Δ. Βερβεσός: “Είμαστε η φωνή του πολίτη μπροστά στο δικαστικό Λεβιάθαν” – Λιγότερα κατά 54,42% τα δικόγραφα, αλλά οι αποφάσεις όχι μόνον δεν αυξήθηκαν, αλλά μειώθηκαν κατά 57,39%

Ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και του ΔΣΑ, Δημήτρης Βερβεσός, για τις διαδικασίες απονομής της Δικαιοσύνης και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται.

«Η ελληνική δικαιοσύνη βρίσκεται σε αποδρομή» τόνισε ο κ. Βερβεσός κατά τον χαιρετισμό του στην επιστημονική ημερίδα με θέμα «Η Ελλάδα και το Δικαστήριο του Στρασβούργου» που διοργανώθηκε προς τιμήν του πρώην δικαστή και Αντιπροέδρου του ΕΔΔΑ, πρ. Υφυπουργού Εξωτερικών, Χρήστου Ροζάκη, από τη Σχολή Πολιτικών Επιστημών του Παντείου Πανεπιστημίου, τη Σχολή Πολιτικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ, το Ίδρυμα Κωνσταντίνου Σημίτη και τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

Αναγνωρίζοντας την καθοριστική συμβολή της ΕΣΔΑ, καθώς και τη νομολογία του ΕΔΔΑ που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό του ελληνικού δικαίου, ο κ. Βερβεσός σημείωσε πως «παρά ταύτα, με βάση στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα το 2023, έχουν εκδοθεί 1.082 αποφάσεις ελληνικού ενδιαφέροντος, εκ των οποίων οι 969 διαπιστώνουν παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνει η ΕΣΔΑ.  Οι καταδίκες της χώρας, σε πλείονα πεδία, από την αστυνομική βία και τις συνθήκες ζωής και εργασίας των προσφύγων και μεταναστών, μέχρι την ελευθερία της έκφρασης και την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης, κατέδειξαν τις ανεπάρκειες και αβελτηρίες της καθ’ ημάς έννομης προστασίας».

Όπως τόνισε, πάντως, «εάν έπρεπε, όμως, να απομονώσουμε μια κατηγορία παραβιάσεων της Ελλάδος, που καταγιγνώσκονται επίμονα από το ΕΔΔΑ, χωρίς να γίνονται απαιτούμενα βήματα συμμόρφωσης από την πλευρά της χώρας μας, αυτή είναι η βραδεία απονομή της δικαιοσύνης. Η χώρα μας κατέχει το θλιβερό προνόμιο να βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση όσον αφορά τις καταδίκες για παραβίαση του “εύλογου χρόνου” απονομής της δικαιοσύνης, μετά την Ιταλία και την Τουρκία».

Δ. Βερβεσός: Απογοητευτικά τα στοιχεία για την απονομή Δικαιοσύνης

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος η προ ημερών δημοσιευθείσα Έκθεση Αξιολόγησης (2024) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) για τα Δικαστικά Συστήματα των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι αποκαλυπτική.

Σύμφωνα με αυτήν, στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι οι εισερχόμενες υποθέσεις μειώνονται και οι δικαστικοί λειτουργοί αυξάνονται, ο ρυθμός διεκπεραίωσης των υποθέσεων (clearance rate), τόσο στις αστικές, όσο και στις ποινικές υποθέσεις υπολείπεται του 100% (αστικές υποθέσεις: 1ος βαθμός: 93%, 2ος βαθμός: 79% – ποινικές υποθέσεις: 1ος βαθμός: 70%, 2ος βαθμός: 64%)   με αποτέλεσμα ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων να αυξάνεται και η απονομή της δικαιοσύνης να επιβραδύνεται. Υπέρβαση του 100% παρατηρείται μόνο στη διοικητική δικαιοσύνη (1ος βαθμός: 127%· 2ος βαθμός: 107%· Ανώτατο Δικαστήριο: 115%).

Ωστόσο, σύμφωνα με τα λεγόμενα του «τα συμπεράσματα αυτά ενισχύονται έτι περαιτέρω από την ανάλυση των πλέον πρόσφατων στατιστικών στοιχείων του Πρωτοδικείου Αθηνών, που μας γνωστοποιήθηκαν μόλις χθες. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι παρατηρείται δραματική μείωση τόσο στον αριθμό των κατατεθειμένων δικογράφων όσο και στις εκδοθείσες αποφάσεις μεταξύ 2010 και 2023».

Συγκεκριμένα, περιέγραψε πως «ενώ το 2010 κατατέθηκαν 224.391 δικόγραφα, το 2023 ο αριθμός συρρικνώθηκε σε 102.285, σημειώνοντας μείωση 54,42% (122.106 λιγότερα δικόγραφα).Σημειωτέον ότι η πτώση αυτή είναι προϊούσα όλα τα ενδιάμεσα έτη (2010-2023), με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται μια σταθερά φθίνουσα πορεία στην κατάθεση των δικογράφωντα τελευταία 13 χρόνια (αυτονόητο είναι ότι παρατηρείται ακόμα μεγαλύτερη πτώση το 2016, οπότε οι δικηγόροι απείχαμε σχεδόν καθολικά λόγω του ασφαλιστικού, και το 2020-21 που ήταν χρονιές covid). Η δραστική αυτή μείωση των κατατιθέμενων δικογράφων καταρρίπτει τον προσφάτως διατυπωθέντα ισχυρισμό ότι οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης οφείλονται δήθεν στον υπερπληθυσμό των δικηγόρων και στη τάση να δημιουργούν εξ αυτού πληθώρα υποθέσεων».

Για να τονίσει πως «ενώ, όμως, θα αναμέναμε η μείωση του αριθμού των νέων υποθέσεων να οδηγήσει σε επιτάχυνση, εντούτοις συνοδεύτηκε από μείωση των εκδοθεισών αποφάσεων!  Συγκρίνοντας το συνολικό αριθμό των εκδοθεισών αποφάσεων, παρατηρούμε ότι από 133.440 αποφάσεις το 2010, φτάσαμε σε μόλις 56.860 το 2023, δηλαδή 76.580 λιγότερες αποφάσεις, που αντιστοιχεί σε μείωση 57,39%.Για να έχουμε ακριβέστερη εικόνα της κατάστασης, μάλιστα, πρέπει να αφαιρέσουμε από τις αποφάσεις τις διαταγές πληρωμής (9.472 το 2023) και τις συναινετικές προσημειώσεις (9.388 το 2023), καθώς η έκδοσή τους είναι σχεδόν μηχανιστική – ειδικά δε οι συναινετικές προσημειώσεις πλέον εκδίδονται από δικηγόρους και δεν επιβαρύνουν το δικαστικό σύστημα. Μετά από αυτή την αφαίρεση, η εικόνα είναι ακόμη πιο ανησυχητική: από τις συνολικά 56.860 αποφάσεις του 2023, μόνο 38.000 αφορούν ουσιαστική δικαιοδοτική κρίση».

dsa.gr

Οι λύσεις και τα τρία ζητήματα προς αντιμετώπιση

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Βερβεσός στις λύσεις που υπάρχουν και έχουν προτείνει οι δικηγόροι. «Αναφέρω ενδεικτικά μια πρότασή μας που ήδη εφαρμόζεται με επιτυχία:  Τη μεταφορά δικαστηριακής ύλης σε δικηγόρους (μια από τις λίγες διαχρονικά προτάσεις μας που έγιναν δεκτές από την πολιτεία). Τα αποτελέσματα είναι ήδη ενθαρρυντικά, καθώς έχουν ανατεθεί σε δικηγόρους πάνω από 10.000 φακέλους, οι οποίοι διεκπεραιώνονται επιτυχώς στο προβλεπόμενο από το νόμο συντομότατο χρονικό διάστημα».

Παράλληλα, όμως, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και σε ορισμένα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν οριζόντια για να περιοριστούν οι καθυστερήσεις. Μεταξύ αυτών υποστήριξε πως:

* Το πρώτο αφορά την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τις καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης. Είναι ανάγκη να επικροτείται η προσπάθεια των πολλών ευσυνείδητων δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών και να απομονώνονται εκείνοι που συνιστούν οπισθέλκουσα δύναμη για την πρόοδο της δικαιοσύνης. Οι αποφάσεις αποπομπής καθυστερούντων δικαστικών λειτουργών ήταν σημαντικές, δεν φαίνεται όμως να έχει υπάρξει συνέπεια και συνέχεια στην αντιμετώπιση παρόμοιων φαινομένων. Ζητούμενο δεν είναι η τιμωρία εκείνων που εμφανίζουν υστέρηση, αλλά πρωτίστως ηγενική πρόληψη και η εμπέδωση κλίματος επιδοκιμασίας της εργατικότητας και της ευσυνειδησίας.

* Το δεύτερο αφορά στην ανάγκη νομοθετικής πρόβλεψης του αριθμού των υποθέσεων προς χρέωση σε δικαστές, αντί του καθορισμού των χρεώσεων και του χρόνου διεκπεραίωσης με αποφάσεις της Ολομέλειας των δικαστηρίων. Δεν είναι δυνατό υπό το πρίσμα του χαρακτηρισμού των προθεσμιών ως ενδεικτικών να οδηγούμαστε σε φαινόμενα αρνησιδικίας και φαλκίδευσης του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των πολιτών. Eίναι, δε, ψευδεπίγραφη η επίκληση του αυτοδιοίκητου, όταν αφορά ένα ζήτημα τόσο κομβικό για την απονομή της δικαιοσύνης. Το αυτοδιοίκητο βρίσκει τα όριά του στη συνταγματική επιταγή δικαστικής προστασίας των Ελλήνων πολιτών, στο όνομα των οποίων, και μόνον, απονέμεται η Δικαιοσύνη.

* Το τρίτο αφορά την κάλυψη των τεράστιων οργανικών κενών δικαστικών υπαλλήλων, που, παρά τα βήματα που έγιναν με τις πρόσφατες προσλήψεις, εξακολουθεί να ταλανίζει τα δικαστήρια, και κυρίως το πρωτοδικείο της Αθήνας.  Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με την Έκθεση του CEPEJ που προανέφερα, το 2022 στην Ελλάδα είχαμε 44,7 δικαστικούς υπαλλήλους ανά 100.000 κατοίκους, ενώ η Διάμεση τιμή των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι 57,9.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Ο ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΕΡΒΕΣΟΥ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr