“Νόμοι κουρελούδες” που ρυθμίζουν διαφορετικά θέματα – Πάνω από 11.000 σελίδες μετρούν τα νομοθετήματα του 2021 – “Χάλκινο” (αρνητικό) μετάλλιο στο υπουργείο Δικαιοσύνης για τις επιδόσεις του

Στην τρίτη χειρότερη θέση των επιδόσεων για την ποιότητα νομοθέτησης βρίσκεται το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο εμφανίζεται να είναι αντιθέτως στην πρώτη θέση στην ενσωμάτωση τροπολογιών στα νομοθετήματα του 2021.

Όπως καταγράφει ο Δείκτης Ποιότητας Νομοθέτησης του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, που δημοσίευσε για τέταρτη χρονιά, τη χαμηλότερη βαθμολογία λαμβάνει το υπουργείο Υγείας, ακολουθεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και στη συνέχεια βρίσκεται το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Κοινός τόπος των ευρημάτων του Δείκτη είναι πως η πολυνομία και κακονομία ζει και βασιλεύει στη χώρα, καθώς όπως σημειώνεται από το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών το 2021 υπάρχει επιδείνωση 2,67 μονάδων σε σχέση με το 2020 ως προς την ποιότητα της νομοθέτησης στη χώρα.

kefim.org

Σημειώνει, πάντως, πως παρά την αισθητή μείωση, η ποιότητα της νομοθέτησης του 2021 είναι οριακά καλύτερη σε σχέση με το 2019 (+0,09 μονάδες), και το 2018 (+0,21 μονάδες) και καλύτερη κατά 3,2 μονάδες σε σχέση με το 2017.

«Το γεγονός πως η βαθμολόγηση της ποιότητας της νομοθέτησης οριακά ξεπερνάει τη βάση της κλίμακας μέτρησης του Δείκτη (50/100) και τα πέντε χρόνια για τα οποία έγινε η μέτρηση, καταδεικνύει το συστημικό έλλειμμα καλής νομοθέτησης στην Ελλάδα. Η επιμονή σε κακές πρακτικές νομοθέτησης, όπως αυτές έχουν επισημανθεί επανειλημμένα στη βιβλιογραφία, συντηρεί το φαινόμενο της πολυνομίας και της κακονομίας, παρά τα όποια μικρά βήματα βελτίωσης καταγράφονται» τονίζεται.

kefim.org

Ποιότητα νομοθέτησης: Οι 38.000 σελίδες νομοθετημάτων και οι «νόμοι κουρελούδες»

Ενδεικτικό είναι πως κατά το διάστημα 2017-2021 που καλύπτει ο Δείκτης έχουν εκδοθεί πάνω 2.897 νομοθετήματα με περισσότερες από 38.000 σελίδες νομοθέτησης. Πάνω από 11.000 σελίδες μετρούν τα νομοθετήματα του 2021 για τις οποίες – όπως αναφέρεται – ο μέσος άνθρωπος θα χρειάζονταν 46 εργάσιμες ημέρες απλώς και μόνο για να διαβάσει τη νομοθετική αυτή παραγωγή.

Σύμφωνα με την έκθεση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών στην κατηγορία των νομοτεχνικών χαρακτηριστικών εμφανίζεται μια από τις βασικές παθολογίες της νομοθέτησης στη χώρα μας, οι «νόμοι κουρελούδες» που ρυθμίζουν πολλά διαφορετικά θέματα χωρίς εσωτερική συνοχή.

Το ποσοστό των νόμων που με τις διατάξεις τους ρυθμίζονται θέματα που εμπίπτουν σε ένα μόνο πεδίο πολιτικής είναι αποκαλυπτικό: Λιγότεροι από 1 στους 4 νόμους ρυθμίζουν ένα μόνο πεδίο πολιτικής και πολύ συχνά ψηφίζονται στη Βουλή πολυνομοσχέδια με δύο ή τρία διαφορετικά μεταξύ τους θέματα. «Η αδυναμία προγραμματισμού και συντονισμού του κυβερνητικού έργου, ώστε ρυθμίσεις που αφορούν ένα πεδίο πολιτικής να οργανώνονται σε ενιαίο νομοσχέδιο, είναι εμφανής» τονίζεται.

Freepik

Παράλληλα, έμφαση δίνεται και στις συχνές «τροποποιήσεις νόμων που έχουν ψηφιστεί το ίδιο ή το προηγούμενο έτος, που επιπλέον δε βασίζονται σε κάποια ex post ανάλυση των επιπτώσεων του νόμου, καταδεικνύουν την προχειρότητα της νομοθέτησης που έρχεται να καλυφθεί με νέα ρύθμιση. Η άνευ ουσιαστικής τεκμηρίωσης συχνή αλλαγή του ρυθμιστικού πλαισίου, αυξάνει το κόστος πληροφόρησης των επιχειρήσεων, οδηγώντας έτσι σε αύξηση του διοικητικού βάρους, και, κυρίως, μειώνει την ασφάλεια Δικαίου. Η αναδρομικότητα που εμφανίζεται σχεδόν σε 1 στους 2 νόμους κρίνεται προβληματική, πλήττοντας, επίσης, την ασφάλεια και τη σταθερότητα του δικαίου, καθώς και τη λειτουργία της αγοράς».

kefim.org

Ποιότητα νομοθέτησης: Οι «άσχετες» τροπολογίες

Αυξήθηκε ο αριθμός και το ποσοστό των τροπολογιών που ψηφίζονται και είναι άσχετες με το κύριο αντικείμενο του νόμου σε 82,8% το 2021 από 72,3% το 2020, όπως σημειώνεται στην έκθεση.

Αν και επισημαίνεται πως η διαρκής μείωση του αριθμού τον τροπολογιών ανά νόμο από το 2017 στο 2021 είναι εμφανής, το 2020 και το 2021 εξακολουθούν να ψηφίζονται περί τις 3 τροπολογίες ανά νόμο.

freepik

Ωστόσο, αν και ο αριθμός των τροπολογιών εμφανίζεται μειούμενος, η ρυθμιστική ύλη που διαλαμβάνουν αυξάνεται, γιατί, αυξάνονται τα άρθρα που περιλαμβάνει κάθε τροπολογία. Το 2021 ένας νόμος είχε κατά μέσο όρο τροπολογίες με σχεδόν 20 άρθρα στο σύνολό τους, δηλαδή διπλάσια άρθρα σε σχέση με τα έτη 2017-2019.

«Η προσπάθεια συμπερίληψης περισσότερων – συχνά άσχετων μεταξύ τους – άρθρων στην ίδια τροπολογία ερμηνεύεται ως μια προσπάθεια να εμφανιστεί μειωμένος ο αριθμός των τροπολογιών, μιας και η συγκεκριμένη πρακτική της νομοθέτησης δια τροπολογιών έχει ήδη αναδειχθεί ως βασική κακή πρακτική του ελληνικού νομοθετείν. Αυτού του τύπου οι τροπολογίες είναι σαν μικρά νομοσχέδια με άσχετες μεταξύ τους διατάξεις που δε δεσμεύονται στον ίδιο βαθμό από τους κανόνες καλής νομοθέτησης. Δεδομένου, δε, ότι οι τροπολογίες ψηφίζονται στο σύνολό τους και δεν υπάρχει δυνατότητα για τους Βουλευτές να υπερψηφίζουν κάποια άρθρα τους και να καταψηφίσουν κάποια άλλα, τίθεται ευθέως ζήτημα κακής νομοθέτησης και απαξίωσης της νομοθετικής κοινοβουλευτικής λειτουργίας» υπογραμμίζεται.

kefim.org

Τα στατιστικά στοιχεία

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για τη νομοθέτηση:

* 2 στους 10 νόμους του 2021 δεν τέθηκαν ποτέ σε δημόσια διαβούλευση. 

* Μόνο 1 στους 5 νόμους του 2021 προβλέπει απλούστευση διαδικασιών, ενώ ελάχιστα είναι τα ποσοτικά δεδομένα σχετικά με τις συνέπειες των ρυθμίσεων των νόμων.

* Μόνο το 18% των εξουσιοδοτήσεων για έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων ενεργοποιήθηκε μέσα σε 6 μήνες από την ψήφιση του νόμου, ποσοστό χειρότερο από το 2020 κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.

* Κατά την πενταετία 2017-2021, η ποιότητα της νομοθέτησης επιδεινώνεται σημαντικά στο τέλος κάθε έτους. Ειδικά τον μήνα Δεκέμβριο ψηφίζονται οι περισσότερες τροπολογίες, γεγονός που καταδεικνύει την προχειρότητα του νομοθετικού σχεδιασμού.

* Στην παρούσα κυβέρνηση (2019-2021), τη καλύτερη μέση βαθμολογία στον Δείκτη Ποιότητας Νομοθέτησης έχει το Υπουργείο Αγροτική Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ τη χαμηλότερη το Υπουργείο Υγείας, γεγονός που σχετίζεται με τις επείγουσες ανάγκες διαχείρισης της πανδημίας.

* Στην παρούσα κυβέρνηση (2019-2021), οι περισσότερες τροπολογίες ανά νομοσχέδιο καταγράφονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ οι περισσότερες εκπρόθεσμες τροπολογίες καταγράφονται στο Υπουργείο Υγείας.

Freepik

Ο καλύτερος και ο χειρότερος νόμος του 2021

Ο νόμος του 2021 με την υψηλότερη συνολική βαθμολογία στον Δείκτη (69,11/100) είναι ο 4765 «Εκσυγχρονισμός του συστήματος προσλήψεων στον δημόσιο τομέα και ενίσχυση του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) και λοιπές διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή από τον Υπουργό Εσωτερικών, κύριο Μαυρουδή Βορίδη. 

Ο νόμος του 2021 με την χαμηλότερη συνολική βαθμολογία στον Δείκτη (37,5/100) είναι ο 4790 «Κατεπείγουσες ρυθμίσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας από τις συνεχιζόμενες συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, την ανάπτυξη, την κοινωνική προστασία και την επαναλειτουργία των δικαστηρίων και άλλα ζητήματα», που κατατέθηκε στη Βουλή από τον τότε Υπουργό Υγείας, κ. Βασίλη Κικίλια.

Η φετινή μελέτη πραγματοποιήθηκε με τη νομική υποστήριξη της Τράπεζας Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr