Φρένο σε εικονικούς γάμους για τη λήψη σύνταξης μετά το θάνατο συζύγου βάζει το ΣτΕ

Φρένο στο φαινόμενο που ακούει στο όνομα “εικονικοί γάμοι” στοχεύει να βάλει η νομοθετική πρόβλεψη για πενταετή διάρκεια γάμου ως προϋπόθεση συνταξιοδότησης του επιζώντος λόγω θανάτου του συζύγου του, όπως επισημαίνει στην απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), κρίνοντάς την σύμφωνη με το Σύνταγμα και υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις.

pixabay

«Η  πενταετία ως ελάχιστη διάρκεια του γάμου αποτελεί πρόσφορο χρονικό περιορισμό για την αποτροπή τέλεσης εικονικών γάμων ή εν γένει γάμων με μοναδικό σκοπό τη μελλοντική συνταξιοδότηση, ο περιορισμός δε αυτός δεν είναι υπέρμετρος ούτε δυσανάλογος προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Τούτο διότι, λαμβάνοντας υπόψη και τις σύγχρονες κοινωνικές συνθήκες, ιδίως τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό γυναικών που εργάζονται εκτός οικίας αλλά και  την αύξηση των διαζυγίων και κατ΄ επέκταση τη μείωση του αριθμού των γάμων που διατηρούνται διά βίου, η πενταετία αποτελεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα εντός του οποίου μπορεί να δημιουργηθεί και να παγιωθεί μία κατάσταση οικονομικής αλληλεξάρτησης των συζύγων και να διαμορφωθεί ένα οικογενειακό επίπεδο διαβίωσης που χρήζει κοινωνικοασφαλιστικής κάλυψης» υπογραμμίζει.

«Η  προϋπόθεση της ελάχιστης διάρκειας του γάμου αποσκοπεί στη διασφάλιση του ασφαλιστικού κεφαλαίου των ασφαλιστικών φορέων και κατ’ επέκταση του συνόλου των ασφαλισμένων και συνταξιούχων τους από δαπάνες που συνδέονται με συντάξεις χορηγούμενες σε πρόσωπα που τελούν γάμο με μοναδικό σκοπό τη συνταξιοδότησή τους μετά τον θάνατο του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου συζύγου τους κατά καταστρατήγηση του θεσμού της σύνταξης επιζώντος συζύγου» προσθέτει η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Παράλληλα, επισημαίνεται πως σε κάθε περίπτωση σύμφωνα «με τις ίδιες διατάξεις προβλέπονται εξαιρέσεις από τη συμπλήρωση της πενταετούς έγγαμης συμβίωσης, στην περίπτωση κατά την οποία από μικρής διάρκειας έγγαμη συμβίωση  αποκτώνται (είτε με γέννηση είτε με υιοθεσία) παιδιά».

EUROKINISSI

Εικονικοί γάμοι: Οι νομοθετικές αλλαγές

Στην απόφασή του το ΣτΕ παραπέμπει στις διατάξεις του νόμου του 2010 για τη συνταξιοδότηση επιζώντος συζύγου βάσει των οποίων αν ο ασφαλιστικός κίνδυνος του θανάτου του άλλου συζύγου επήλθε μετά τις 15.7.2010, θεσπίστηκε ως προϋπόθεση για την απονομή σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο ασφαλισμένου ή συνταξιούχου κάθε ασφαλιστικού φορέα,  άρα και του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, ο γάμος μεταξύ του επιζώντος και του θανόντος συζύγου να έχει τελεστεί τουλάχιστον 3 έτη πριν από την επέλευση του θανάτου, αν ο θανών ήταν εν ενεργεία ασφαλισμένος κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου (αντί 6 μηνών που οριζόταν με τον προηγούμενο νόμο).

Επίσης, αναφέρεται ότι η προϋπόθεση της ελάχιστης διάρκειας του γάμου δεν απαιτείται αν ο θάνατος του αμέσως ασφαλισμένου οφείλεται σε ατύχημα, εργατικό ή μη, ή αν κατά τη διάρκεια του γάμου γεννήθηκε, νομιμοποιήθηκε, αναγνωρίστηκε ή υιοθετήθηκε τέκνο ή, τέλος, αν η χήρα κατά τον χρόνο του θανάτου τελούσε σε κατάσταση εγκυμοσύνης, η οποία δεν διακόπηκε και γεννήθηκε ζων τέκνο.

Στην περίπτωση που ο θανών ήταν ήδη συνταξιούχος κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου, η ελάχιστη διάρκεια γάμου ορίζεται σε τουλάχιστον 5 έτη (αντί 24 μηνών που οριζόταν), εκτός αν κατά τη διάρκεια του γάμου γεννήθηκε, νομιμοποιήθηκε, αναγνωρίστηκε ή υιοθετήθηκε τέκνο ή, τέλος, αν η χήρα κατά τον χρόνο του θανάτου τελούσε σε κατάσταση εγκυμοσύνης, η οποία δεν διακόπηκε και γεννήθηκε ζων τέκνο.

pixabay

Εικονικοί γάμοι: Οι προβλέψεις για ελεύθερη συμβίωση

Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο η «προϋπόθεση της συμπλήρωσης πενταετούς έγγαμης συμβίωσης κάμπτεται και για τη συμπλήρωση της πενταετίας μπορεί να συνυπολογιστεί και η διάρκεια της ελεύθερης συμβίωσης, αν έχει προηγηθεί μακροχρόνια ελεύθερη συμβίωση των μετέπειτα συζύγων, κατά την οποία δεν ήταν δυνατή η τέλεση του γάμου εξαιτίας νομικού, αποκλειστικώς, κωλύματος, τελέστηκε δε ο γάμος μέσα σε εύλογο χρόνο από την εξάλειψη του κωλύματος αυτού. Αντιθέτως, δεδομένου ότι οι διατάξεις, με τις οποίες θεσπίζονται προϋποθέσεις για την απονομή συνταξιοδοτικών παροχών είναι στενώς ερμηνευτέες, η απαίτηση να έχει συμπληρωθεί η πιο πάνω ελάχιστη διάρκεια γάμου δεν κάμπτεται αν  η μη τέλεση γάμου αποτέλεσε προϊόν της ελεύθερης βούλησης του ζεύγους».

Αντιθέτως, όπως αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ «η επιλογή δε του νομοθέτη να απονείμει με το άρ. 12 του ν. 3863/2010, όπως άλλωστε και με τις προϊσχύσασες διατάξεις, σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου μόνο σε πρόσωπο με το οποίο ο θανών είχε τελέσει γάμο (ή είχε καταρτίσει σύμφωνο συμβίωσης κατ’ άρ. 16 ν. 4387/2016) και όχι σε κάθε πρόσωπο που επικαλείται την ύπαρξη σχέσης με τα χαρακτηριστικά της ελεύθερης ένωσης με τον αποβιώσαντα δεν συνιστά αδικαιολόγητα δυσμενή διάκριση σε βάρος του συμβιούντος σε ελεύθερη ένωση ούτε υποβάθμιση αυτού.

eurokinissi

Τούτο διότι οι τελούντες σε ελεύθερη ένωση έχουν επιλέξει μία μορφή κοινής ζωής, η οποία, σε αντίθεση προς τον θεσμό του γάμου, δεν διέπεται από συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο ούτε συνιστά δημοσίως διατυπωμένη δέσμευση για την ίδρυση μίας σχέσης με διάρκεια και την ανάληψη αμοιβαίων υποχρεώσεων διατροφής μεταξύ των συντρόφων και συμβολής στις ανάγκες ενός κοινού (συζυγικού – οικογενειακού) οίκου. Ειδικότερα, ο γάμος παραμένει ένας θεσμός ευρέως αναγνωρισμένος, ο οποίος παρέχει μία ιδιαίτερη νομική ιδιότητα σε εκείνους που τον συνάπτουν, με συνέπεια να παρίσταται δικαιολογημένη η διαφορετική μεταχείριση των έγγαμων και των τελούντων σε ελεύθερη ένωση».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr