Δικαστικές αποφάσεις: Ακατάσχετα εφάπαξ (για οφειλές σε κόκκινα δάνεια) και συντάξεις

Ένα πλέγμα δικαστικών αποφάσεων με προστατευτικό χαρακτήρα για τους συνταξιούχους, εκδίδουν πλεον τα Ειρηνοδικεία της χώρας, με την προσδοκία οι αποφάσεις αυτές να επιβεβαιωθούν και σε ανώτερο βαθμό και να παγιώσουν το ακατάσχετο εξάπαξ και συντάξεων.

Η απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης με την οποία ουσιαστικά «ανοίγει» ο δρόμος για το ακατάσχετο των συντάξεων, είναι η τελευταία μιας σειράς δικαστικών αποφάσεων που παγιώνουν με αργά και σταθερά βήματα, το ακατάσχετο των συντάξιμων αποδοχών.

Το εφάπαξ

Όπως αποκαλύπτει στο dikastiko.gr ο  Δικηγόρος και Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών , Γιώργος Κουτσούκος, είχε προηγηθεί απόφαση του ίδιου δικαστηρίου με την οποία μπήκε “φρένο” σε κατασχέσεις εφάπαξ που είχαν ξεκινήσει σε βάρος συνταξιούχων με κόκκινα δάνεια. Το Ειρηνοδικείο είχε κρίνει τότε ότι δεν φταίει η συνταξιούχος που δεν μπορούσε να πληρώσει αφού αυτό  οφειλόταν στη μείωση των μισθών της και των συντάξεων, που δεν μπορούσε να προβλέψει και η περιουσιακή κατάσταση (τα χρήματά της δηλαδή) δεν έπρεπε να πειραχτούν ώστε να χρησιμοποιηθούν ως βάση για τη ρύθμιση των χρεών της και την απαλλαγή της από αυτά.

Η σύνταξη

Η τελευταία απόφαση (εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, Μίνα Μουστάκα) θεωρείται επίσης εξαιρετικά σημαντική και εκδόθηκε μετά από αγωγή που κατέθεσε συνταξιούχος ο οποίος είδε μηδενικό τον τραπεζικό του λογαριασμό για δύο συνεχόμενους μήνες

Η σημαντική αυτή απόφαση σχετικά με το ακατάσχετο των συντάξεων που κατατίθενται σε τραπεζικό λογαριασμό εκδόθηκε από  το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης.  Η απόφαση του δικαστηρίου συνοψίζεται στο ότι οι ακατάσχετες απαιτήσεις, όπως είναι οι συντάξεις, δεν εκχωρούνται και δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό και ως εκ τούτου είναι άκυρη και οποιαδήποτε άλλη αντίθετη συμφωνία ή εντολή για την είσπραξη της απαίτησης.

«Ο νομοθέτης αποσκοπεί στην προστασία ενός ελάχιστου εισοδήματος των προσώπων που βιοπορίζονται από την εργασία ή τη σύνταξή τους και είναι αναγκαίο για τη συντήρηση των ιδίων και των οικογενειών τους. Οι νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις, εν όψει του πρόδηλου κοινωνικού συμφέροντος που εξυπηρετούν, είναι αναγκαστικού δικαίου και συνεπώς οποιαδήποτε αντίθετη συμφωνία των μερών είναι άκυρη» επισημαίνεται στο υπογραμμίζεται στη δικαστική απόφαση.

Δυο μήνες

Στην απόφαση μάλιστα του δικαστηρίου, σημειώνεται ότι η τράπεζα σήκωσε δύο φορές από τον λογαριασμό του ενάγοντος μέσω του οποίου αποπλήρωνε το στεγαστικό του δάνειο, ολόκληρο το ποσό που αντιστοιχούσε στη μηνιαία σύνταξη του, λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών του.

Η εναγόμενη τράπεζα – τονίζεται στην απόφαση «προέβη δια των υπαλλήλων της, σε παρακράτηση και αφαίρεση του ποσού της σύνταξης για την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων του ενάγοντος , μολονότι το υπόλοιπο του λογαριασμού του αυτού κάθε μήνα δεν υπερέβαινε το ποσό της σύνταξης του και παρά την υποβολή εκ μέρους του προς την ΑΑΔΕ υπεύθυνης δήλωσης του τραπεζικού λογαριασμού ως μοναδικού ακατάσχετου λογαριασμού». Οσο για τον  ισχυρισμό της τράπεζας ότι «η χρέωση του λογαριασμού με τα ποσά της σύνταξης έλαβε χώρα στο πλαίσιο ανέκκλητης εντολής που είχε λάβει από τον ενάγοντα, καμία έννομη επιρροή δεν ασκεί, εν όψει του ακατάσχετου της απαίτησης της σύνταξης».

Το αποτέλεσμα από τη συμπεριφορά αυτή των υπαλλήλων της τράπεζας, ήταν ο εν λόγω συνταξιούχος να υποστεί ζημία  ύψους 2.008,18 ευρώ, ενώ περαιτέρω -σύμφωνα πάντα με το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης- υπέστη και ηθική βλάβη, λόγω της ταλαιπωρίας , της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας που του προκάλεσε όλη η εξέλιξη της υπόθεσης. Υπό αυτό το πρίσμα το δικαστήριο υποχρεώνει την εναγόμενη τράπεζα να επιστρέψει στον συνταξιούχο στο ακέραιο ποσό που αντιστοιχούσε στις καταβολές της σύνταξης του για δύο μήνες. Επιπλέον αναγνωρίζει ότι «η εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει με τον νόμιμο τόκο στον ενάγοντα το ποσό των 300 ευρώ».

Γεώργιος Κουτσούκος, Δικηγόρος και Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Γεώργιος Κουτσούκος, Δικηγόρος και Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, σχολιάζοντας την απόφαση αναφέρει:

• «Η απόφαση αυτή πρέπει να “ιδωθεί” ως αναγκαία συνέχεια και παρακολούθημα παλαιότερης κρίσης του ιδίου δικαστηρίου, με την οποία μπήκε “φρένο” σε κατασχέσεις εφάπαξ που είχαν ξεκινήσει σε βάρος συνταξιούχων με κόκκινα δάνεια. Το Ειρηνοδικείο είχε εκτιμήσει τότε ότι λόγω της ανυπαίτιας περιέλευσης της προσφεύγουσας σε αδυναμία πληρωμής, η οποία οφειλόταν στη μείωση των μισθών της και των συντάξεων, σε σχέση με τις προσδοκώμενες, λόγω πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής και προς εκπλήρωση του σκοπού των ένδικων ρυθμίσεων, απαιτούνταν η διατήρηση της υπάρχουσας περιουσίας της, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη ρύθμιση των χρεών της και την απαλλαγή της από αυτά.
• Το Ειρηνοδικείο έθεσε υπό νέα κρίση και επανεξέταση την κρατούσα έως και σήμερα αρχή ότι στην περίπτωση των οφειλών προς το δημόσιο, το ακατάσχετο των μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών παροχών εξαρτάται από το ποσό που κατατίθεται στο λογαριασμό, καθώς το δικαστήριο υποχρέωσε την εναγόμενη τράπεζα να επιστρέψει στον συνταξιούχο το ακέραιο ποσό που αντιστοιχούσε στις καταβολές της σύνταξης του για δύο μήνες. Ειδικότερα, όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων, ποσά μέχρι 1.000€ είναι ακατάσχετα, ενώ για ποσά από 1.000€ έως 1.500€, το δημόσιο μπορεί να κατάσχει το ήμισυ του ποσού που ξεπερνάει τα 1.000€. Δηλαδή, αν ο μισθός ανέρχεται σε 1.500 ευρώ, το δημόσιο μπορεί να κατάσχει το μισό των 500€ ευρώ, δηλαδή 250€. Για ποσά μεγαλύτερα των 1.500€, κατάσχεση μπορεί να γίνει σε όλο το ποσό που ξεπερνάει τα 1.500€. Για το δημόσιο προβλέπεται ακατάσχετο ακόμα και αν συσσωρευθούν μισθοί ή συντάξεις σε ένα λογαριασμό (πχ. επειδή ο οφειλέτης δεν μπόρεσε λόγω κάποιου προβλήματος να αναλάβει τα ποσά).
• Σε συνέχεια της κρίσης της επίμαχης απόφασης, δίνεται το έναυσμα να επανεξεταστεί  το  εύρος των δικαιωμάτων του οφειλέτη, ο οποίος μπορεί να δηλώσει σήμερα ηλεκτρονικά ένα λογαριασμό καταθέσεων, ατομικό ή κοινό, για τον οποίον ισχύει ακατάσχετο μέχρι του ποσού των 1.250€. Επισημαίνεται ότι έως και σήμερα το ακατάσχετο του λογαριασμού δεν προστίθεται στους ακατάσχετους μισθούς και συντάξεις, καθώς ο οφειλέτης που λαμβάνει μισθό ή σύνταξη πρέπει να δηλώσει ως ακατάσχετο λογαριασμό εκείνον όπου κατατίθεται ο μισθός ή η σύνταξη και δεν δικαιούται επιπλέον ακατάσχετο ποσό ύψους 1.250€.
• Η απόφαση του δικαστηρίου χαρακτηρίζεται από μια δημιουργική και αξιοσημείωτη διεύρυνση της κρατούσας αντίληψης επί της κατάσχεσης των κοινωνικοασφαλιστικών παροχών στο βαθμό που αναγνωρίζει ρητώς ότι οι ακατάσχετες απαιτήσεις, όπως είναι οι συντάξεις, δεν εκχωρούνται και δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό και ως εκ τούτου είναι άκυρη και οποιαδήποτε άλλη αντίθετη συμφωνία ή εντολή για την είσπραξη της απαίτησης».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr