Αποκάλυψη: Αποσύρθηκε η αυστηρή διάταξη περί Fake News (191 ΠΚ) – Μικρότερες ποινές και πιο περιορισμένη χρήση προβλέπει η νέα διάταξη

Αποσύρθηκε από την κυβέρνηση το περίφημο άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα, περί διασποράς ψευδών ειδήσεων (fake news) που είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από φορείς αλλά κυρίως από δημοσιογραφικές ενώσεις, κατά τη διάρκεια της ψήφισής του το Νοέμβριο του 2021. Η διάταξη που είχε καταγγελθεί πως κατατείνει στην λογοκρισία, είχε αναβαθμίσει την έννοια για τις ψευδείς ειδήσεις, εντάσσοντας τες στα αδικήματα “αφηρημένης διακινδύνευσης”, χωρίς δηλαδή να απαιτείται για την καταδίκη η επέλευση συγκεκριμένου αποτελέσματος. Μάλιστα έφερνε ποινές αυξημένες, που αυξάνονταν κι άλλο αν η πράξη (πχ δημοσίευση) γινόταν επανειλημμένα και έφτανε μέχρι τα 5 χρόνια.

Διάταξη για ψευδείς ειδήσεις: Τι έλεγε και τι αλλάζει

Η προηγούμενη μορφή της διάταξης που ψηφίστηκε τον Νοέμβριο του 2021, ανέφερε:

Άρθρο 191

“Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις που είναι ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή. Εάν η πράξη τελέστηκε επανειλημμένα μέσω του τύπου ή μέσω διαδικτύου, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του μέσου με το οποίο τελέστηκαν οι πράξεις των προηγούμενων εδαφίων”.

Η βασική μομφή ήταν πως η διάταξη καταγγέλθηκε ως επικίνδυνη για την ελευθερία του λόγου και τιμωρούσε μέχρι και με φυλάκιση 5 ετών όσους διαδίδουν ή διασπείρουν «ψευδείς ειδήσεις» που θεωρούνται από τη δικαιοσύνη «ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο με κίνδυνο για την οικονομία, τον τουρισμό, την αμυντική ικανότητα της χώρας και τις διεθνείς σχέσεις».

Μάλιστα η ΕΣΗΕΑ είχε ζητήσει την απόσυρση της διάταξης αναφέροντας ότι υπάρχει κίνδυνος «να βρεθούμε οι δημοσιογράφοι αυτεπάγγελτα υπόλογοι γιατί, εκφράζοντας την άποψή μας, ή ασκώντας κριτική που είναι συστατικό στοιχείο της αποστολής μας, μπορεί να προκαλέσουμε ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες».

pixabay

Διάταξη για ψευδείς ειδήσεις: Η αλλαγή

Πλέον με τη διάταξη για να υπάρξει η διάπραξη αδικήματος και να κινηθεί ποινική διαδικασία δε θα αρκεί να υπάρξει (αφηρημένα) «κίνδυνος» αλλά απαιτείται και το «αποτέλεσμα» της πρόκλησης φόβου, και όχι απλώς ανησυχίας. Δηλαδή να συνοδεύεται από πράξεις και αποτελέσματα. Όπως αναφέρει η νέα διάταξη που περιελήφθη στο νομοσχέδιο για την “Ενίσχυση δημοσιότητας και διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο” που ψηφίστηκε στη Βουλή η νέα διάταξη έχει ως εξής:

Άρθρο 4 Διασπορά ψευδών ειδήσεων – Τροποποίηση άρθρου 191 ΠΚ Στο άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα [ν. 4619/2019, (Α΄ 96)] α) αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο, β) καταργείται το δεύτερο εδάφιο, γ) στο τρίτο εδάφιο επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις και το άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα διαμορφώνεται ως εξής:

freepik

Άρθρο 191: Διασπορά ψευδών ειδήσεων

“Όποιος δημόσια ή µέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει µε οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις µε αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε µη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, µε κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται µε φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή µε χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του μέσου µε το οποίο τελέστηκαν οι πράξεις του παρόντος”.

Πλέον δηλαδή το αδίκημα ουσιαστικά επανέρχεται στην προηγούμενη μορφή του: Μετατρέπεται από αφηρημένης σε συγκεκριμένης διακινδύνευσης, μειώνονται οι ποινές που έφταναν έως 5 χρόνια και πλέον φτάνουν έως 3 χρόνια και καταργείται η αυξημένη ποινή όταν το αδίκημα διαπράττεται κατ’ εξακολούθηση.

freepik

Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει πως η αλλαγή κρίνεται επιβεβλημένη “προκειμένου, να απαλειφθεί η χρήση της αποδεικτικά δυσχερούς και μη ευχερώς αξιολογούμενης έννοιας της ικανότητας πρόκλησης ανησυχίας ή φόβου στους πολίτες και του «κλονισμού της εμπιστοσύνης του κοινού», ως επακόλουθου της διασποράς της ψευδούς είδησης”.

Αναφέρεται ακόμα πως η γενική διατύπωση προκαλούσε δυσχέρειες ως προς την εφαρμογή και την ερμηνεία της ρύθμισης. Πλέον απαιτείται για να στοιχειοθετηθεί αδίκημα η πρόκληση φόβου, ως αποτελέσματος, σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στα πεδία της εθνικής οικονομίας, της αμυντικής ικανότητας της χώρας και της δημόσιας υγείας.

Η νέα διάταξη πάντως ως επιεικέστερη καταλαμβάνει και εκκρεμείς υποθέσεις και ενδεχομένως θα οδηγήσει σε αθωώσεις υποθέσεις πχ αντιεμβολιαστών σε βάρος των οποίων είχε ασκηθεί ποινική δίωξη με βάση την προηγούμενη μορφή της διάταξης του Ποινικού Κώδικα.

pixabay

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr