Με… αστερίσκους στους “αδιάφθορους” η Δικαιοσύνη – Μόλις οι 5 στους 10 πολίτες την εμπιστεύονται για καταγγελία

Φόρουμ Ακεραιότητας: Αρκετό δρόμο για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών δείχνει να έχει μπροστά του ο τομέας της Δικαιοσύνης. Συγκαταλέγεται μεν στους πλέον «αδιάφθορους» θεσμούς, αλλά δεν παύει να μην είναι από εκείνους στον οποίο θα κατέφευγαν για να υποβάλουν καταγγελία για διαφθορά και να δικαιωθούν.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατατείνει η έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) σχετικά με τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών απέναντι σε θέματα διαφθοράς, ελέγχου, ακεραιότητας και διαφάνειας με τίτλο «Η γνώμη σου Μετράει».

Πρόκειται για την έρευνα, που παρουσιάστηκε κατά το 1^ο Φόρουμ Ακεραιότητας το οποίο διοργανώθηκε την Πέμπτη από την ΕΑΔ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς και με κεντρικό θέμα «Ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς».

Σύμφωνα με την έρευνα, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών χαρακτηρίζει τη διαφθορά ως ένα βασικό πρόβλημα της χώρας. Συγκεκριμένα, το 67% δηλώνει ότι είναι πολύ σημαντικό και το 30% αναφέρει πως είναι αρκετά σημαντικό.

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Φόρουμ Ακεραιότητας – Δικαιοσύνη: Λιγότερο εκτεθειμένη στη διαφθορά, αλλά δεν χαίρει εμπιστοσύνης για καταγγελίες

Η απονομή της Δικαιοσύνης βρίσκεται βάσει των στοιχείων στην 5^η θέση μεταξύ των τομέων, που καταγράφονται ως οι πλέον εκτεθειμένοι στη διαφθορά. Την ίδια ώρα, όμως, μόλις οι μισοί πολίτες θα επέλεγαν τη δικαστική οδό για να αντιμετωπίσουν κάποιο περιστατικό διαφθοράς.

Σύμφωνα με τις απαντήσεις των πολιτών, την πρώτη θέση στους τομείς εκτεθειμένους στη διαφθορά καταλαμβάνει ο τομέας των δημοσίων έργων και προμηθειών (σε ποσοστό 62%), τη δεύτερη το πολιτικό σύστημα (59%), την τρίτη θέση τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (48%), την τέταρτη θέση οι δήμοι και οι περιφέρειες (39%).

Ο τομέας της απονομής της Δικαιοσύνης θεωρείται από 2 στους 10 πολίτες (ποσοστό 21%) ως ένας από τους πιο εκτεθειμένους στη διαφθορά, πλην όμως δεν παύει να κατατάσσεται στην 5^η θέση των επιλογών τους.

Παράλληλα, μετά την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που συγκεντρώνει ποσοστό εμπιστοσύνης της τάξης του 65% για την υποβολή καταγγελιών, οι φορείς της Δικαιοσύνης παραμένουν στη δεύτερη θέση (με 51%) – γεγονός που συνεπάγεται πως υπάρχει ακόμη έντονος προβληματισμός για την αντιμετώπιση του χώρου στα κρούσματα διαφθοράς – ενώ ακολουθούν ο Συνήγορος του Πολίτη (49%) και οι υπηρεσίες της Ε.Ε. (33%).

Φόρουμ Ακεραιότητας: Προβληματίζει η ατιμωρησία των διεφθαρμένων

Εφησυχασμός, όμως, δεν φαίνεται να προκύπτει για τη λειτουργία του κράτους δικαίου  στον οποίο ενεργό ρόλο έχει η Δικαιοσύνη. Ενδεικτικό είναι πως το 85% των πολιτών χαρακτηρίζει ως σημαντικότερο παράγοντα διαφθοράς την ατιμωρησία για τους διεφθαρμένους, με το 73% να το αποδίδει στα κόμματα και τις πελατειακές σχέσεις και το 40% στην αδιαφορία των κυβερνήσεων.

Κι ενώ το 95% δηλώνει πως θα κατήγγειλε περιστατικά διαφθοράς αν γινόταν μάρτυρας ή θύμα, το 87% επιμένει πως η διαφθορά στην Ελλάδα τιμωρείται σπάνια ή και ποτέ, με μόλις 1 στους 10 των πολιτών να πιστεύει ότι οι υπαίτιοι θα τιμωρηθούν (πολύ συχνά ή συχνά).

Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως οι μισοί ερωτηθέντες δηλώνουν ότι δεν θα προέβαιναν σε κάποια καταγγελία γιατί δεν θα έχουν κάποια προστασία, με το 22% να αναφέρει πως είναι δύσκολο να αποδείξει κανείς κάποιο περιστατικό διαφθοράς.

Φόρουμ Ακεραιότητας: Οι εργασίες του 1^ου Φόρουμ της ΕΑΔ

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να τοποθετηθούν και να ανταλλάξουν απόψεις σε τρεις κύκλους θεματικών συζητήσεων με επίκεντρο τη σημασία της Διαφάνειας για τη ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης των πολιτών ως βασικού πυλώνα για την αντιμετώπιση του αντικτύπου της πανδημίας. Οι βασικές εισηγήσεις εστίασαν σε θέματα όπως η σημασία των προγραμμάτων αναθέρμανσης της οικονομίας, η εγκαθίδρυση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου στη δημόσια διοίκηση, η ρύθμιση του “Lobbying”, η ενσωμάτωση της Οδηγίας για τους “whistleblowers”, καθώς και οι προκλήσεις στις πολιτικές Μετανάστευσης και Ασύλου.

Το Φόρουμ παρακολούθησαν περισσότερα από 900 υψηλόβαθμα στελέχη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, Γενικοί Γραμματείς Υπουργείων, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Δήμων και Περιφερειών, της Κοινωνίας των Πολιτών, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Ανεξάρτητων Αρχών.

Ο Διοικητής της ΕΑΔ κ. Άγγελος Μπίνης κήρυξε την έναρξη των εργασιών παρουσιάζοντας το έργο της Αρχής και σημειώνοντας ότι «σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα κατά της διαφθοράς και μία ακόμα ευκαιρία για να δουλέψουμε όλοι μαζί για ενισχύσουμε τους μηχανισμούς ακεραιότητας και λογοδοσίας στη χώρα μας. Παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήγαγε η ΕΑΔ, ώστε να αφουγκραστούμε τις ανησυχίες των πολιτών, να καταγράψουμε τις προτεραιότητες και τις προσδοκίες τους στον απόηχο δύο σημαντικών κρίσεων, της οικονομικής και της πανδημίας, προκειμένου να υλοποιήσουμε πολιτικές και δράσεις που θα συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανάκτηση και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους δημόσιους και τους κυβερνητικούς θεσμούς».

Φόρουμ Ακεραιότητας: Τι είπαν οι ομιλητές στην εισαγωγική συζήτηση

Π. Πικραμμένος: Η διαφθορά πολλές φορές είναι η «εκδίκηση» του πολίτη σε ένα κράτος που δεν εμπιστεύεται

«Επιτρέψτε μου να πω ότι κατά την άποψή μου η εμπιστοσύνη είναι μια από τις κύριες παραμέτρους που προσδιορίζουν την απόσταση στις σχέσεις πολιτών- πολιτικής και σχετίζεται άμεσα με τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Η χαμηλή εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα (στους πολιτικούς ή τους θεσμούς ή και στα δύο) υποδεικνύει ότι κάποιο ή κάποια από τα συστατικά του στοιχεία λειτουργεί αναποτελεσματικά ή εσφαλμένα» είπε ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Παναγιώτης Πικραμμένος.

«Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, θα ήθελα να σας καλέσω όλους σε έναν κοινό προβληματισμό.  Η διαφθορά πολλές φορές δεν είναι τίποτε άλλο από την άμυνα, την αντίδραση ή καλύτερα, την «εκδίκηση» του πολίτη σε ένα κράτος που δεν εμπιστεύεται. Οι φιλοσοφικές αναζητήσεις και συζητήσεις περί ακεραιότητας όμως δεν είναι ουτοπικές. Υπάρχουν χώρες – κυρίως στην βόρεια Ευρώπη- που κατάφεραν να εμπεδώσουν μία τέτοια αντίληψη στις κοινωνίες τους.

Και όπως έχω πει σε συνεντεύξεις και ομιλίες μου, η μοναδική λύση είναι να μεταρρυθμίσουμε το κράτος και να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη στους πολίτες. Άλλο τρόπο δεν έχουμε από την εγρήγορση και την γενναιότητα στις αποφάσεις μας. Έτσι μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο – διά του έθους, δηλαδή της συνήθειας – να χαιρόμαστε με το να είμαστε ακέραιοι. Να επιδιώκουμε την ευημερία, την παραγωγή πλούτου, την ποιότητα ζωής, την απόλαυση μιας ευχάριστης καθημερινότητας μέσα από έναν έντιμο βίο» πρόσθεσε.

Γ. Γεραπετρίτης: Η διαφάνεια και η ακεραιότητα αποτελούν ένα στοιχεία δομικό της δημοκρατίας

Ο Υπουργός Επικρατείας κ. Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε ότι «δεν βρέθηκε απλά χώρος για την Εθνική Αρχή Διαφάνειας στο επιτελικό κράτος, καθώς αυτός ήταν ο αναγκαίος ζωτικός χώρος δημοκρατίας, ο οποίος αναγκαστικά θα έπρεπε να αποδοθεί στη διαφάνεια και την ακεραιότητα. Το πρώτο βήμα ήταν να εγκατασταθεί ο θεσμός εκείνος, ο οποίος θα λειτουργούσε ως θεματοφύλακας για τη διαφάνεια και τη δημοκρατία, γιατί η πραγματικότητα ήταν ενόσω όλοι αποδεχόμαστε ότι η διαφάνεια και η ακεραιότητα αποτελούν ένα στοιχεία δομικό της δημοκρατίας χωρίς το οποίο δεν μπορεί να υπάρξει μια γνήσια και ακέραια δημοκρατία, τα μέσα που υιοθετούμε δεν είναι πάντοτε αποτελεσματικά, ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αυτό το «τέρας» της διαφθοράς το οποίο μας κατατρέχει από δεκαετίες. Άρα η αναγκαία λογοδοσία και ο έλεγχος είναι ένα στοιχείο για να μπορέσει να επιβιώσει η οποιαδήποτε νέα μορφή διακυβέρνησης.

Για την ίδρυση της ΕΑΔ αξιοποιήσαμε καλές πρακτικές του εξωτερικού, οι οποίες τεκμηριωμένα κατατείνουν στην καταπολέμηση των παθογενειών που ταλανίζουν τη διοίκηση, με σκοπό να εμπεδώσουμε ένα αίσθημα εμπιστοσύνης απέναντι στους πολιτειακούς θεσμούς. Στην πράξη η δομική αυτή μεταρρύθμιση εφαρμόστηκε αμέσως. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας εγκαταστάθηκε απορροφώντας πολλούς και ετερόκλιτους μηχανισμούς ελέγχου και κατέστη πλήρως λειτουργική σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Η συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων αυτών σε μία ισχυρή και ενιαία Αρχή ήταν η ειδοποιός διαφορά, που έδωσε ορατότητα και αποτελεσματικότητα στις δράσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς».

Χρ. Σταϊκούρας: Συμμετέχουμε ως συν-διαμορφωτές των εξελίξεων, αφήνοντας οριστικά πίσω τη θέση του αμέτοχου παρατηρητή

Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας συμμετείχε στο Φόρουμ, ο οποίος τόνισε, μεταξύ άλλων «Στο Υπουργείο Οικονομικών, την τελευταία διετία, υλοποιήσαμε και προωθούμε μία σειρά ενεργειών και δράσεων για την ενίσχυση της διαφάνειας και τη θεμελίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς. Ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, ενσωματώθηκε, στην ελληνική έννομη τάξη, η Ενωσιακή νομοθεσία για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, δημοσιεύθηκε ο εθνικός κατάλογος, ο οποίος περιλαμβάνει τις ιδιότητες όσων άσκησαν ή ασκούν σημαντικό δημόσιο λειτούργημα στην Ελλάδα κατά την άσκηση των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων τους, προκειμένου να  υπάρχει πλήρης διαφάνεια για τα πολιτικώς εκτιθέμενα πρόσωπα, διαμορφώθηκε και υλοποιείται, με τη συμμετοχή του Υπουργείου Οικονομικών τόσο στη διαμόρφωση όσο και στην εφαρμογή, το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο κατά της Διαφθοράς 2022- 2025, της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Επιπλέον, δρομολογείται και τίθεται σε δημόσια διαβούλευση το Νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/1153, με στόχο τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων.

Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών συμμετέχει, με ισχυρή θέση, στον δημόσιο διάλογο, σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, ως συν-διαμορφωτής των εξελίξεων, αφήνοντας οριστικά πίσω τη θέση του αμέτοχου παρατηρητή. Με προσήλωση και σκληρή δουλειά, συνεχίζουμε τη χάραξη εθνικής πολιτικής τομέα καταπολέμησης της διαφθοράς και ενίσχυσης της διαφάνειας».

Κ. Τσιάρας: Κύριο συστατικό για την εμπέδωση της Διαφάνειας είναι η Δικαιοσύνη

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Κωνσταντίνος Τσιάρας έκανε λόγο για τη σημαντική βελτίωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς της ελληνικής Δικαιοσύνης τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «Κύριο συστατικό για την εμπέδωση της Διαφάνειας είναι η Δικαιοσύνη. Είναι το αίσθημα της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς της, οι οποίοι εξασφαλίζουν την τήρηση των Κανόνων Δικαίου». Επισήμανε ότι τα τελευταία χρόνια «η Δικαιοσύνη, σταθερά, αποκαθιστά το κύρος της», κάτι που αποτυπώνεται, άλλωστε στις διεθνείς εκθέσεις για το εθνικό σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Τσιάρας:

* το επίπεδο της αντίληψης για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης έχει αυξηθεί πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το 55% των πολιτών εκλαμβάνουν το επίπεδο της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης ως καλό ή πολύ καλό, ποσοστό που αυξήθηκε σε σχέση με το προηγούμενο έτος (53%).

* Η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων αυξήθηκε στο 61% έναντι 53% την προηγούμενη χρονιά, γεγονός που αποτυπώνει τη συμβολή της Δικαιοσύνης τα τελευταία χρόνια στη βελτίωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος.

Παράλληλα ο κ. Τσιάρας αναφέρθηκε στις σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί τα τελευταία δύο χρόνια στην κατεύθυνση της εμπέδωσης της Διαφάνειας.

Μ. Βορίδης: Παράδειγμα προς αποφυγή η πρακτική ΣΥΡΙΖΑ να στοχοποιεί πολιτικούς αντιπάλους και να κατασκευάζει σκευωρίες

Ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Μάκης Βορίδης, εξήρε τη συνδρομή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας στην εφαρμογή του σχεδίου του Επιτελικού Κράτους το οποίο χαρακτήρισε μία τεράστια θεσμική κατάκτηση η οποία αποδέσμευσε πολιτικές δυνάμεις προκειμένου αυτές με τη σειρά τους να χαράξουν μία αποτελεσματική στρατηγική. Παράλληλα, ανέφερε ως βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης την καταπολέμηση της διαφθοράς, αναφέροντας ως παράδειγμα προς αποφυγή την πρακτική που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ να στοχοποιεί πολιτικούς αντιπάλους και να κατασκευάζει σκευωρίες, πρακτική που καταβαράθρωσε τη χώρα μας σε όλους τους διεθνείς δείκτες καταπολέμησης της διαφθοράς. Τέλος, ο υπουργός Εσωτερικών έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο πρόγραμμα εκπαίδευσης Εσωτερικών Ελεγκτών και Συμβούλων Ακεραιότητας που υλοποιήθηκε από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης με τους πρώτους 50 επιτυχόντες να έχουν ήδη τοποθετηθεί στις μονάδες τους.

Φόρουμ Ακεραιότητας – Σ. Βούλτεψη: Η Λερναία Ύδρα της διαφθοράς καταπίνει κάθε χρόνο θηριώδη ποσά

Η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κα. Σοφία Βούλτεψη αναφερόμενη στο φαινόμενο της Διαφθοράς είπε χαρακτηριστικά «Η Λερναία Ύδρα της διαφθοράς καταπίνει κάθε χρόνο θηριώδη ποσά που αφαιρούν δημόσιους πόρους, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών και προκαλώντας έναν γενικό μιθριδατισμό. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, βαθιά ριζωμένο, που καταλαμβάνει και τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Δεν είναι εύκολος αυτός ο πόλεμος. Και ούτε θα κερδηθεί εύκολα ή στο άμεσο μέλλον. Θα χρειαστεί να δοθούν πολλές ακόμη αιματηρές μάχες έως ότου αλλάξει μια εδραιωμένη πεποίθηση μηδενικής ανοχής στη διαφθορά, έως ότου ηττηθεί αυτή η αντικοινωνική συμπεριφορά. Θα ήταν αστείο να ισχυριστούμε πως η διαφθορά έχει πολεμηθεί και έχει εξαφανιστεί λόγω της επικράτησης του ενός ή του άλλου πολιτικού συστήματος ή ιδεολογίας. Η προπαγάνδα περί ακεραιότητας εκείνων που ανήκουν σε συγκεκριμένη ιδεολογία υπονομεύει αυτήν καθαυτή την προσπάθεια να πείσουμε υπέρ της αξίας της ακεραιότητας και να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη του λαού στους κρατικούς θεσμούς. Οι δηλώσεις περί «ηθικού πλεονεκτήματος» συγκεκριμένων πολιτικών παρατάξεων υπονομεύει στην πράξη την εμπιστοσύνη των πολιτών και τον αγώνα κατά της διαφθοράς που πρέπει να είναι συλλογικός».

Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος και παρουσιαστής της εκπομπής «Πρωϊνοί Τύποι» του ΑΝΤ1 Νίκος Ρογκάκος.

Δείτε αναλυτικά όλα όσα συζητήθηκαν στο Φόρουμ Ακεραιότητας

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr