“Κόκκινη κάρτα” από Δικαστήριο για την άρνηση χορήγησης γονικής άδειας σε πατέρα αστυνομικό – Απορρίφθηκαν ισχυρισμοί για υπονόμευση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας

Για απαγορευμένη διάκριση λόγω φύλου στη χορήγηση γονικής άδειας κάνει λόγο το Δικαστήριο, κρίνοντας πως η άρνηση χορήγησης γονικής άδειας σε άνδρα αστυνομικό παρά του ότι ήταν ο μοναδικός γονέας που φρόντιζε το νεογέννητο.

Με την προσφυγή του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), ο αστυνομικός αναφέρει πως ζήτησε γονική άδεια μετά την γέννηση της κόρης του.

Η μητέρα του παιδιού νοσηλευόταν και δεν ήταν σε θέση να αναλάβει την φροντίδα του βρέφους και ο προσφεύγων έμεινε ως ο μόνος υπεύθυνος γονέας για την φροντίδα του παιδιού.

Ωστόσο, οι εγχώριες αρχές της Ρωσίας απέρριψαν – όπως επισημαίνεται – «το αίτημα για χορήγηση γονικής άδειας, χωρίς έλεγχο αναλογικότητας μεταξύ του θεμιτού σκοπού της διατήρησης της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας της αστυνομίας και της διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών και χωρίς να λάβουν υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του νεογέννητου παιδιού».

Κατά το ΕΔΔΑ, όσον αφορά τον ρόλο της φροντίδας του παιδιού κατά την περίοδο που αντιστοιχεί στη γονική άδεια, οι άνδρες και οι γυναίκες είναι «σε παρόμοια θέση», και δεν γίνονται δεκτά τα στερεότυπα  που αφορούν το φύλο, όπως «η αντίληψη των γυναικών ως κύριων φροντιστών παιδιών και των ανδρών ως πρωταρχικών βιοπαλαιστών».

Το Δικαστήριο τόνισε ότι αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι συνιστούν επαρκή αιτιολόγηση για διαφορετική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά το δικαίωμα γονικής άδειας.

Απαγορευμένη διάκριση λόγω φύλου στη χορήγηση γονικής άδειας: Άνδρες και γυναίκες βρίσκονται «σε παρόμοια θέση»

Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, σε αντίθεση με την άδεια μητρότητας, σκοπός της οποίας ήταν να παράσχει στη γυναίκα τη δυνατότητα να αναρρώσει από τον τοκετό και να θηλάσει το μωρό της, εφόσον το επιθυμούσε, η γονική άδεια και τα επιδόματα γονικής άδειας αφορούσαν τη μεταγενέστερη περίοδο και είχαν ως σκοπό να παράσχουν στον οικείο γονέα τη δυνατότητα να παραμείνει στο σπίτι για να φροντίσει προσωπικά το βρέφος.

Ενώ γνώριζε τις διαφορές που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ της μητέρας και του πατέρα στη σχέση τους με το παιδί, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά τον ρόλο της φροντίδας του παιδιού κατά την περίοδο που αντιστοιχεί στη γονική άδεια, οι άνδρες και οι γυναίκες βρίσκονται «σε παρόμοια θέση».

Για το λόγο αναφέρει πως «προκύπτει ότι για τους σκοπούς της γονικής άδειας ο προσφεύγων, αστυνομικός, βρισκόταν σε ανάλογη κατάσταση με εκείνη μιας γυναίκας αστυνομικού».

Freepik

ΕΔΔΑ: Οι άνδρες δικαιούνται άνευ όρων τέτοια άδεια

Το Δικαστήριο επανέλαβε, πρώτον, ότι τα στερεότυπα που αφορούν το φύλο, όπως η αντίληψη των γυναικών ως κύριων φροντιστών παιδιών και των ανδρών ως πρωταρχικών βιοπαλαιστών, δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι συνιστούν επαρκή αιτιολόγηση για διαφορετική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά το δικαίωμα γονικής άδειας.

Όσον αφορά το επιχείρημα ότι οι αστυνομικοί, υπογράφοντας σύμβαση αστυνομικής υπηρεσίας, αποδέχονται τους περιορισμούς των δικαιωμάτων τους που προβλέπει ο νόμος, αυτό ισοδυναμεί κατ’ ουσίαν με ένδειξη παραίτησης. Το Δικαστήριο έχει ήδη κρίνει ότι, λαμβανομένης υπόψη της θεμελιώδους σημασίας της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω φύλου, καμία παραίτηση από το δικαίωμα του προσώπου να μην υποβάλλεται σε διακρίσεις για τέτοιους λόγους δεν μπορεί να γίνει δεκτή, καθώς θα ήταν αντίθετο σε σημαντικό δημόσιο συμφέρον.

Απορριπτέοι οι ισχυρισμοί για διατήρηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας

Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι «η διατήρηση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας της αστυνομίας αποτελεί θεμιτό στόχο. Αυτό μπορεί να δικαιολογήσει ορισμένους περιορισμούς των δικαιωμάτων του προσωπικού της αστυνομίας». Ωστόσο, δεν μπορεί να δικαιολογήσει διαφορετική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών αστυνομικών.

Παρά ταύτα, όπως αναφέρει η απόφαση του ΕΔΔΑ, «δεν πείστηκε ότι ο αποκλεισμός από το δικαίωμα γονικής άδειας στην υπό κρίση υπόθεση μπορεί να θεωρηθεί ότι στηρίζεται σε εγγενή απαίτηση της αστυνομικής υπηρεσίας».

Σημειώνει δε πως «είναι σημαντικό ότι το δικαίωμα γονικής άδειας εξαρτάται από το φύλο του αστυνομικού προσωπικού και όχι από τη θέση του στην αστυνομία, τη διαθεσιμότητα αντικαταστάτη ή οποιαδήποτε άλλη περίσταση που σχετίζεται με την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα της αστυνομίας».

Και προσθέτει: «Το απαράδεκτο της επίκλησης στερεοτύπων φύλου και το ειδικό καθεστώς της αστυνομίας για τη δικαιολόγηση της διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών αστυνομικών όσον αφορά το δικαίωμα γονικής άδειας, ισχύουν πλήρως στην υπό κρίση υπόθεση.

Λόγω της αυστηρής και μεροληπτικής ερμηνείας του υπό όρους δικαιώματος των ανδρών αστυνομικών σε γονική άδεια – υπό την προϋπόθεση της έλλειψης μητρικής φροντίδας για αντικειμενικούς λόγους – το αίτημα του προσφεύγοντος για γονική άδεια απορρίφθηκε παρά τις ιδιαίτερες περιστάσεις της οικογενειακής του κατάστασης που δείχνουν σαφώς την απουσία μητρικής φροντίδας για το νεογέννητο παιδί του σε καθημερινή βάση. Δεν ελήφθη καθόλου υπόψη το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού».

Η άρνηση χορήγησης γονικής άδειας δεν είναι δικαιολογημένη, εύλογη και αντικειμενική

Όπως τονίζει το ΕΔΔΑ «το πιο σημαντικό, οι εγχώριες αρχές αρνούμενες να χορηγήσουν γονική άδεια στον προσφεύγοντα, δεν αναφέρθηκαν σε περιστάσεις που να δείχνουν ότι μια προσωρινή αποχώρηση με γονική άδεια αστυνομικών που κατέχουν θέσεις παρόμοιες με αυτές του προσφεύγοντος (επικεφαλής της τροχαίας) θα υπονόμευε την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα της αστυνομίας».

Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι «η διαφορετική μεταχείριση μεταξύ αστυνομικών ανδρών – γυναικών όσον αφορά το δικαίωμα γονικής άδειας δεν μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογημένη, εύλογη και αντικειμενική. Δεν υπήρχε εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ του θεμιτού σκοπού της διατηρήσεως της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας της αστυνομίας και της αμφισβητούμενης διαφορετικής μεταχειρίσεως. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή η διαφορετική μεταχείριση, της οποίας ο προσφεύγων ήταν θύμα, ισοδυναμούσε με διάκριση λόγω φύλου».

Πηγή: www.echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr