“Φάουλ” από δικαστικές αρχές: Δεν αναγνώρισαν το δικαίωμα αλλαγής φύλου και τροποποίηση των στοιχείων στα μητρώα

Πέρασε από τρεις βαθμούς Δικαστηρίων σε μία μακρόχρονη διαδικασία, επιδιώκοντας να γίνει δεκτή η αλλαγή φύλου. Από μικρή ηλικία ένιωθε πως το ανδρικό της φύλο και τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά του δεν ανταποκρίνονταν στο πώς ένιωθε μέσα της, το 2015 ξεκίνησε ορμονικές θεραπείες για να μπορέσει να επιτύχει την αλλαγή φύλου.

Στη συνέχεια προσέφυγε στα δικαστήρια ζητώντας να αλλάξει το όνομα, το επώνυμο και το μητρώνυμό της, καθώς και να αναγράφεται στα ηλεκτρονικά μητρώα το φύλο της και ο αριθμός αστυνομικής της ταυτότητας, ώστε τα στοιχεία αυτά να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και στο νέο της φύλο.

Ωστόσο, παρά το γεγονός πως το Επαρχιακό Δικαστήριο της Βουλγαρίας έκανε δεκτό το αίτημα της προσφεύγουσας, κρίνοντας ότι εναπόκειτο στα δικαστήρια να εφαρμόσουν το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, στη συνέχεια ακυρώθηκε από το Περιφερειακό Δικαστήριο, ενώ και η ένστασή της απορρίφθηκε από το Ακυρωτικό Δικαστήριο.

«Η μη εξισορρόπηση των ατομικών συμφερόντων της προσφεύγουσας με το δημόσιο συμφέρον, σε ένα πλαίσιο αποκλίνουσας πρακτικής του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βουλγαρίας, καταδεικνύει … την ύπαρξη ενός άκαμπτου σκεπτικού σχετικά με την αναγνώριση της σεξουαλικής ταυτότητας. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η ακαμψία έθεσε την προσφεύγουσα, για μια παράλογη και συνεχή περίοδο, σε μια ανησυχητική κατάσταση που της προκάλεσε αναίτια αισθήματα ευαλωτότητας, ταπείνωσης και άγχους» τονίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), στο οποίο οδηγήθηκε μετά τις απορριπτικές αποφάσεις.

Freepik

Το ιστορικό της υπόθεσης

Το Επαρχιακό Δικαστήριο μετά την προσφυγή έκανε δεκτό το αίτημά της, σημειώνοντας ειδικότερα ότι ενώ η βουλγαρική νομοθεσία δεν επέτρεπε τη νόμιμη αλλαγή φύλου, εναπόκειτο στα δικαστήρια να εφαρμόσουν το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, το οποίο επέτρεπε μια τέτοια αλλαγή όταν πληρούνταν ορισμένες προϋποθέσεις.

Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του φακέλου, συμπεριλαμβανομένων λεπτομερών ιατρικών εκθέσεων, σημείωσε ότι η προσφεύγουσα αυτοπροσδιορίστηκε με σοβαρό και μόνιμο τρόπο ως άτομο που ανήκει στο γυναικείο φύλο και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν σκόπιμο να γίνει δεκτή η τροποποίηση των προσωπικών της δεδομένων.

Κατόπιν έφεσης της εισαγγελίας, το Περιφερειακό Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση αυτή. Ισχυρίστηκε ότι ακόμη κι αν αποδεικνύεται ότι η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι είχε επιδείξει ψυχολογική αυτοδιάθεση στο πλαίσιο της οποίας όριζε τον εαυτό της με σιγουριά ως γυναίκα από την εφηβεία και ότι είχε κινήσει ιατρικές διαδικασίες, η ισχύουσα νομοθεσία δεν επέτρεπε την αλλαγή στο μητρώο, επειδή η έννοια του «φύλου» βασίστηκε σε μια βιολογική κατάσταση που παρατηρήθηκε κατά τη γέννηση και δεν ήταν επιρρεπής σε τροποποίηση κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Η προσφεύγουσα άσκησε αναίρεση, ωστόσο το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο την κήρυξε απαράδεκτη, καθιστώντας έτσι αμετάκλητη την απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου.

Το Ακυρωτικό Δικαστήριο σημείωσε μάλιστα ότι σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν παραδεχόταν ότι ήταν δυνατό να αναγνωριστεί η νομική αλλαγή του φύλου και ότι η αναίρεση έπρεπε να γίνει δεκτή, η φυσιολογική αλλαγή που επιθυμούσε η προσφεύγουσα δεν είχε γίνει ακόμη οριστική και αντικειμενική, και ως εκ τούτου η αναγνώρισή της δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Από την άλλη πλευρά, η προσφεύγουσα θα μπορούσε να υποβάλει νέο αίτημα όταν αποκτηθεί η μόνιμη τροποποίηση του βιολογικού της φύλου.

Με επιστολή της, η προσφεύγουσα ενημέρωσε το Δικαστήριο ότι είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου στην Ελλάδα, η οποία συνίστατο στο να αλλάξει τα ανδρικά εξωτερικά γεννητικά της όργανα σε γυναικεία.

freepik

ΕΔΔΑ: Οι δικαστικές αρχές παρενέβησαν αδικαιολόγητα στο δικαίωμα της για αλλαγή φύλου

Το ΕΔΔΑ παρατήρησε ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο δέχθηκε το αίτημα της προσφεύγουσας μετά από ανάλυση της ατομικής της κατάστασης και των λόγων που ισχυρίζεται, εφαρμόζοντας το εθνικό δίκαιο υπό το φως του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ, το οποίο φαίνεται να αντιστοιχεί σε μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική μεταξύ των δικαστηρίων πρώτου και δεύτερου βαθμού.

Σημειώνει, ωστόσο, ότι, όταν το Περιφερειακό Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση αυτή και απέρριψε τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας, δεν έδωσε σημασία στους λόγους της, απλώς έκρινε ότι δεν μπορούσε νομικά να θεωρηθεί ότι ένα άτομο ήταν του αντίθετου φύλου από αυτό που προέκυπτε από τα γεννητικά χαρακτηριστικά που φάνηκαν κατά τη γέννησή του, ότι η κοινωνικο-ψυχολογική φιλοδοξία ενός ατόμου δεν μπορούσε από μόνη της να δικαιολογήσει μια αλλαγή στην προσωπική κατάσταση και ότι το εσωτερικό δίκαιο δεν επέτρεπε να ερμηνευτεί η έννοια του φύλου ως κάτι άλλο πέρα από μια βιολογική κατάσταση που σημειώθηκε κατά τη γέννηση.

Έτσι, ενώ σημείωσε, βάσει των ιατρικών βεβαιώσεων, ότι η προσφεύγουσα είχε ξεκινήσει μια διαδικασία σεξουαλικής μετάβασης αλλοιώνοντας τη φυσική της εμφάνιση και ότι προσδιόριζε τον εαυτό της ως γυναίκα για αρκετά χρόνια, θεώρησε επί της ουσίας ότι το δημόσιο συμφέρον απαιτεί να μην επιτρέπεται η νόμιμη αλλαγή φύλου.

Δεν ανέπτυξε την αιτιολογία του ως προς την ακριβή φύση αυτού του δημοσίου συμφέροντος, αλλά περιορίστηκε στην επίκληση της υπάρχουσας νομικής βάσης και των βουλγαρικών χριστιανικών παραδόσεων. Δεν στάθμισε πραγματικά, σεβόμενο το περιθώριο εκτίμησης που απολαμβάνουν οι εθνικές αρχές, το δημόσιο συμφέρον αφενός και το δικαίωμα της προσφεύγουσας στην αναγνώριση της σεξουαλικής της ταυτότητας αφετέρου. Υπό αυτές τις συνθήκες, το Δικαστήριο δεν μπορεί να συμπεράνει ότι το εθνικό δικαστήριο αιτιολόγησε με σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος την άρνησή του να τροποποιήσει τα σχετικά δεδομένα από τα μητρώα.

Ο ρόλος του Ακυρωτικού Δικαστηρίου

Το ΕΔΔΑ τόνισε ότι το Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε απαράδεκτη την αναίρεση της προσφεύγουσας θεωρώντας ότι η άρνηση του Περιφερειακού Δικαστηρίου ήταν σύμφωνη με την πρόσφατη νομολογία του, βασιζόμενο ιδίως σε μια απόφαση που εκδόθηκε το 2019 και επιβεβαιώνει την αδυναμία νομικής τροποποίησης του φύλου ενός ατόμου.

Ωστόσο, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το Ακυρωτικό Δικαστήριο είχε εκδώσει τουλάχιστον πέντε αποφάσεις υπέρ της νομικής αναγνώρισης της αλλαγής φύλου, τρεις από τις οποίες είναι μεταγενέστερες αυτής που αναφέρει. Το ΕΔΔΑ τόνισε έτσι ότι το Περιφερειακό Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του όσον αφορά την προσφεύγουσα σε ένα κλίμα αποκλίνουσας νομολογίας και ότι η προσφεύγουσα μπορεί νομίμως να ισχυριστεί ότι υποφέρει από αυτή την κατάσταση.

Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι, διατυπώνοντας ένα obiter dicta που φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με το δικό του συμπέρασμα, ότι η έφεση της προσφεύγουσας δεν έπρεπε να γίνει δεκτή, το Ακυρωτικό Δικαστήριο ανέφερε ότι ακόμη και αν εξεταζόταν, η φυσιολογική τροποποίηση των σεξουαλικών χαρακτηριστικών της δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί και ότι η νομική αναγνώριση της αλλαγής φύλου ήταν επομένως πρόωρη.

Ωστόσο, αυτή η παρατήρηση δεν παρέχει ανάλυση της ατομικής κατάστασης της προσφεύγουσας και, εν πάση περιπτώσει, φαίνεται ότι υπερβαίνει τις εξουσίες του στη διαδικασία αποδοχής της αναίρεσης, η οποία δεν αποσκοπεί στην εξέταση των πραγματικών περιστάσεων ή των συγκεκριμένων στοιχείων της υπόθεσης. Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι αυτή η παρατήρηση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου δεν ήταν καθοριστική στην παρούσα υπόθεση και δεν απέτρεψε την ακυρωτική εξέταση της υπόθεσης, δεν αλλάζει σε καμία περίπτωση τα προαναφερθέντα και το Δικαστήριο δεν το θεωρεί απαραίτητο να το εξετάσει περαιτέρω.

Το ΕΔΔΑ υπογράμμισε περαιτέρω ότι εκκρεμεί ακόμη ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου έκδοση απόφασης που αφορά την αλλαγή φύλου. Υπενθύμισε σχετικά την ανάγκη αναφοράς στις συστάσεις διεθνών φορέων, ιδίως της Επιτροπής Υπουργών και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σχετικά με μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου, μεταξύ των οποίων είναι η σύσταση προς τα κράτη να επιτρέψουν την αλλαγή ονόματος και φύλου σε επίσημα έγγραφα με γρήγορο, διαφανή και προσβάσιμο τρόπο.

Πηγή: echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr