Μ. Στενιώτη: “Η διαμεσολάβηση δεν ιδιωτικοποιεί τη Δικαιοσύνη, όπως αναφέρουν οι πολέμιοι αυτής, ούτε προσβάλλει το κατοχυρωμένο δικαίωμα πρόσβασης στα Δικαστήρια”

Για μία διαδικασία «δίχως δικονομικούς φορμαλισμούς, άμεση, ταχύτατη, ευέλικτη, χωρίς νικητές και ηττημένους» κάνει λόγο η Μαργαρίτα Στενιώτη, Πρόεδρος Εφετών και πρώην Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕνΔΕ), αναφερόμενη στο θεσμό της διαμεσολάβησης.

«Τα μέρη έχουν τη δυνατότητα, με τη διαμεσολάβηση του ειδικά εκπαιδευμένου Διαμεσολαβητή, να εξεύρουν τα ίδια τη λύση στη διαφορά τους και να συμφωνήσουν, με συνέπεια να επιτυγχάνεται σύμμετρη και φιλική ικανοποίηση των συμφερόντων τους» λέει σε παρέμβασή της με αφορμή τον σημερινό εορτασμό της Ημέρας Διαμεσολάβησης, επισημαίνοντας πως «οι καταβολές των εναλλακτικών μορφών επίλυσης των διαφορών χάνονται στο βάθος των αιώνων».

Ωστόσο, σημειώνει πως «στη χώρα μας ο θεσμός της διαμεσολάβησης αντιμετωπίζεται ως μέσο αποσυμφόρησης των Δικαστηρίων» και υποστηρίζει ότι «η μονομερής αυτή προσέγγιση του θεσμού είναι λανθασμένη, διότι παραγνωρίζεται ο βασικός ρόλος της διαμεσολάβησης που είναι η προαγωγή του νομικού πολιτισμού».

Εμφανίζεται δε κατηγορηματική πως «η διαμεσολάβηση δεν ιδιωτικοποιεί τη Δικαιοσύνη, όπως αναφέρουν οι πολέμιοι αυτής, ούτε προσβάλλει το κατοχυρωμένο δικαίωμα πρόσβασης στα Δικαστήρια».

Αλλά, όπως αναφέρει, «η ευρεία, όμως, εφαρμογή της προσκρούει στη δυσπιστία των πολιτών καθώς και στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτό το θεσμό ακόμη και από μέρος του νομικού κόσμου».

Η πρώην Πρόεδρος της ΕνΔΕ αναδεικνύει επίσης και μία άλλη πτυχή. «Δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι και η σημασία της δικαστικής μεσολάβησης έχει υποβαθμισθεί στην έννομη τάξη μας και πρέπει να αναδείξουμε τα οφέλη αυτής για τα διάδικα μέρη και την αποτελεσματικότητά της στην ουσιαστική απονομή της Δικαιοσύνης».

Για να καταλήξει: «Μόνο εάν η διαμεσολάβηση και η δικαστική μεσολάβηση αντιμετωπισθούν ως πολιτισμικός κανόνας και όχι μόνο ως νομικός θα μπορέσουν να ενταχθούν πραγματικά στο ευρύτερο δικαϊϊκό σύστημα της χώρας μας».

Αναλυτικά η παρέμβαση της Μαργαρίτας Στενιώτη

Μαργαρίτα Στενιώτη / dikastiko.gr

Η 20ή Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως ημέρα της διαμεσολάβησης. Ο Πλάτων στο έργο του «Νόμοι» προέτρεπε τους Αθηναίους να προσφεύγουν για την επίλυση των διαφορών τους, πρώτα, σε τρίτο πρόσωπο – κριτή και κατόπιν στα Δικαστήρια, εάν αποτύγχανε η προσπάθεια «φιλικού διακανονισμού της διαφοράς» ενώ σε σύγχρονη έκθεση της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου Αστικής Δικαιοσύνης του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι: «Εάν οι δικηγόροι και οι πελάτες τους (όχι ακόμη διάδικοι) δεν προσέλθουν σε διαμεσολάβηση, τότε πρέπει να πάει προς αυτούς η διαμεσολάβηση». Οι καταβολές των εναλλακτικών μορφών επίλυσης των διαφορών χάνονται στο βάθος των αιώνων. Τα πλεονεκτήματα αυτών των μορφών επίλυσης των διαφορών και δη της διαιτησίας, της διαμεσολάβησης και της δικαστικής μεσολάβησης είναι σημαντικά. Η διαμεσολάβηση, ειδικότερα, συνιστά, παγκοσμίως, μία πολύ διαδεδομένη μέθοδο επίλυσης διαφορών, προηγούμενη της δικαστικής επίλυσης αυτών, η οποία, εφόσον στεφθεί με επιτυχία, οδηγεί τα μέρη σε υιοθέτηση μίας κοινά αποδεκτής και συμφέρουσας λύσης. Είναι δε μία διαδικασία δίχως δικονομικούς φορμαλισμούς, άμεση, ταχύτατη, ευέλικτη, χωρίς νικητές και ηττημένους. Τα μέρη έχουν τη δυνατότητα, με τη διαμεσολάβηση του ειδικά εκπαιδευμένου Διαμεσολαβητή, να εξεύρουν τα ίδια τη λύση στη διαφορά τους και να συμφωνήσουν, με συνέπεια να επιτυγχάνεται σύμμετρη και φιλική ικανοποίηση των συμφερόντων τους. Στη χώρα μας ο θεσμός της διαμεσολάβησης αντιμετωπίζεται ως μέσο αποσυμφόρησης των Δικαστηρίων.

Η μονομερής αυτή προσέγγιση του θεσμού είναι λανθασμένη, διότι παραγνωρίζεται ο βασικός ρόλος της διαμεσολάβησης που είναι η προαγωγή του νομικού πολιτισμού. Η διαμεσολάβηση και η ισορροπημένη συνύπαρξη αυτής και γενικότερα των εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών με το δικαστηριακό σύστημα συμβάλλει στην προαγωγή του νομικού πολιτισμού.

Η διαμεσολάβηση δεν ιδιωτικοποιεί τη Δικαιοσύνη, όπως αναφέρουν οι πολέμιοι αυτής, ούτε προσβάλλει το κατοχυρωμένο δικαίωμα πρόσβασης στα Δικαστήρια. Η ευρεία, όμως, εφαρμογή της προσκρούει στη δυσπιστία των πολιτών καθώς και στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτό το θεσμό ακόμη και από μέρος του νομικού κόσμου. Σε αντίθεση, σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η διαμεσολάβηση και γενικότερα η εναλλακτική επίλυση  διαφορών αναγνωρίζεται ως αναπόσπαστο μέρος του ίδιου του δικαστικού συστήματος των κρατών – μελών. Συνεπώς, πρωταρχικός στόχος για την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα του θεσμού αποτελεί η σταδιακή αλλαγή νοοτροπίας της ελληνικής κοινωνίας αλλά και του νομικού κόσμου, που θα πραγματοποιηθεί μέσω της λήψης μέτρων για την ενθάρρυνση της διαμεσολάβησης και κυρίως μέσω της εκπαίδευσης (Νομικές Σχολές, ΕΣΔΙ) και της ενημέρωσης, ενημέρωση η οποία θα καλλιεργήσει την επίδειξη εμπιστοσύνης σε εναλλακτικές μορφές επίλυσης των διαφορών και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του νομικοκοινωνικού πολιτισμού. Επίσης, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι και η σημασία της δικαστικής μεσολάβησης έχει υποβαθμισθεί στην έννομη τάξη μας και πρέπει να αναδείξουμε τα οφέλη αυτής για τα διάδικα μέρη και την αποτελεσματικότητά της στην ουσιαστική απονομή της Δικαιοσύνης. Μόνο εάν η διαμεσολάβηση και η δικαστική μεσολάβηση αντιμετωπισθούν ως πολιτισμικός κανόνας και όχι μόνο ως νομικός θα μπορέσουν να ενταχθούν πραγματικά στο ευρύτερο δικαϊϊκό σύστημα της χώρας μας, να επιφέρουν αποτελέσματα και να αποτελέσουν μία αξιόπιστη και γενικά αποδεκτή εναλλακτική πρόταση επίλυσης διαφορών μεταξύ των ιδιωτών.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr