Μετά από δεκαετίες ανοίγει ο δρόμος για αποζημίωση πολιτών από εσφαλμένες δικαστικές κρίσεις: Η απόφαση Φλωρίδη για σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής – ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ

Σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τη σύνταξη σχεδίου “αστική ευθύνη του Δημοσίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας” αποφάσισε το υπουργείο Δικαιοσύνης, η οποία τονίζεται πως οφείλει να περατώσει τις εργασίες της έως την 28η Φεβρουαρίου 2025.

Είχε προηγηθεί η ευρωκαμπάνα βάσει της οποίας κρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) η υπόθεση Ζουμπουλίδη, ενώ όπως αποκάλυψε το dikastiko.gr ήρθε και η καταδίκη σε βάρος Ανωτάτου Δικαστηρίου και εν προκειμένω του Συμβουλίου της Επικρατείας, θέμα για το οποίο πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση με παρέμβαση του Π. Πικραμμένου.

Χρειάστηκαν είκοσι έξι χρόνια δικαστικού αγώνα και δυο καταδίκες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προκειμένου το ελληνικό κράτος να αναγνωρίσει το κενό νόμου που υπήρχε στο ζήτημα της αποζημίωσης πολιτών από λάθη λειτουργών της Δικαιοσύνης.

Η διαδικασία σύμφωνα και με την «Καθημερινή» θα κινηθεί με γοργούς ρυθμούς ενόψει και του προσδιορισμού της υπόθεσης Ζουμπουλίδη στο Συμβούλιο της Επικρατείας τον Μάιο του 2025, έπειτα από αίτηση επανάληψης της διαδικασίας που κατέθεσε ο τελευταίος.

Με αφορμή την πολυετή δικαστική περιπέτεια του Ιωάννη Ζουμπουλίδη το Υπουργείο Δικαιοσύνης επεξεργάζεται το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου που θα φέρει τον τίτλο «Ευθύνη του Δημοσίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας» και θα προβλέπει τη δυνατότητα αποζημίωσης πολιτών σε περιπτώσεις σφαλμάτων δικαστικών λειτουργών.

Αποζημίωση πολιτών από εσφαλμένες δικαστικές κρίσεις: Σύσταση και συγκρότηση επιτροπής

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Υ.Ο.Δ.Δ. 1330/29.11.2024) κρίθηκε «ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης αναφορικά με την αστική ευθύνη του Δημοσίου από πράξεις ή παραλείψεις οργάνων της δικαστικής λειτουργίας». Στο πλαίσιο αυτό αποφασίστηκε η σύσταση και συγκρότηση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με αντικείμενο την αστική ευθύνη του Δημοσίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας, αποτελούμενη από τους:

1. Ιωάννη Συμεωνίδη του Λαζάρο, Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, ως Πρόεδρο,
2. Παύλο Ζαμπετίδη του Χρήστου, Αντεπίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, ως τακτικό μέλος με αναπληρώτριά του την Ευαγγελία Καραμπά του Ιωάννη, επίσης Αντεπίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων,
3. Μιχαήλ Αποστολάκη του Εμμανουήλ, Αρεοπαγίτη, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά του την Άλκηστις Σιάννου του Παναγιώτη, επίσης Αρεοπαγίτη,
4. Αγγελική Πανουτσακοπούλου του Γεωργίου, Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά της τη Γεωργία Παπαναγοπούλου του Ιωάννη, επίσης Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου,
5. Σοφοκλή Λογοθέτη του Δημητρίου, Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή του τον Δημήτριο Πιέρρο του Νικολάου, Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών,
6. Χαρίκλεια Χαραλαμπίδη του Ιωάννη, Πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά της την Μαρία Δρίβα του Στέργιου, επίσης Πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας,
7. Χαράλαμπο Κομνηνό του Νικολάου, Πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή του τον Αντώνιο Ζιαμπάρα του Ιωάννη, επίσης Πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας,
8. Παναγιώτη Τσεκούρα του Γεωργίου, Πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή του τον Παναγιώτη Σταθόπουλο του Δημητρίου, επίσης Πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου,
9. Κωνσταντίνο Κονόμη του Δημητρίου, Πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά του την Κλεοπάτρα Παρασκευοπούλου του Βασιλείου, επίσης Πάρεδρο του Ελεγκτικού Συνέδριο,
10. Στέφανο-Γρηγόριο Φετζιάν του Άρη, Πρόεδρο Εφετών Αθηνών, ως τακτικό μέλος, με αναπληρώτριά του την Καλλιόπη Βενιού του Χαραλάμπους, επίσης Πρόεδρο Εφετών Αθηνών,
11. Σοφία Μητσιοπούλου του Ιωάννη, Πρωτοδίκη Δ.Δ., η οποία υπηρετεί στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωτή της τον Ιωάννη Αγγέλου του Σωτηρίου, επίσης Πρωτοδίκη Δ.Δ., ο οποίος υπηρετεί στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών,
12. Αντώνιο Μεταξά του Αναστασίου-Ιωάννη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Επισκέπτη Καθηγητή του Πανεπιστημίου Βερολίνου, ως μέλος και
13. Ιάκωβο Μαθιουδάκη του Γεωργίου, Αναπληρωτή Καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως μέλος.

Χρέη γραμματέα θα εκτελεί ο Δημήτριος Αγγέλης του Παναγιώτη, υπάλληλος της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με αναπληρώτριά του την Μαρία Ηλιάνα Κοντογιάννη του Αθανασίο, επίσης υπάλληλο της Κ.Υ.Υ.Δ.

Όπως αναφέρει η απόφαση Φλωρίδη οι συνεδριάσεις της επιτροπής θα πραγματοποιούνται στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με κατ’ εξαίρεση δυνατότητα -σε περίπτωση αδυναμίας προσέλευσης- εξ αποστάσεως συμμετοχής των μελών, μέσω της πλατφόρμας e:Presence.

Στον Πρόεδρο, τα μέλη και στον εκτελούντα χρέη γραμματέα της επιτροπής ουδεμία αποζημίωση καταβάλλεται πέραν τυχόν οδοιπορικών εξόδων, ημερήσιας αποζημίωσης και εξόδων διανυκτέρευσης.

freepik

Η υπόθεση Ζουμπουλίδη κατά Ελλάδος

Όπως αναφέρει η «Καθημερινή» η υπόθεση Ζουμπουλίδη κατά Ελλάδας «χάρισε» στη χώρα δύο ευρωπαϊκές καταδίκες το 2001 και το 2024, αλλά και την καταβολή 10.000 ευρώ συνολικά ως ηθική βλάβη στον προσφεύγοντα, γεγονός που καταδεικνύει πως δεν ελήφθησαν τα απαιτούμενα μέτρα προς συμμόρφωση.

Όλα ξεκίνησαν το 1998, όταν ο κ. Ζουμπουλίδης εργαζόταν με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου ως επικουρικός υπάλληλος στην ελληνική πρεσβεία στη Γερμανία. Εκείνη τη χρονιά υπέβαλε αίτηση για αύξηση του επιδόματος υπηρεσίας αλλοδαπής που λάμβανε, αλλά η αξίωση του απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι η αύξηση έπρεπε να καταβληθεί μόνο στους μόνιμους υπαλλήλους και όχι στο προσωπικό που απασχολούνταν με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

Η αίτησή του προς τον Άρειο Πάγο απορρίφθηκε επειδή δεν είχε αναφέρει τους όρους της σύμβασης εργασίας του ή τον αριθμό και την ηλικία των τέκνων του. Το ΕΔΔΑ ήταν μονόδρομος για τον Ζουμπουλίδη, που κατάφερε να δικαιωθεί αφού διαπιστώθηκε παραβίαση του δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη, με αποτέλεσμα να του επιδικαστεί το ποσό των 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη.

Οι δικαστές στο σκεπτικό τους υπογράμμιζαν πως η απόρριψη του αιτήματος Ζουμπουλίδη ισοδυναμούσε με «υπερβολικό φορμαλισμό», αφού όλα τα στοιχεία (σύμβαση εργασίας, ηλικία και αριθμός των εξαρτώμενων τέκνων) ήταν σαφώς διαθέσιμα στον φάκελο που κατατέθηκε στον Άρειο Πάγο.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, ο δικαστικός Γολγοθάς συνεχίστηκε για τον 64χρονο σήμερα Ιωάννη Ζουμπουλίδη που οδηγήθηκε ξανά το 2007 στα διοικητικά δικαστήρια, διεκδικώντας αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη λόγω της απόφασης εναντίον του το 2001, επικαλούμενος την ευθύνη των δικαστικών λειτουργών και κατ’ επέκταση του Δημοσίου. Βασικό του αίτημα ήταν η καταβολή περίπου 17.000 ευρώ, ως αποζημίωση για τη ζημία που είχε υποστεί ως αποτέλεσμα της έκδοσης της απόφασης του Αρείου Πάγου.

Στο μεταξύ, στα 8 χρόνια που μεσολάβησαν από την προσφυγή του στο Διοικητικό Πρωτοδικείο το 2007 έως την έκδοση απόφασης το 2015, δημοσιεύθηκε απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ τον Απρίλιο του 2014 που έκρινε ότι το κράτος ευθύνεται για την αποκατάσταση μόνο της ζημίας που προκλήθηκε από πρόδηλο σφάλμα των δικαστικών οργάνων, κατ’ αναλογική εφαρμογή διατάξεων του Συντάγματος και του Αστικού Κώδικα.

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο, επικαλούμενο αυτή την απόφαση του ΣτΕ, απέρριψε την αγωγή Ζουμπουλίδη, κρίνοντας ότι το σφάλμα που είχε καταλογίσει το ΕΔΔΑ στην απόφαση του Αρείου Πάγου, δεν ήταν πρόδηλο. Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η απάντηση του Διοικητικού Εφετείου το 2017 με την υπόθεση να οδηγείται στο ΣτΕ.

Το 2021 η Ολομέλεια του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου στην οποία συζητήθηκε λόγω σπουδαιότητας η υπόθεση κατέληξε μεταξύ άλλων, ότι εφόσον δεν υπήρχε νομοθετικός καθορισμός των όρων αποζημίωσης για ζημίες που προκλήθηκαν από δικαστικά όργανα ή τα δικαστήρια που είναι αρμόδια να επιλύσουν τέτοια θέματα, η επίμαχη ζημία δεν μπορούσε να αποζημιωθεί. Κατά συνέπεια, το Διοικητικό Πρωτοδικείο που είχε εκδόσει την αρχική απόφαση είχε υπερβεί τη δικαιοδοσία του όταν εξέτασε την αγωγή και όφειλε να την κρίνει απαράδεκτη.

Freepik

Νέα προσφυγή στο ΕΔΔΑ

Τον περασμένο Ιούνιο ήρθε νέα δικαίωση από το ΕΔΔΑ στο πλαίσιο άλλης προσφυγής του όπου διαπιστώθηκε παραβίαση του δικαιώματος πρόσβασης σε δικαστήριο και του επιδικάστηκε νέα αποζημίωση 5.000 ευρώ. Στο πολυσέλιδο σκεπτικό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επισημάνθηκε πως η απόφαση του ΣτΕ αποτελούσε ανυπέρβλητο εμπόδιο σε κάθε μελλοντική προσπάθεια του Ζουμπουλίδη να ζητήσει αποζημίωση από το κράτος για τα υποτιθέμενα σφάλματα των πολιτικών δικαστηρίων μέχρι την ενδεχόμενη έκδοση νέας νομοθεσίας.

Η εξέλιξη αυτή φέρνει ξανά τον Ιωάννη Ζουμπουλίδη στο κατώφλι του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς από το 2016 κι έπειτα οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου λειτουργούν ως τέταρτος βαθμός δικαιοδοσίας και αποτελούν ένδικο μέσο κατά των αποφάσεων του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου.

Ο ίδιος μετά την καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ αιτήθηκε επανάληψη της διαδικασίας και το ραντεβού του με τους συμβούλους επικράτειας έχει οριστεί για τον Μάιο, όταν -όπως όλα δείχνουν- θα έχει ρυθμιστεί νομοθετικά το ζήτημα της αποζημίωσης από πράξεις και παραλείψεις λειτουργών της Θέμιδος.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr