Μάχονται στα δικαστήρια για 22 χρόνια οι γονείς του 4χρονου Παναγιώτη, που έχασε τη ζωή του το 2001 – Η απόφαση του ΕΔΔΑ και η προσφυγή στην Ολομέλεια

Η υπόθεση είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο όταν ο 4χρονος τότε Παναγιώτης έχασε τη ζωή του το 2001 από μία σπάνια μορφή λευχαιμίας, καθώς ο λογαριασμός με τη συγκέντρωση δωρεών, που θα του επέτρεπαν να δοκιμάσει μία εναλλακτική θεραπεία στο εξωτερικό, «μπλοκαρίστηκε» από την Τράπεζα και οι αρμόδιες κρατικές αρχές έδρασαν με ρυθμούς… χελώνας.

Είναι χαρακτηριστικό πως η σχετική υπουργική απόφαση για την αποδέσμευση του ποσού εκδόθηκε δύο μέρες πριν ο μικρός καταλήξει. Τώρα, μετά και την προσφυγή το 2013 των γονέων του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ήρθε άλλη μία αρνητική εξέλιξη καθώς κρίθηκε από το 3ο τμήμα του, το οποίο δεν διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή.

Προσφυγή προκειμένου να παραπεμφθεί η υπόθεση στην Ολομέλεια του ΕΔΔΑ ετοιμάζουν, πάντως, οι συνήγοροι της οικογένειας Βασίλης Χειρδάρης και Βαγγέλης Γκιγκιλίνης, κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στο σκεπτικό του μέλους του Δικαστηρίου, που μειοψήφησε.

Ο κ. Γκιγκιλίνης αναρωτιέται «πόσο άραγε πρέπει να κοστίζει μία ανθρώπινη ζωή;» με αφορμή και την πρόσφατη αντιπαράθεση που ξέσπασε με τις δηλώσεις για τους καρκινοπαθείς.

«Οι δηλώσεις αυτές έγιναν μια ακριβώς μέρα μετά την έκδοση από το 3ο τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, απόφασης επί των από 27.12.2013 προσφυγών του Ευστρατίου και Γεωργίας Βασιλέλλη κατά του Ελληνικού Κράτους, για την γνωστή (τουλάχιστον πριν 22 χρόνια!!!) υπόθεση της δέσμευσης από την Εθνική Τράπεζα (και μη αποδέσμευσης εγκαίρως από το Ελληνικό Κράτος) του τραπεζικού  λογαριασμού της οικογένειας στον οποίο είχαν συγκεντρωθεί ιδιωτικές δωρεές,  για να μεταβεί και να θεραπευθεί ο καρκινοπαθής μικρός Παναγιώτης Βασιλέλλης στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα τον θάνατο του στις 4.3.2001».

freepik

Μπλοκαρίστηκε ο λογαριασμός: Το σκεπτικό της μειοψηφίας στο ΕΔΔΑ

Ευτυχώς όμως την ιστορία πολλές φορές την γράφουν οι μειοψηφίες, λέει ο κ. Γκιγκιλίνης, για την απόφαση του Τμήματος του ΕΔΔΑ παραπέμποντας σε αυτήν του Αλβανού Δικαστή PAVLI ο οποίος ειδικότερα διαλαμβάνει:

«..Η μειοψηφία δεν συμφωνεί με την πλειοψηφία ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 2 της Σύμβασης στην παρούσα υπόθεση. Όπως και η πλειοψηφία, θεωρεί ότι το εναγόμενο κράτος συμμορφώθηκε δεόντως με τις θετικές του υποχρεώσεις να παρέχει επαρκείς υπηρεσίες στο πλαίσιο του δημόσιου συστήματος υγείας. Θεωρεί, ωστόσο, ότι οι κατηγορηματικοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν από την προγενέστερη νομοθεσία είχαν ως αποτέλεσμα την επιβλαβή παρέμβαση στις προσπάθειες των ίδιων των προσφευγόντων να παράσχουν στον γιο τους την καλύτερη δυνατή ιατρική περίθαλψη.

Τα μέρη δεν συμφώνησαν σχετικά με την λύση που θα μπορούσε να προσφέρει στον γιο των προσφευγόντων η πειραματική θεραπεία που προσφέρθηκε στο αμερικανικό ίδρυμα. Κατά την μειοψηφούσα άποψή, αυτό αρκεί για να τεθεί σε εφαρμογή το άρθρο 2 της Σύμβασης σε περιστάσεις όπως αυτές της παρούσας υπόθεσης. Ενώ τα κράτη δεν είναι πάντοτε σε θέση να χρηματοδοτήσουν έστω και βραχυπρόθεσμα, τις όλο και πιο εξελιγμένες και ακριβές μορφές θεραπείας που αναπτύσσει η σύγχρονη ιατρική, δεν θα πρέπει να στέκονται εμπόδιο στα άτομα και τις κοινότητες που βασίζονται στην αλληλεγγύη των συνανθρώπων τους για να σώσουν ζωές.

Το Δικαστήριο είχε ήδη αναγνωρίσει ότι το άρθρο 8 της Σύμβασης περιλαμβάνει το δικαίωμα των ατόμων που βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση να αναζητούν διάφορες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης χωρίς αδικαιολόγητη παρέμβαση από το κράτος (βλ. Lacatus κατά Ελβετίας της 19.01.2021, αριθ. προσφ. 14065/15 §§ 56-60, στην οποία η πρακτική της επαιτείας στους δρόμους της Γενεύης υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις). Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο το ίδιο σκεπτικό δεν θα έπρεπε να ισχύει, κατ’ αρχήν, σύμφωνα με το άρθρο 2, όταν ένα πρόσωπο κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του ή όταν η υγεία του απειλείται σοβαρά: σίγουρα δεν θα ανεχόμασταν έναν νόμο που απαγορεύει στους ανθρώπους να βοηθήσουν κάποιον που πνίγεται (πράγματι, η παράλειψη να το πράξει μπορεί να θεωρηθεί αδίκημα σε ορισμένες έννομες τάξεις).

Η δυνατότητα των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο να βασίζονται στην καλοσύνη των γειτόνων και των ξένων, στους κοινωνικούς δεσμούς και στην τοπική αλληλεγγύη, είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους μιας ελεύθερης κοινωνίας. Επιπλέον, υπήρχε πολύ πριν από τις κρατικές οργανώσεις. Ο πολλαπλασιασμός των εκστρατειών συμμετοχικής χρηματοδότησης, που δρομολογούνται για σκοπούς που κυμαίνονται από τους πιο αβλαβείς ή εκτιμώμενους έως τους λιγότερο δημοφιλείς στην άποψη της πλειοψηφίας, επιβεβαιώνει ότι τέτοιες πρακτικές παραμένουν σημαντικές στις σύγχρονες δημοκρατίες μας. Η εθνική νομοθεσία δεν πρέπει ούτε να εμποδίζει ούτε να απαγορεύει τέτοιες χειρονομίες αλληλεγγύης χωρίς επιτακτική αιτιολόγηση.

Αυτή η αιτιολόγηση είναι που, λείπει από τον ελληνικό νόμο του 1931, όπως ίσχυε πριν από την έκδοση των τροποποιήσεων της 2ας Μαρτίου 2001. Στην αρχική του εκδοχή, ο νόμος αυτός συνιστούσε αδίκημα για οποιοδήποτε πρόσωπο να οργανώνει εκστρατείες δωρεάς ή φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες κάθε είδους και/ή να είναι δικαιούχος τέτοιων εκστρατειών ή πρωτοβουλιών, εκτός εάν οι εκστρατείες ή οι πρωτοβουλίες αυτές είχαν ως σκοπό να ωφελήσουν συγκεκριμένα σωματεία και υπό την προϋπόθεση ότι ο Υπουργός Υγείας είχε δώσει προς τούτο την άδεια. Η εναγόμενη Κυβέρνηση δεν δίνει λεπτομέρειες για το νομοθετικό ιστορικό αυτής της κατηγορηματικής απαγόρευσης ή τους λόγους για τους οποίους τη διατήρησε ως είχε επί πολλές δεκαετίες, δηλώνοντας μόνο ότι ήταν αναγκαίο «να αποφευχθεί η εκμετάλλευση του φιλανθρωπικού αισθήματος» μέσω παραπλανητικής ή δόλιας συγκέντρωσης κεφαλαίων.

Υπό το φως των ανωτέρω, θεωρείται ότι υπήρξε αδικαιολόγητη παρέμβαση του κράτους στις προσπάθειες των προσφευγόντων στην παρούσα υπόθεση να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα που συγκέντρωσαν ιδιώτες με σκοπό να λάβουν το συντομότερο δυνατό την καλύτερη δυνατή θεραπεία για την απειλητική για τη ζωή ασθένεια του γιου τους και ότι η παρέμβαση αυτή ισοδυναμεί με παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή, όπως αυτό κατοχυρώνεται από το άρθρο 2 της Σύμβασης».

freepik

Η συγκλονιστική υπόθεση του Παναγιώτη

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1999, ο Παναγιώτης ηλικίας τότε ενός έτους και οκτώ μηνών, διαγνώστηκε με νευροβλάστωμα στο δεξιό επινεφρίδιο στο τέταρτο στάδιο. Νοσηλεύτηκε στο δημόσιο νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία στην Αθήνα όπου παρέμεινε για οκτώ μήνες. Στις 14 Ιανουαρίου 2000 υποβλήθηκε σε εγχείρηση και στις 18 Μαΐου 2000 υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Ενώ νοσηλευόταν στο νοσοκομείο, ο Δήμος Γέρακα, όπου διέμεναν οι προσφεύγοντες, χορήγησε στην οικογένεια οικονομική ενίσχυση 587 ευρώ και αποφάσισε να οργανώσει έρανο. Στις 4 Μαΐου 2000 ο Δήμαρχος ενημέρωσε τον ιδιοκτήτη τηλεοπτικού καναλιού στη Λέσβο για τα προβλήματα υγείας του Παναγιώτη.

Στις 5 Μαΐου 2000 ο Ε.Π., υπάλληλος του τηλεοπτικού καναλιού, άνοιξε κοινό λογαριασμό ταμιευτηρίου στο όνομα των προσφευγόντων και του γιου τους σε τράπεζα (Εθνική Τράπεζα Ελλάδος) με ταυτόχρονη κατάθεση 293 ευρώ στον εν λόγω λογαριασμό. Τον Μάιο του 2000, το τοπικό τηλεοπτικό κανάλι και άλλα κανάλια ανακοίνωσαν ότι η οικογένεια χρειαζόταν οικονομική βοήθεια και έκανε έκκληση για δωρεές. Η αντίδραση του κοινού, που συνέβαλε στις δωρεές, ήταν πολύ θετική. Οι προσφεύγοντες χρηματοδότησαν επίσης τον εν λόγω τραπεζικό λογαριασμό και έκαναν αναλήψεις. Στις 13 Ιουνίου 2000 το ποσό που συλλέχθηκε στον λογαριασμό ήταν 296.291,16 ευρώ.

Στις 13 Ιουνίου 2000 η τράπεζα δέσμευσε τον τραπεζικό λογαριασμό, θεωρώντας ότι ήταν αντίθετος με τον Ν. 5101/1931 περί εράνων – λαχείων ή φιλανθρωπικών αγορών κλπ. που δεν επέτρεπε, κατά τον κρίσιμο χρόνο, να οργανωθεί η συγκέντρωση δωρεών προς όφελος ιδιωτών, αλλά μόνο για ορισμένους συλλόγους, ιδρύματα και επιτροπές. Ειδικότερα, η τράπεζα βασίστηκε σε επιστολή του Υφυπουργού Υγείας, της 19 Οκτωβρίου 1999, η οποία υπενθύμιζε στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών ότι το άνοιγμα λογαριασμών για τη συλλογή κεφαλαίων για λογαριασμό συλλόγων, ιδρυμάτων και επιτροπών, απαιτούσε τη χορήγηση της άδειας με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας. Επιπλέον, σύμφωνα με εγκύκλιο της τράπεζας της 8 Φεβρουαρίου 2000, η τελευταία θα συνέχιζε να δέχεται αιτήσεις για άνοιγμα λογαριασμών με σκοπό την άντληση κεφαλαίων προς όφελος νομικών ή φυσικών προσώπων, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι παρείχαν την απαραίτητη εξουσιοδότηση.

Μετά από υποτροπή της κατάστασης της υγείας του Παναγιώτη, που σημειώθηκε στα νοσοκομεία στα τέλη Οκτωβρίου και αρχές Νοεμβρίου 2000, οι γονείς του Παναγιώτη διαβίβασαν τον ιατρικό φάκελο του παιδιού στο νοσοκομείο The Royal Mardsen στο Ηνωμένο Βασίλειο και ζήτησαν από την τράπεζα την εκταμίευση κεφαλαίων για την κάλυψη τυχόν εξόδων.

Η τράπεζα αρχικά αρνήθηκε να ξεμπλοκάρει τον εν λόγω λογαριασμό, αλλά στις 29 Νοεμβρίου 2000 ο πατέρας του παιδιού έλαβε τελικά το ποσό των 35.216 ευρώ, ποσό που φέρεται ως δωρεά από την τράπεζα εν αναμονή τροποποίησης του νομοθετικού πλαισίου.

Ωστόσο, στις 4 Δεκεμβρίου 2000 το νοσοκομείο δήλωσε ότι παρά το γεγονός ότι ο μικρός είχε λάβει την κατάλληλη θεραπεία, είχε παρατηρηθεί τοπική υποτροπή και ότι ήταν πολύ πιθανό οι μεταστάσεις να εξαπλωθούν σύντομα αλλού. Οι πιθανότητες ανάκαμψης ήταν σχεδόν ελάχιστες και ότι δεν θα υπήρχαν πολλά περισσότερα να γίνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο που δεν θα μπορούσαν να γίνουν στην Ελλάδα.

Στη συνέχεια, οι γονείς επικοινώνησαν με το Κέντρο Καρκίνου MemorialSloanKettering στις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο τους έστειλε στις 22 Δεκεμβρίου 2000 ένα πληροφοριακό έγγραφο σχετικά με ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα θεραπείας που εκτελούσε το νοσοκομείο για τη θεραπεία του νευροβλαστώματος. Από τον Δεκέμβριο του 2000 έως τον Ιανουάριο του 2001 ο Παναγιώτης υποβλήθηκε σε ακτινοθεραπεία σε ιδιωτικό νοσοκομείο στην Αθήνα.

Τον Ιανουάριο του 2001 το MemorialSloanKetteringCancerCenter ενημέρωσε τους προσφεύγοντες ότι τα ιατρικά αρχεία του ήταν υπό εξέταση και στις 25 Ιανουαρίου 2001 ενημέρωσε ότι είχε προγραμματιστεί ένα ιατρικό ραντεβού για τις 5 Φεβρουαρίου 2001 για να αξιολογηθεί η κατάσταση του 4χρονου και να ξεκινήσει η θεραπεία. Ζήτησε προκαταβολή 95.000 δολαρίων.

Ωστόσο, η τράπεζα απέρριψε και πάλι το αίτημα για μεταφορά του απαιτούμενου ποσού. Στις 13 Φεβρουαρίου 2001, το Δημόσιο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Αθηνών εξέτασε τον ανήλικο και διαπίστωσε υποτροπή της κατάστασης της υγείας του.

Στις 15 Φεβρουαρίου 2001, ο Ν. 2889/2001 όριζε ότι κατ’ εξαίρεση ο Υπουργός Υγείας μπορούσε, με αιτιολογημένη απόφαση, να επιτρέψει την είσπραξη κεφαλαίων και τη συνολική ή μερική μεταφορά των εισπραχθέντων ποσών σε τραπεζικούς λογαριασμούς που ανοίγονται στο όνομα ατόμων με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Την ίδια ημέρα που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος, ήτοι στις 2 Μαρτίου 2001, με την υπ’ αριθμ. 664 απόφαση, ο Υπουργός Υγείας ενέκρινε την είσπραξη κεφαλαίων από τον τραπεζικό λογαριασμό που ανοίχτηκε στο όνομα των προσφευγόντων και τη μεταφορά του ποσού των 102.714,60 ευρώ. για την κάλυψη των εξόδων νοσηλείας και άλλων εξόδων του στο εξωτερικό.

Στις 16 Φεβρουαρίου 2001, έχοντας παρατηρηθεί αρκετές μεταστάσεις, ο 4χρονος Παναγιώτης μεταφέρθηκε από την Αθήνα στο νοσοκομείο Λέσβου. Στις 4 Μαρτίου 2001 απεβίωσε.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr