Η δικηγόρος Κατερίνα Φραγκάκη καταγράφει το χρονικό για τους πλειστηριασμούς έως την απόφαση του Αρείου Πάγου και προτείνει λύσεις

Από το 2015 έπαυσε η οριζόντια προστασία της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμούς

Με το Προεδρικό Διάταγμα 67/2015 ορίστηκε η διαδικασία για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και ξεκίνησε πλέον η διαδικασία των πλειστηριασμών μόνο με ηλεκτρονικά μέσα.

Με τον Ν. 4354/2015 έγινε η ανάθεση της διαχείρισης και της μεταβίβασης τόσο των μη εξυπηρετούμενων όσο και των εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων σε Εταιρίες Διαχείρισης ή Απόκτησης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις.

Από 1.1.2016 ίσχυσαν οι διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με πιο αδύναμα μέσα άμυνας του οφειλέτη απέναντι στους πλειστηριασμούς και με μικρότερες τιμές πρώτης προσφοράς των ακινήτων. Η δαπανηρή και χρονοβόρα διαδικασία που τηρείτο επί κατασχέσεως και επι πλειστηριασμού ακινήτων απέτρεπε τους δανειστές και δικαιούχους μικρών απαιτήσεων να επιδιώξουν την ικανοποίηση τους με εκπλειστηρίαση τους.

Ύστερα από την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας συρρικνώθηκαν οι προθεσμίες και απλοποιήθηκε η διαδικασία. Ειδικότερα οι προθεσμίες που ισχύουν σήμερα είναι οι κάτωθι:

1) είκοσι (20) ημέρες πριν τον πλειστηριασμό μπορεί να κατατεθεί αίτηση διόρθωσης της κατασχετήριας έκθεσης. Με την παλιά διαδικασία δηλαδή πριν την 1/1/2016 η προθεσμία κατάθεσης ήταν 5 ημέρες πριν τον πλειστηριασμό. Στην αίτηση αυτή επισημαίνουμε σφάλματα ως προς την περιγραφή του κατασχεθέντος, την εκτίμηση και την τιμή πρώτης προσφοράς. Ύστερα από την ανακοπή το αρμόδιο κατά το άρθρο 933 δικαστήριο, δικάζει κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και αν γίνει δεκτή μπορεί να διατάξει τη διόρθωση της έκθεσης κατάσχεσης. Για την εκτίμηση της αξίας του ακινήτου, που κατάσχεται, λαμβάνεται υπόψη η εμπορική του αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται κατά το χρόνο της κατάσχεσης και όχι η αντικειμενική αξία, όπως όριζε η παλαιότερη διάταξη.

2)δεκαπέντε (15) ημέρες πριν τον πλειστηριασμό από 5 ημέρες που ήταν παλαιότερα (πριν την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) μπορεί να κατατεθεί αίτηση για την αναστολή του πλειστηριασμού για 6 μήνες με εγγυοδοσία κατ’ άρθρο 1000 ΚΠολΔικ.

3)  σαράντα πέντε (45) ημέρες από την ημέρα της κατάσχεσης, όταν αφορά ελαττώματα από τη σύνταξη της επιταγής προς εκτέλεση μέχρι και τη δημοσίευση του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης  ή σε περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια τρίτου μέχρι και την επίδοση του κατασχετήριου εγγράφου στον καθ’ ου.

4) αναστολή του πλειστηριασμού του ακινήτου του, με υποχρεωτική καταβολή των εξόδων της διαδικασίας που δεν είναι λίγα, και εγγυοδοσία του 1/4 της οφειλής για να αναστείλει ο πλειστηριασμός, ενώ καταργήθηκε η δυνατότητα του δικαστηρίου να ορίσει μικρότερο ποσό (του ¼) για εξαιρετικούς λόγους.

5) Όταν υπάρχουν ελαττώματα στην εγκυρότητα της τελευταίας πράξης της εκτέλεσης μέσα σε εξήντα (60) ημέρες αφότου μεταγράφει η περίληψη της κατακυρωτικής έκθεσης πρέπει να κατατεθεί ανακοπή.

Η μόνη προστασία της κατοικίας, μέσω του Ν.3869/2010 (Νόμου Κατσέλη), από 1.1.2016 έγινε προσωρινή και με πιο αυστηρές προϋποθέσεις μέχρι το τέλος του 2018 που τελικά καταργήθηκε.

Όλα αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν τα κόκκινα δάνεια μεταβιβάστηκαν στα funds και ετέθη το νομικό ζήτημα από τους νομικούς της χώρας , αν μπορούν να ενεργούν δικαστικές πράξεις, να γίνονται διάδικοι και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds.

Εν τέλει η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, όπως έγινε γνωστό από τα ΜΜΕ και χωρίς να γνωρίζουμε ακόμα το σκεπτικό της απόφασης με ισχυρή πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ των funds. Η απόφαση αυτή βάζει τέλος στο θέμα αυτό, με αποτέλεσμα πολλά ακίνητα να κινδυνεύουν να χαθούν στον πλειστηριασμό.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των διατάξεων που αναφέρθηκαν οι οποίες έδωσαν πλεονέκτημα στα funds για την άμεση εκτέλεση και ικανοποίηση τους είναι η επιθετική στάση τους εναντίον των οφειλετών. Είναι άθλος πολλές φορές να μπορέσει κάποιος οφειλέτης να ρυθμίσει την οφειλή του, είτε επειδή οι «servicers» αρνούνται,  ή επειδή ζητούν εξωπραγματικά ποσά.

Ενόψει όλης αυτής της δυσχερούς κατάστασης για τους οφειλέτες η πολιτική ηγεσία πρέπει να βάλει ένα τέλος σε αυτές τις πρακτικές και να μην γίνεται κανένας πλειστηριασμός αν πρώτα η Εταιρεία διαχείρισης δεν στείλει εγγραφή πρόταση ρύθμισης σύμφωνα με τα εισοδήματα του δανειολήπτη. Η πρόταση αυτή θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση παραδεκτού του πλειστηριασμού.

Τέλος οι χρηματοδοτικοί φορείς πρέπει να σταματήσουν να μπλοκάρουν τη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού και για να δοθεί οριστική λύση στα προβλήματα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, θα πρέπει :

1. Να ορισθεί χρηματική ποινή κατά των εταιρειών διαχείρισης και των Τραπεζών, που ενώ έχει γίνει οριστική υποβολή και ο πολίτης βρίσκεται σε προστασία μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, προχωρούν παράνομα τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.

2. Σε περίπτωση αναιτιολόγητης απόρριψης και μη συναίνεσης στην πρόταση ρύθμισης από τους χρηματοδοτικούς φορείς να ματαιώνονται αυτομάτως οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και να προστατεύονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη.

3. Όσοι οφειλέτες απέρριψαν τις προτάσεις λόγω υψηλών επιτοκίων, ή λόγω άρνησης των εταιρειών διαχείρισης ή των Τραπεζών να μπορούν να επανέλθουν άμεσα με νέα αίτηση.

4. Να διορθωθούν τα προβλήματα της πλατφόρμας που αφορούν στην μοναδικοποίηση των ακινήτων και ειδικά όταν υφίστανται ποσοστά συνιδιοκτησίας.

5. Να δοθεί η δυνατότητα πρόωρης εξόφλησης του κεφαλαίου, χωρίς την καταβολή των τόκων.

6. Να γίνεται άρση των κατασχέσεων που έχουν γίνει εις χείρας τρίτου (π.χ μισθωμάτων) για τα χρέη προς το Δημόσιο.

7. Οι τροποποιήσεις αυτές να έχουν αναδρομική ισχύ και σε περιπτώσεις που έχει ήδη ολοκληρωθεί ο εξωδικαστικός μηχανισμός, ώστε οι πολίτες να επωφεληθούν των μειωμένων επιτοκίων, αλλά και της προστασίας σε περίπτωση απόρριψης της διαδικασίας από τις εταιρείες διαχείρισης ή τις τράπεζες.