Νομοσχέδιο για Μη Κρατικά ΑΕΙ: Ολοκληρώνεται η δημόσια διαβούλευση – Βαριά ονόματα συνταγματολόγων υπέρ της ίδρυσης

Ολοκληρώνεται σήμερα στις 19.00 η δημόσια διαβούλευση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για το “πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων», με τα σχόλια να αγγίζουν τα 1000. Η ολοκλήρωση της διαβούλευσης ανοίγει το δρόμο για την τελική επεξεργασία με την ενσωμάτωση τυχόν επιμέρους τροποποιήσεων με βάση την διαβούλευση και οδηγεί στην τελική ευθεία για την κατάθεση, τη συζήτηση και την ψήφιση του νομοσχεδίου.

Ήδη στην δημόσια συζήτηση διεξάγεται ένα “ντιμπέιτ” συνταγματολόγων για την δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ στην Ελλάδα με βάσει τις προβλέψεις του Συντάγματος, με την σύνοδο των πρυτάνεων να αναφέρει πως είναι αναγκαία «η ύπαρξη ενός σαφούς και ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου και η συνδρομή επιστημονικών, κοινωνικών και χωροταξικών όρων. Εφόσον λειτουργήσουν, πρέπει να διασφαλιστεί μια σειρά από αυστηρές εγγυήσεις με σκοπό την αναβάθμιση συνολικά της ποιότητας των σπουδών».

Τα βαριά ονόματα

Μέχρι στιγμής βαριά ονόματα από το χώρο της Νομικής Επιστήμης έχουν αρθρογραφήσει υπέρ της δυνατότητας ίδρυσης παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, προεξαρχόντων του Ευάγγελου Βενιζέλου (καθηγητής της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης) και του Βασίλειου Σκουρή (ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, πρώην Πρόεδρος του Δικαστηρίου της ΕΕ).Σε κοινό τους άρθρο αναφέρουν πως “συνεπώς ο κοινός νομοθέτης έχει την ευχέρεια να αναλάβει πρωτοβουλία για τη ρύθμιση των θεμάτων των σχετικών με την παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα από οντότητες που δεν είναι ΝΠΔΔ, συγκεντρώνουν, όμως, τις νομοθετικά προβλεπόμενες προϋποθέσεις του χαρακτηρισμού τους ως πανεπιστημίων (ΑΕΙ) ή συνεργάζονται με πανεπιστήμια (ΑΕΙ) που εδρεύουν σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ ή σε χώρες που είναι υψηλά συμβαλλόμενα μέρη της Γενικής Συμφωνίας για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (GATS)… Κατά μείζονα λόγο είναι σύμφωνες προς το Σύνταγμα οι συνεργασίες των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ με ξένα ΑΕΙ (που προφανώς δεν έχουν τη μορφή ΝΠΔΔ κατά το ελληνικό δίκαιο και εδρεύουν σε κράτος μέλος της ΕΕ ή σε τρίτο κράτος συμβαλλόμενο μέρος της GATS) για την οργάνωση κοινών προγραμμάτων σπουδών σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο, την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών με δίδακτρα και τη χορήγηση σχετικών τίτλων σπουδών απολύτως ισότιμων με αυτούς που χορηγούνται από τα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ τόσο ακαδημαϊκά όσο και από πλευράς επαγγελματικών δικαιωμάτων”.

Για τη συνταγματική πρόβλεψη οι Βενιζέλος και Σκουρής ειδικά για την συνταγματική πρόβλεψη του άρθρου 16, αναφέρουν : “…Το άρθρο 16 παρ. 5 και 8 Σ, όπως ερμηνεύεται σε αρμονία προς το Δίκαιο της ΕΕ, δεν αντιτίθεται στην ίδρυση από ελληνικό νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ( εμπορικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με στοιχεία διασυνοριακότητας που το εντάσσουν στο πεδίο της έννομης τάξης της ΕΕ ) μη κρατικού / ιδιωτικού πανεπιστημίου. Η δε συμμόρφωση με την εθνική νομοθεσία για την άσκηση εποπτείας στη δραστηριότητά του μπορεί να διασφαλισθεί από εθνική εποπτική αρχή αρμόδια να ελέγχει την τήρηση νομοθετικά προβλεπόμενων προδιαγραφών ακαδημαϊκής ποιότητας, οι οποίες πάντως θα σέβονται το Δίκαιο της ΕΕ, όπως αυτό έχει ερμηνευθεί από τη νομολογία του ΔΕΕ”.

Αλιβιζάτος : «Συνταγματικώς, η νέα ρύθμιση της κυβέρνησης δεν έχει κανένα πρόβλημα-Είναι επιβεβλημένη»

Αντίστοιχα ο Νίκος Αλιβιζάτος, Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών ερωτηθείς (Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας) αν το νομοθέτημα , είναι μέσα στο πλαίσιο του Συντάγματος, δηλαδή εάν είναι συνταγματικώς ορθό , εχει απαντήσει πως «είναι ακριβώς το ίδιο επιχείρημα όσων λένε ότι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ, λες και είναι ένα Σύνταγμα κολλημένο, το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις. Η κρατούσα θεωρία και στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, σου λένε ότι το Σύνταγμα είναι ένα ζωντανό κείμενο το οποίο προσαρμόζεται φυσικά χωρίς να χάνει τον πυρήνα του αρχικού νοήματος του στις εξελίξεις (…). Το Σύνταγμα λοιπόν, στο άρθρο 16 αναφέρεται ότι δεν επιτρέπεται η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες. Η σύμφωνη πλέον, με το ευρωπαϊκό δίκαιο ερμηνεία αυτής της διάταξης συνίσταται στο να λέει παραρτήματα όμως ξένων πανεπιστημίων δεν απαγορεύεται να λειτουργήσουν. Προσέξτε, όχι ξένα πανεπιστήμια εδρεύοντα καινούργια στην Ελλάδα, αιτήματα όμως, υφιστάμενων ξένων δεν μπορούν να εμποδιστούν, διότι είπε πλέον το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο-και αυτό είναι το Σύνταγμα ως ζωντανό κείμενο-ότι η παροχή υπηρεσιών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή διδασκαλίας, είναι υπηρεσία κατά την έννοια του ενωσιακού δικαίου και δεν μπορεί να εμποδιστεί. Συνεπώς, ερμηνευόμενο το Σύνταγμα υπό το φως αυτών των εξελίξεων, δεν εμποδίζει, νομίζω ότι αυτό το θέμα η νομική πλευρά έχει λυθεί. Υπάρχουν κάποιες, αν θέλετε, μεμονωμένες φωνές συναδέλφων οι οποίοι υποστηρίζουν το αντίθετο. Έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι τουλάχιστον συμφωνούμε και νομίζω ότι και στα δικαστήρια αν τεθεί το θέμα θα δεχθούν την άποψη ότι το Σύνταγμα είναι ένα ζωντανό κείμενο το οποίο εξελίσσεται».

EUROKINISSI

Μανιτάκης: “Δεν παραβιάζεται το άρθρο 16”

Ο Αντώνης Μανιτάκης, ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, έχει απαντήσει (Πρώτο Πρόγραμμα 91,6) πως η διάταξη για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και με αυτή τη μορφή, σέβεται το Σύνταγμα: “Το κύριο και βασικό αυτής της πρότασης της κυβέρνησης είναι η εγκατάσταση παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων, κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και των χωρών που είναι στην GATS. Αυτό δεν πιστεύω ότι θίγει ή παραβιάζει το άρθρο 16 με αυτή τη διατύπωση, διότι δεν μπορώ να δεχθώ ότι ερμηνεύοντας τη λέξη ίδρυση θα πρέπει να την ερμηνεύσω έτσι ώστε να απαγορεύει και τα παραρτήματα”.

Ειδικά για την “συνταγματική απαγόρευση” αναφέρει: “Όταν λέει, απαγορεύεται η ίδρυση, σημαίνει ότι απαγορεύονται και τα παραρτήματα; Επειδή λοιπόν ούτως ή άλλως υπάρχει μια ερμηνευτική απορία πάνω σε αυτό το θέμα, πρέπει να προσφύγω στις ερμηνείες του άρθρου αυτού. Εάν προσέξουν, θα δουν ότι η διάταξη αυτή του Συντάγματος είναι μια διάταξη περιοριστική της ακαδημαϊκής ελευθερίας που διακηρύσσεται ρητά στην πρώτη παράγραφο του ίδιου άρθρου, του άρθρου 16, ότι η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι ελεύθερη. Δεύτερον, είμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα και χρόνια. Οφείλουμε να σεβόμαστε το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ναι μεν δεν έχει υπέρτερη ισχύ και δεν καταργεί το Σύνταγμα, απλώς, όταν ερμηνεύουμε το Σύνταγμα για τις αρμοδιότητες που έχουν εκχωρηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι και αυτή, δηλαδή και η ακαδημαϊκή ελευθερία, όταν δεν υπάρχει επιφύλαξη του άρθρου – είπαμε προηγουμένως ότι το άρθρο αυτή τη στιγμή δεν έχει ρητή επιφύλαξη – τότε οφείλουμε να εφαρμόζουμε κατά προτεραιότητα το Σύνταγμα. Διότι μπαίνοντας στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκχωρήσαμε σαφείς αρμοδιότητες και γι’ αυτές τις αρμοδιότητες έχει προτεραιότητα, υπερισχύει το ευρωπαϊκό δίκαιο και οφείλουμε να το σεβόμαστε”.

Δελλής : “Λύνει ζητήματα, σε μια εποχή ανοιχτών συνόρων”

Ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών Γιώργος Δελλής (naftemporiki.gr  )ανέφερε πως «διατηρήσαμε ένα οργανωτικό καθεστώς που δημιουργήθηκε το 1975 σε άλλες εποχές. Τότε ήμασταν σε μια έννομη τάξη με κλειστά σύνορα. πέρα από κάποιους που είχαν την δυνατότητα να φύγουν έξω, το 99,% των Ελλήνων θα σπούδαζε στην Ελλάδα… Πενήντα χρόνια μετά ζούμε σε ένα διασυνοριακό περιβάλλον. Το νομοσχέδιο όπως το είδα εγώ πάει να λύσει ζητήματα, σε μια εποχή ανοιχτών συνόρων, όπου όλες οι έννομες τάξεις έχουν ουσιαστικά δημιουργήσει τις προϋποθέσεις να υπάρχει αυτή η αμφίδρομη κίνηση, κάποιοι να φεύγουν και κάποιοι να επιστρέφουν και να προσελκύεις κάποιους από αυτούς που έχασες. Ήρθε η ώρα λοιπόν να αντιμετωπιστεί ειδικά αυτό το ζήτημα», τόνισε..

«Μιλάμε για εγκατάσταση ήδη υφιστάμενων Πανεπιστημίων από το εξωτερικό στην Ελλάδα. Άνοιξε την συζήτηση αυτό το νομοθέτημα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση να έχουμε κολλέγια του ενός ορόφου τα οποία η Ελληνική Δημοκρατία δεν εποπτεύει, δεν ρυθμίζει, σε μια λογική ότι δεν μας ενδιαφέρει γιατί τα δικαιώματα είναι επαγγελματικά και όχι ακαδημαϊκά. Το εάν αυτή η παιδεία που δίνεται αυτή την στιγμή στην Ελλάδα έχει ποιοτικές προδιαγραφές, αυτό είναι αρρύθμιστο».

Τέλος ο καθηγητής τόνισε πως «για εμένα αυτή η προσπάθεια να διαβαστεί το Σύνταγμα με τα γυαλιά του 2024 ώστε να συγκεράσουμε την ενωσιακή προσέγγιση με την ψυχή του Συντάγματος, είναι κάτι καλό. Δεν θα αλλάξει απολύτως τίποτα για τα Δημόσια Πανεπιστήμια αυτή την στιγμή».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr