Μαθητές δύο ταχυτήτων: Η διάταξη που βάζει στο… περιθώριο όσους είναι πολίτες εκτός Ε.Ε. – Τους ζήτησαν έγγραφα για να μπουν σε αρχαιολογικούς χώρους και έπρεπε να πληρώσουν

Δυσμενής διάκριση από τον Συνήγορο του Πολίτη, σε βάρος μαθητών και μαθητριών, πολιτών τρίτων χωρών που φοιτούν σε ελληνικά σχολεία είναι η καταγραφή πορίσματος της ανεξάρτητης Αρχής, καθώς προέβλεπε ότι η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα καταβάλλει αντίτιμο για την είσοδο σε μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών,

Συγκεκριμένα, προβλέπεται «η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα καταβάλλει αντίτιμο για την είσοδο σε μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών, σε αντίθεση με τους/τις λοιπούς/ές μαθητές/τριες (Έλληνες και πολίτες κρατών μελών της Ε.Ε), των οποίων προβλεπόταν η δωρεάν πρόσβαση».

Ο Συνήγορος του Πολίτη διερεύνησε αναφορά ΜΚΟ σχετικά με νομοθετική ρύθμιση του 2019, η οποία οδηγούσε σε διακριτική μεταχείριση μαθητών και μαθητριών ελληνικών σχολείων, που είχαν ιθαγένεια τρίτης χώρας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική Υπουργική Απόφαση, τα παιδιά που προέρχονταν από τρίτες χώρες και επισκέπτονταν μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο σχολικών εκδρομών, καλούνταν να καταβάλουν αντίτιμο εισόδου, σε αντίθεση με τους/τις λοιπούς/ές μαθητές/τριες, των οποίων προβλεπόταν η δωρεάν πρόσβαση».

Δυσμενής διάκριση από τον Συνήγορο του Πολίτη: Λειτουργούσε αρνητικά και επιβαρυντικά σε μια σχολική εκδρομή

Ειδικότερα, σύμφωνα με την Υ.Α. αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΑΜΕΕΠ/ΤΑΜΣ/ 346553/247338/5874/3323 («Καθορισμός αντιτίμου επίσκεψης οργανωμένων αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, μνημείων και μουσείων – Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής αντιτίμου», ΦΕΚ 2666/Β/1.7.2019), τα παιδιά και οι νέοι ηλικίας 6 έως 25 ετών των εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρών καταβάλλουν μειωμένο αντίτιμο για τα μεμονωμένα εισιτήρια για την είσοδό τους στους προαναφερθέντες χώρους (άρθρο 2 παρ. 1 στοιχ. α΄), ενώ κατά το άρθρο 3 (παρ. 2 στοιχ. α΄) της ίδιας Απόφασης απαλλάσσονταν πλήρως τα παιδιά και οι νέοι των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Σύμφωνα με την ίδια ρύθμιση, η επιβεβαίωση της ηλικίας και της ιθαγένειας γίνεται με την επίδειξη του διαβατηρίου (στην πρώτη περίπτωση), και της αστυνομικής τους ταυτότητας ή του διαβατηρίου (στη δεύτερη), πρόβλεψη που επίσης λειτουργούσε αρνητικά και επιβαρυντικά σε μια σχολική εκδρομή.

Ένα από τα περιστατικά που έφτασαν στην ανεξάρτητη Αρχή αφορούσε υπεύθυνη εκπαιδευτικό, που παρέδωσε στα εκδοτήρια τον υπογεγραμμένο και σφραγισμένο κατάλογο των μαθητων/τριών που μετείχαν στην επίσκεψη και των συνοδών εκπαιδευτικών. Η αντίδραση της υπαλλήλου του εκδοτηρίου, σύμφωνα πάντα με το κείμενο της διαμαρτυρίας, αιφνιδίασε δυσάρεστα την εκπαιδευτικό, καθώς αμφισβητήθηκε η διαδικασία που είχε ακολουθηθεί και διατυπώθηκαν ερωτήσεις σε σχέση με τα ονόματα και την καταγωγή των μαθητών, που έγιναν αντιληπτά ως δυσμενή σχόλια για τους αλλοδαπούς μαθητές («τι είδους ονόματα είναι αυτά» και ερώτηση με απρεπές ύφος ως προς τον λόγο για τον οποίο δεν περιέχονταν στον κατάλογο ελληνικά ονόματα). Περαιτέρω, αναφέρεται ότι υποστηρίχθηκε από την ίδια υπάλληλο πρόσφατη αλλαγή του νόμου, βάσει της οποίας απαιτείται για την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο αίτηση στην Εφορεία Αρχαιοτήτων και προσκόμιση των διαβατηρίων των αλλοδαπών μαθητών.

grafeiotypoy

Η άρνηση έκδοσης εισιτηρίων

Ακολούθησε άρνηση έκδοσης των αναγκαίων παραστατικών για την είσοδο, παρά τις εξηγήσεις εκ μέρους της υπεύθυνης εκπαιδευτικού ότι αφενός είχε ακολουθηθεί πιστά η διαδικασία που είχε υποδειχθεί από το εκδοτήριο και αφετέρου τυχόν νέος προγραμματισμός θα ήταν εξαιρετικά δυσχερής

Ι. Ειδικότερα, σύμφωνα με υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΑΜΕΕΠ/ΤΑΜΣ/346553/246553/247338/5874/3323, ΦΕΚ Β΄ και 2666/1.7.2019 και ΥΠΠΟΑ/ΓΡΥΠ/591722/12422, ΦΕΚ Β΄ 3976/31.10.2019), προβλέπεται απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής αντιτίμου για την είσοδο σε αρχαιολογικούς χώρους, μεταξύ άλλων, για ανηλίκους, έλληνες πολίτες ή αλλοδαπούς που προέρχονται από κράτη μέλη της Ε.Ε. ή έχουν προσφυγική ιδιότητα.

Ως εκ τούτου, φαίνεται ότι για την είσοδό τους στους παραπάνω χώρους, ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν κάποια από τις παραπάνω ιδιότητες, οφείλουν -σε αντίθεση με τις προαναφερθείσες κατηγορίες- να πληρώσουν εισιτήριο. μαθητές/τιρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι/τες και απαιτείται πολύπλοκη διαδικασία για την εξασφάλιση της συμμετοχής τους (συγκέντρωση δηλώσεων από καταυλισμούς και ΜΚΟ) αλλά και για τη μεταφορά τους με επιβάρυνση του ελληνικού δημοσίου. Η ίδια υπάλληλος ωστόσο, με τη σύμφωνη γνώμη και συναδέλφου της, που κάλεσε στη συνέχεια ως υπεύθυνης, ενέμεινε στην αρχική άρνηση χωρίς να αναζητήσει οδηγίες προϊσταμένων, ενώ προχώρησε σε έκδοση εισιτηρίων για το επόμενο σχολείο που περίμενε, χωρίς να απαιτήσει, κατά την περιγραφή, έγκριση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων ή παραστατικά, αλλά με τη διαδικασία που είχε ακολουθήσει και το ΓΕΛ Ελληνικού. Τελικά, το πρόβλημα λύθηκε με την παρέμβαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων, μετά από επικοινωνία του σχολείου και πολύωρη ταλαιπωρία μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών.

Σημειώνεται ότι – όπως αναφέρει ο Συνήγορος – ανάλογο περιστατικό στον ίδιο χώρο, χωρίς ωστόσο τις καταγγελλόμενες ως προς το πρώτο απρεπείς συμπεριφορές υπαλλήλων, περιγράφηκε σε ηλεκτρονικό δημοσίευμα εφημερίδας, σχετικά με εκπαιδευτική επίσκεψη και άλλου σχολείου, οπότε απαιτήθηκε καταβολή εισιτηρίου από τους εκτός Ε.Ε. μαθητές, που δεν ενέπιπταν στις προβλέψεις των Υ.Α

«Εύκολα γίνεται αντιληπτό -στον βαθμό που επιλογή της πολιτείας δεν είναι η απαλλαγή όλων των ανηλίκων ή και νέων ανεξαρτήτως κριτηρίων από το κόστος εισόδου στους αρχαιολογικούς χώρους- ότι η εφαρμογή της νομοθεσίας και η απουσία ειδικής πρόβλεψης εξαίρεσης για τα σχολεία νομιμοποιεί τη δυσμενή διακριτική μεταχείριση ορισμένων μαθητών/τριών έναντι των συμμαθητών/τριών τους, με κριτήριο την εθνική τους προέλευση. Εφόσον δηλαδή δεν εισαχθεί με τρόπο σαφή και ρητό ειδικότερη ρύθμιση που να απαλλάσσει από τυχόν υποχρέωση καταβολής αντιτίμου τις σχολικές επισκέψεις, κανονικά υπάρχει υποχρέωση των προερχόμενων από τρίτες χώρες μαθητών/τριών που δεν είναι αιτούντες/σες άσυλο ή αναγνωρισμένοι/νες πρόσφυγες (ή είναι αλλά δεν διαθέτουν διαβατήριο».

Το νομοθετικό πλαίσιο: Τα κενά που διαπιστώνει ο Συνήγορος του Πολίτη

Από τη μελέτη του προαναφερθέντος ισχύοντος πλαισίου προέκυψε ότι, πράγματι, στη νομοθεσία δεν περιέχεται ιδιαίτερη ή διαφορετική πρόβλεψη σε σχέση με τις διδακτικές επισκέψεις που πραγματοποιούν σχολεία, στις οποίες προφανώς πολύ συχνά μετέχουν μαθητές/τριες ημεδαποί/ές και αλλοδαποί/ές με εθνικότητες κρατών εντός αλλά και εκτός της Ε.Ε. Σχετική ρύθμιση εξάλλου δεν εντοπίστηκε σε άλλο συναφές νομοθέτημα.

Επιπλέον, στις Υπουργικές Αποφάσεις απαιτείται η προσκόμιση διαβατηρίου ή ταυτότητας προς απόδειξη της ηλικίας και της χώρας καταγωγής των ανηλίκων. Ξεκινώντας από την τελευταία προϋπόθεση, αξίζει να παρατηρηθεί καταρχάς ότι δεν διαθέτουν έγγραφα πιστοποίησης ταυτότητας όλοι οι μαθητές/τριες, ημεδαποί/ές ή αλλοδαποί/ές, καθώς αφενός στις μικρές ηλικίες δεν έχει εκδοθεί δελτίο ταυτότητας, ενώ αρκετά αλλοδαπά παιδιά στερούνται διαβατηρίων για ποικίλους λόγους (αιτούντες άσυλο, ασυνόδευτοι που αποχώρησαν από τις χώρες τους χωρίς έγγραφα, αλλοδαπά παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες απόκτησης διαβατηρίου λόγω σφαλμάτων στην αρχική δήλωση των στοιχείων τους κ.ά.).

Επιπλέον, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες, είναι αρκετά επισφαλής η μεταφορά των εγγράφων αυτών από τους ίδιους τους/τις μαθητές/τριες σε μία απλή εκπαιδευτική εκδρομή, λόγω του κινδύνου απώλειας.

Παράλληλα, θεωρείται ως προβληματικό το να ανατίθεται τέτοιο βάρος στους/στις εκπαιδευτικούς, ενώ μάλιστα το σχολείο γνωρίζει την ηλικία των μαθητών/τριών του και είναι σε θέση να καταγράφει ό,τι είναι πραγματικά αναγκαίο για την είσοδο σε δικό του συνολικό και επίσημο έγγραφο.

Ως δεύτερο αλλά βασικότερο ζήτημα αναδεικνύεται, ειδικά για τις σχολικές επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, η αξιολόγηση του εάν πράγματι είναι σκόπιμη και αναγκαία μία τέτοια πρόβλεψη διαδικασίας, αυστηρού ελέγχου των στοιχείων ταυτότητας των μαθητών/τριών, προκειμένου να γίνει διαφοροποίηση μεταξύ των συμμετεχόντων και να εισπραχθεί το αντίτιμο εισιτηρίου από ορισμένους εξ αυτών.

EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ένταση στη σχολική κοινότητα

Ως εκ τούτου, δημιουργείται αντίστοιχα η υποχρέωση στους/στις υπεύθυνους/ες εκπαιδευτικούς, να προχωρούν σε σχετική ενημέρωση, κατά τον προγραμματισμό ή την πραγματοποίηση της επίσκεψης προς την αρμόδια υπηρεσία, να διακρίνουν από τον μαθητικό πληθυσμό όσους/ες εξαιρούνται από την ευνοϊκή ρύθμιση της απαλλαγής και να απαιτούν ειδικά από αυτούς/ές και τις οικογένειές τους την καταβολή αντιτίμου.

Η διαφοροποίηση αυτή, πέρα από τις δυσχέρειες και την επιβάρυνση που δημιουργεί κατά τον χρόνο της επίσκεψης, προξενεί εύλογη αναστάτωση και ένταση στη σχολική κοινότητα, στην οποία βασικές αρχές αποτελούν εκείνες της μη διάκρισης των μαθητών, της αποδοχής όλων με τους ίδιους όρους και της λειτουργίας της ομάδας με κοινούς κανόνες και ίδια δικαιώματα.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr