Δικαστική απόφαση: Υποχρεωτική αποχώρηση έμμισθων δικηγόρων στα 67 λόγω συνταξιοδότησης αλλά η σύμβαση δεν λύεται αυτοδικαίως

Έμμισθοι δικηγόροι: Μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση του Εφετείου Πατρών για τους έμμισθους δικηγόρους παρουσιάζουν οι Κωνσταντίνος Καρέτσος, Δικηγόρος Αθηνών LL.M., Σύμβουλος – Ταμίας Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, τ. Πρόεδρος Ε.Α.Ν.Δ.Α. και Ανδρέας Κουτσόλαμπρος, Δικηγόρος Αθηνών, Αντιπρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Πρόεδρος Ένωσης Εμμίσθων Δικηγόρων.

Με την υπ΄αριθμόν 102/2020 απόφαση του Εφ. Πατρών κρίνονται:

1. Υποχρεωτική αποχώρηση εμμίσθου δικηγόρου λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας του 67ου έτους της ηλικίας του χωρίς να λύεται αυτοδίκαια η σύμβαση έμμισθης εντολής.Για τη λύση της σύμβασης αυτής απαιτείται, σύμφωνα πάντα με την απόφαση αυτή, η έκδοση και κοινοποίηση διαπιστωτικής πράξης από τον εντολέα, στην οποία πρέπει να βεβαιώνεται η συμπλήρωση προϋποθέσεων (συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του εμμίσθου δικηγόρου και τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για πλήρη σύνταξη).
2. Αποζημίωση δικηγόρου με σύμβαση έμμισθης εντολής, τρόπος υπολογισμού αυτής.

Για τον υπολογισμό της αποζημίωσης κρίσιμο μεν είναι ο δικηγόρος να έχει συμπληρώσει το χρόνο των 17 ετών υπηρεσίας, η αποζημίωσή του όμως θα υπολογιστεί με βάση το συνολικό χρόνο που έχει κατά το χρόνο λύσης της σύμβασής του.

Διαβάστε το σχόλιο επί της υπ’ αριθ. 102/2020 απόφασης του Εφ. Πατρών:

“Σύμφωνα με την σχολιαζόμενη απόφαση η διάταξη του άρθρου 45 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) που καθιερώνει τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του εμμίσθου δικηγόρου και τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για πλήρη σύνταξη ως προϋποθέσεις για την υποχρεωτική αποχώρησή του, δεν αποτελεί καινοτομία του νέου Κώδικα Δικηγόρων, αλλά συμπλήρωση του προισχύσαντος δικαίου και ειδικότερα του άρθρου 63Α παρ. 4 του ν.δ. 3026/1954. Πιο συγκεκριμένα, στο προγενέστερο δίκαιο (άρθρο 63Α παρ. 4 ν.δ. 3026/1954) δεν προβλεπόταν η τύχη των συμβάσεων που είχαν ήδη συναφθεί και με βάση τις οποίες παρείχαν τις νομικές τους υπηρεσίες  οι έμμισθοι δικηγόροι που είχαν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους ή είχαν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους σύνταξης από το Ταμείο Νομικών.

Με τη νέα διάταξη (άρθρο 45 παρ. 1 ν. 4194/2013) εξακολουθεί να απαγορεύεται η πρόσληψη εμμίσθων δικηγόρων που πληρούν τις ως άνω προϋποθέσεις (δηλ. 67ο έτος και θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για πλήρη σύνταξη), πλην όμως προβλέπεται πλέον ρητά ότι, η σύμβαση των εμμίσθων αυτών δικηγόρων που σωρευτικά πληρούν τις αμέσως παραπάνω προϋποθέσεις, λύεται. 

Σύμφωνα όμως με την ως άνω απόφαση του Εφετείου Πατρών η προβλεπόμενη με αυτόν τον τρόπο λύση της σύμβασης είναι μεν υποχρεωτική, δεν επέρχεται όμως αυτοδικαίως, διότι δεν ορίζεται κάτι τέτοιο στην εν λόγω διάταξη. Για τη λύση της σύμβασης αυτής απαιτείται, σύμφωνα πάντα με την απόφαση αυτή, η έκδοση και κοινοποίηση διαπιστωτικής πράξης από τον εντολέα, στην οποία πρέπει να βεβαιώνεται η συμπλήρωση των παραπάνω προϋποθέσεων.   

Επίσης η σχολιαζόμενη απόφαση αναφέρει στο σκεπτικό της ότι «επιχείρημα υπέρ της ανωτέρω άποψης αντλείται και από το γεγονός ότι ακόμη και στην περίπτωση της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου», στην οποία προβλέπεται ότι οι εν λόγω έμμισθοι δικηγόροι που αποχωρούν υποχρεωτικά και η σύμβασή τους λύεται αυτοδίκαια, «δηλαδή ακόμη και στην περίπτωση αυτή που ρητά ο νόμος προβλέπει την αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης, απαιτείται και πάλι η έκδοση διαπιστωτικής πράξης της Διοίκησης, προς βεβαίωση της ύπαρξης των προϋποθέσεων προς αποχώρηση. Η διαπιστωτική, κατά τα ανωτέρω, πράξη, στην οποία βεβαιώνεται η υπαγωγή του δικηγόρου στον κανόνα της παρ. 1 του άρθρου 45 του Κώδικα Δικηγόρων, οδηγεί στη λύση της σύμβασης του εμμίσθου δικηγόρου από την ημέρα της κοινοποίησής της στον τελευταίο και δεν δύναται να έχει αυτή αναδρομική ισχύ». Επιπλέον, η εν λόγω απόφαση στηρίζεται και επικαλείται προς επίρρωση του σκεπτικού της δύο ΓΝΜΔ του ΝΣΚ και μία απόφαση του Α.Π. (ΓΝΜΔ 240/14, ΓΝΜΔ 12/2018 και 273/1989 Α.Π.), οι οποίες αναφέρονται ρητά στην έκδοση και κοινοποίηση «της διαπιστωτικής πράξης της αυτοδίκαιης λύσης της έννομης σχέσης που συνδέει το νομικό πρόσωπο με το δικηγόρο».  

Επομένως, σύμφωνα με την ως άνω απόφαση του Εφετείου Πατρών, «μέχρι την έκδοση και κοινοποίηση της πράξης αυτής, ο έμμισθος δικηγόρος παρέχει κανονικά της υπηρεσίες του προς τον εντολέα του βάσει της σύμβασης, η οποία εξακολουθεί να είναι σε ισχύ».  

Τέλος, επισημαίνεται ότι το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 45 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) άρχισε να ισχύει από την 1.1.2015, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 165 του ίδιου Κώδικα.

2. Αποζημίωση – Μισθοί υπερημερίας – ex lege ποινή

α. Η σχολιαζόμενη απόφαση ασχολείται επίσης και με τον υπολογισμό της αποζημίωσης που δικαιούται να λάβει ο έμμισθος δικηγόρος που αποχωρεί υποχρεωτικά και αποφαίνεται ότι «οι έμμισθοι δικηγόροι που αποχωρούν υποχρεωτικά και έχουν συμπληρώσει προϋπηρεσία στον ίδιο εντολέα τουλάχιστον δεκαεπτά ετών, δικαιούνται επιπλέον αποζημίωσης, η οποία υπολογίζεται ανάλογα με τα έτη προϋπηρεσίας, κατά τις προαναφερόμενες διακρίσεις στο νόμο, και με βάση τις τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα, θέτοντας, όμως, ως ανώτατο όριο, για τον υπολογισμό της πρόσθετης αποζημίωσης, το ποσό των 2.000 ευρώ μηνιαίως». 

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι με τη συγκεκριμένη απόφαση δίδεται η ορθή ερμηνεία αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού της πρόσθετης αποζημίωσης στην περίπτωση που ο έμμισθος δικηγόρος έχει συμπληρώσει χρόνο υπηρεσίας τουλάχιστον 17 ετών κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του ν. 4093/2012 (Α’ 222), όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 39 του ν. 4111/2013 (Α’ 18). Στην προκείμενη περίπτωση ο έμμισθος δικηγόρος είχε συμπληρώσει χρόνο υπηρεσίας 17 ετών κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του ν.4093/2012 και 23 ετών κατά την λύση της συμβάσεώς του. Κατά την ορθή ερμηνεία της σχετικής διατάξεως, για τον υπολογισμό της αποζημίωσης κατά την ανωτέρω διάταξη κρίσιμο μεν είναι ο δικηγόρος να έχει συμπληρώσει το χρόνο των 17 ετών κατά την 12.11.2012 (ημερομηνία ισχύος ν.4093/2012), η αποζημίωσή του όμως θα υπολογιστεί με βάση το συνολικό χρόνο που έχει κατά το χρόνο λύσης της σύμβασής του (και όχι κατά την 12.11.2012). Στην προκείμενη περίπτωση που ο δικηγόρος έχει συμπληρώσει κατά το χρόνο λύσης της σύμβασης προϋπηρεσία 23 ετών, χορηγείται επιπλέον αποζημίωση 7 μηνών με αποδοχές 2.000 ευρώ.

Τέλος, κατά την παράγραφο 4 του άρθρου 46 του Κώδικα Δικηγόρων «μέχρι την πλήρη εξόφληση της πιο πάνω αποζημίωσης, ο έμμισθος δικηγόρος δικαιούται να λαμβάνει τις μηνιαίες αποδοχές που ελάμβανε κατά την ημέρα της επίδοσης του εγγράφου της καταγγελίας». 

Με τη διάταξη αυτή, όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της σχολιαζόμενης απόφασης, «επιβάλλεται υποχρέωση στον εντολέα για την καταβολή της συμφωνημένης αμοιβής στον δικηγόρο μέχρι την καταβολή της πλήρους αποζημίωσης, η οποία συνιστά παροχή ex lege προς τον δικηγόρο, που επιβάλλεται ως είδος ποινής στον εντολέα και μέσο εξαναγκασμού του για την καταβολή της αποζημίωσης». 

β. Με την ίδια νομική σκέψη υποστηρίζεται βάσιμα ότι και ο έμμισθος δικηγόρος, που υπάγεται στην περίπτωση της αυτοδίκαιης λύσης της σύμβασής του και του οποίου η καταγγελία αυτής έχει κριθεί άκυρη με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, δικαιούται τους μισθούς υπερημερίας, εφόσον δεν του έχει κοινοποιηθεί νόμιμα η έγγραφη βεβαίωση – διαπιστωτική πράξη – της ύπαρξης των προϋποθέσεων προς αποχώρηση.

Κωνσταντίνος Καρέτσος, Δικηγόρος Αθηνών LL.M., Σύμβουλος – Ταμίας Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, τ. Πρόεδρος Ε.Α.Ν.Δ.Α.

Ανδρέας Κουτσόλαμπρος, Δικηγόρος Αθηνών, Αντιπρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Πρόεδρος Ένωσης Εμμίσθων Δικηγόρων”

Διαβάστε εδω την απόφαση του Εφετείου Πατρών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr