2021) και η οποία αποκαθιστά την έμμετρη προστασία του εργαζομένου, υπό την έννοια ότι εξακολουθεί να διάκειται ευνοϊκά ως προς αυτόν, αλλά χωρίς να φτάνει σε υπερβολική και παράλογη επιβάρυνση του εργοδότη. Τέτοια θα ήταν η περίπτωση που και μόνη η παρουσία του εργαζομένου στον χώρο εργασίας θα σήμαινε άνευ ετέρου ότι εργάζεται, επιτάσσοντας την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων που συναρτώνται με τη διαπίστωση αυτή (εν προκειμένω, τη δήλωση στο «ΕΡΓΑΝΗ», αλλά και τη μισθοδοσία, την ευθύνη για εργατικό ατύχημα κλπ). Για τον σκοπό αυτό, το δικαστήριο επικεντρώνεται στην αιτιολογία της επιβολής προστίμου, χωρίς όμως να μπορεί να προβεί στο λογικό και αποδεικτικό άλμα της αναπλήρωσης βασικών θεμελιωτικών στοιχείων αυτής, όταν ελλείπουν, όπως εν προκειμένω με τις εργασίες που κατελήφθησαν να κάνουν οι εργαζόμενοι”.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr