Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας: 10+1 στόχοι για τη νέα χρονιά

Κατά την επετειακή εκδήλωση η οποία διεξήχθη στα διοικητικά δικαστήρια της Θεσσαλονίκης στις 20 Δεκεμβρίου 2024 με θέμα: «25 χρόνια εφαρμογής του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας: αποτίμηση και προοπτικές», με συνδιοργανωτές τη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, η Γενική Επιτροπεία παρουσίασε τις προτάσεις της για έναν ενοποιημένο και επικαιροποιημένο Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, προσαρμοσμένο στα πλέον σύγχρονα πρότυπα δικαστικής προστασίας, για το σύνολο των διοικητικών διαφορών που έχουν ανατεθεί στα Δικαστήρια αυτά.

Το εγχείρημα αυτό αποτελεί συνέχεια του έργου που παρέδωσε η Γενική Επιτροπεία το 2022, με το οποίο συγκεντρώθηκαν, σε πρώτο στάδιο, με τη μορφή μιας άτυπης «διοικητικής κωδικοποίησης», όλες οι διατάξεις που οριοθετούν την αρμοδιότητα των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, καθώς και διατάξεις που οργανώνουν ειδικές διαδικασίες ή ρυθμίζουν ειδικά θέματα, χωρίς αυτές να έχουν ενταχθεί στα δύο βασικά δικονομικά μας νομοθετήματα, το π.δ. 18/1989 για τις ακυρωτικές διαφορές και τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999). Πρόκειται για μία εκτεταμένη νομοθετική ύλη, που προκαλεί δικονομικό τεμαχισμό των διαφορών, ανασφάλεια και καθυστερήσεις, για την κωδικοποίηση της οποίας δύο νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις από το 1999 και το 2010 παραμένουν ακόμη ανεκπλήρωτες, καθώς η ύλη αυτή διογκώνεται διαρκώς (μετράμε πάνω από 200 νομοθετήματα), όσο το τεκμήριο αρμοδιότητας διατηρείται κατά το Σύνταγμα στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Χώρας και δεν μεταφέρεται στα Διοικητικά Δικαστήρια του πρώτου βαθμού. Μόνον το έτος 2024 προστέθηκαν άλλα 10 νομοθετήματα με ανάθεση διοικητικών διαφορών απευθείας στα Διοικητικά Εφετεία.

Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων: Οι προτάσεις της ομάδας εργασίας

Βασικοί στόχοι του νέου εγχειρήματος, το οποίο ανέλαβε Ομάδα Εργασίας που έχει συσταθεί με την 4094/6.11.2023 Πράξη του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και συγκροτείται από τον Γενικό Επίτροπο Ιωάννη Συμεωνίδη, ως πρόεδρο και τους Κωνσταντίνο Παππά, Πρόεδρο Εφετών Δ.Δ., Νικόλαο Πανταζή, Γεώργιο – Διονύσιο Τσαπράζη, Στέλλα Πάντζαλη και Επαμεινώνδα Τρουλινό, Εφέτες Δ.Δ., Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Αντώνιο Μιχαλακέλη, Ηλία Κουβαρά, Νικόλαο Ζαμπούκα, Ευαγγελία Παυλίδου, Τριαντάφυλλο Ζολώτα και Αναστασία Πούλου, Πρωτοδίκες Δ.Δ., ως μέλη, είναι η σύγκλιση και εν τέλει η ενοποίηση των δικονομικών καθεστώτων, η επιτάχυνση των διαδικασιών, η μείωση της ανασφάλειας, η ενίσχυση της ποιότητας της παρεχόμενης προστασίας και η βελτίωση της θέσης του πολίτη στη διοικητική δίκη. Μεταξύ άλλων προτείνεται:

1. Η διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου-προτύπου εκδίκασης όλων των διοικητικών διαφορών από τα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια, το οποίο, εφόσον υλοποιηθεί, θα ενισχύσει σημαντικά το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη και θα δώσει ώθηση στους ρυθμούς εκδίκασης των υποθέσεων.
2. Η μεταβολή των κριτηρίων της κατά τόπο αρμοδιότητας, με στόχο την αποκέντρωση σημαντικών κατηγοριών υποθέσεων και την εξυπηρέτηση των πολιτών, ιδίως των ευάλωτων κατηγοριών.
3. Η εισαγωγή ενός εμπροσθοβαρούς συστήματος, αφενός με την αποσύνδεση της υποχρέωσης της Διοίκησης για την προσκόμιση του διοικητικού φακέλου ενόψει ορισμού δικασίμου, ώστε να μην κλητεύονται οι διάδικοι να παραστούν για συζήτηση και η υπόθεση να αναβάλλεται για λόγους που δεν τους αφορούν και αφετέρου με την ενεργοποίηση του εισηγητή δικαστή κατά το στάδιο της προδικασίας, όπου παρατηρούνται σήμερα οι περισσότερες καθυστερήσεις, καθώς η ευθύνη του δικαστή περιορίζεται στο επόμενο της συζήτησης στάδιο, καίτοι σε πολλές υποθέσεις αυτή λαμβάνει χώρα μετά από πολλά χρόνια από την ημερομηνία κατάθεσης του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου.
4. Η αμεσότερη εφαρμογή του θεσμού της πρότυπης δίκης με πρωτοβουλία του δικαστηρίου και ο έλεγχος του διακυβεύματος της υπόθεσης, που αποτελεί κατά τη νομολογία του ΕΔΔΑ κριτήριο για τον υπολογισμό της δίκαιης ικανοποίησης λόγω υπέρβασης του ευλόγου χρόνου.
5. Η δυνατότητα ανάπτυξης μορφών διαμεσολάβησης στη διοικητική δίκη, κάτι το οποίο συζητείται εντόνως στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης ειδικά για τις διοικητικές διαφορές.
6. Η αξιοποίηση των εν συμβουλίω διαδικασιών, ένας σημαντικός θεσμός που σήμερα έχει περιπέσει σχεδόν σε αδράνεια, καθώς μόνον το 5% περίπου επί των παραπεμπτικών αποφάσεων ακολουθούν τη διαδικασία αυτή, δεδομένου ότι ο δικαστής επιλαμβάνεται κατά κανόνα αφού έχει ήδη οριστεί τακτή δικάσιμος ή και μετά τη συζήτηση της υπόθεσης.
7. Η έγκαιρη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου με ανάδειξη της ευθύνης της διοίκησης σε πρώιμο στάδιο μετά την κατάθεση του ενδίκου βοηηθήματος ή μέσου, καθώς και η αναζήτηση κρίσιμων για την υπόθεση στοιχείων, ώστε να αποφεύγεται η έκδοση προδικαστικών αποφάσεων.
8. Η κάλυψη τυπικών ελλείψεων προς αποφυγή τυπολατρικών επιλογών με διεύρυνση της επικοινωνίας του εισηγητή δικαστή με τους διαδίκους και κατάργηση της δυνατότητας επανάσκησης του ενδίκου βοηθήματος που απορρίπτει για τέτοιο λόγο.
9. Η αντιμετώπιση διατάξεων που έχουν προκαλέσει κατά την εφαρμογή τους στρεβλώσεις στη διαδικασία (πολλαπλά αιτήματα εξαίρεσης, κατάθεση εγγράφων την προτεραία ή και κατά τη συζήτηση με αίτημα αναβολής, υποβολή νέου αιτήματος για έκδοση προσωρινής διαταγής μετά παραίτηση και εκ νέου άσκηση αιτήσεως αναστολής κ.λπ.) και η επανεξέταση ορισμένων διατάξεων της περιόδου των μνημονίων (για την εισαγωγή ειδικών φορολογικών αποκλίσεων, την αύξηση των ορίων του μονομελούς, των οικονομικών βαρών κ.λπ.), που διατηρούνται στη νέα κανονικότητα.
10. Η διεύρυνση των εξουσιών του δικαστή, ώστε να παρέχεται αποτελεσματικότερη δικαστική προστασία και να αποφεύγεται η επαναφορά της υπόθεσης από τη Διοίκηση, με δυνατότητα του δικαστηρίου να της απευθύνει εντολές και να επιβάλλει τη συμμόρφωσή της σε πρώιμο στάδιο, ήδη με το διατακτικό της απόφασης.
11. Η προσαρμογή του Κώδικα στο πλαίσιο αναβάθμισης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Διοικητικής Δικαιοσύνης (Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.) ενόψει της πλήρους αποϋλοποίησης των διαδικασιών που προβλέπεται στον ν. 4635/2019 και του νέου θεσμού των γραφείων τηλεματικής με τον ν. 5028/2023.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr