Ο Β. Αυγουλάς στο dikastiko.gr: Αυτός είναι ο πρώτος δικηγόρος με αναπηρία που εκλέγεται στο ΔΣ του ΔΣΑ – ΦΩΤΟ

• Κύριε Αυγουλά καταρχάς συγχαρητήρια για την εκλογή σας στο ΔΣ του ΔΣΑ. Καταγράφεται ως ιστορική υπό την έννοια πως είστε ο πρώτος δικηγόρος με αναπηρία που εκλέγεται στον μεγαλύτερο δικηγορικό σύλλογο της χώρας. Πώς σας κάνει να νιώθετε αυτή σας η νίκη;

Νιώθω πως πρόκειται για μία συλλογική νίκη και όχι για μία προσωπική επιβεβαίωση. Αυτό γιατί στο προσωπικό, εκλογικό μου αποτέλεσμα εκφράζονται τόσο πολλοί ανάπηροι συνάδερφοι που απαιτούν και δικαιούνται ισότιμη αντιμετώπιση εντός ενός συλλογικού, οργανωμένου, θεσμικού πλαισίου πλέον, όσο και μη ανάπηρα άτομα που σκέφτονται πως έχουν αργήσει να γίνουν βήματα από τον Δικηγορικό μας Σύλλογο για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των αναπήρων ως μέρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για μένα αυτή η νίκη σημαίνει μεγάλη ηθική, επιστημονική και κοινωνική ευθύνη. Μπορεί η πρώτη ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος να δείχνει έναν συμβολισμό, θέλω όμως άμεσα και με σκληρή, συστηματική δουλειά, να επικοινωνήσω τη δεύτερη ανάγνωση, επί της ουσίας, που καταδεικνύει την ανάγκη περαιτέρω γεφύρωσης της νομικής μας επιστήμης με την κοινωνία. Ευχαριστώ τον Θέμη Σοφό και τους Εργατικούς που μου έδωσαν αυτή την ευκαιρία στις τελευταίες εκλογές του ΔΣΑ.

• Ποια είναι τα 5 πρώτα πράγματα που θεωρείτε πως πρέπει να γίνουν για να πάψουν τα άτομα με αναπηρία να αντιμετωπίζονται “εχθρικά” στα δικαστήρια της χώρας; Και δεν αναφέρομαι μόνο στους δικηγόρους αλλά και στους πολίτες που πρέπει να έχουν πρόσβαση στα δικαστήρια.

Στον ευρύτερο χώρο όσων υπηρετούν τη δικαιοσύνη θα πρέπει να καλλιεργήσουμε μία συμπεριληπτική νοοτροπία. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει να συμβαίνει άμεσα με την υλοποίηση διαδραστικών, βιωματικών, επιμορφωτικών σεμιναρίων εξοικείωσης με την αναπηρία. Αναφέρομαι σε θεματικά σεμινάρια που θα διαμορφώνονται αναλόγως και με την ομάδα στόχου που απευθύνονται: δικαστές, δικηγόροι, δικαστικοί υπάλληλοι, συμβολαιογράφοι κ.λπ.

Ταυτόχρονα πρέπει να ξεκινήσει οργανωμένος σχεδιασμός για τη μεταφορά όλων των υπηρεσιών που σχετίζονται με τη Δικαιοσύνη σε καθολικά προσβάσιμο, δομημένο περιβάλλον.

Είναι αναγκαίο, επίσης, να επεκταθούν με γρήγορους ρυθμούς οι ηλεκτρονικές διαδικασίες εξυπηρέτησης των πολιτών ακολουθώντας τα πρότυπα της ψηφιακής προσβασιμότητας. Δεν μπορούμε να έχουμε την “απαίτηση” να προσέρχονται ανάπηροι πολίτες σε μη προσβάσιμες δικαστικές αίθουσες και σε απροσπέλαστα διοικητικά και ανακριτικά γραφεία.

Είναι άμεση ανάγκη να προβλεφθούν εξατομικευμένες διαδικασίες που θα διασφαλίζουν την αξιοπρεπή επαφή κάθε ανάπηρου πολίτη με οποιαδήποτε υπηρεσία της δικαιοσύνης. Για παράδειγμα, είναι ανεπίτρεπτο να μην υπάρχει συστηματική παρουσία διερμηνέων της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας στα δικαστικά μέγαρα της χώρας την ίδια στιγμή που η Ελληνική νοηματική Γλώσσας είναι πλέον ισότιμα κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα της Ελλάδος. Επίσης, είναι αδιανόητο να δίνεται κατεύθυνση σε μάρτυρες που θέλουν να διευκολύνουν το έργο της δικαιοσύνης και είναι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων να καταθέτουν δια υπομνήματος επειδή στον χώρο δεν υπάρχει αναπηρική τουαλέτα ή δε λειτουργούν οι ανελκυστήρες.

• Η αναπηρία σας δεν σας εμποδίζει να κυνηγάτε τα όνειρά σας και να κατακτάτε τους στόχους σας, εμποδίζει όμως τους άλλους από το να “σας βλέπουν” και να σας αντιμετωπίζουν ισότιμα; Κακά τα ψέματα, είμαστε κοινωνία με στερεότυπα, πώς θα προσπαθήσετε να τα “σπάσετε”;

Τα τελευταία δέκα χρόνια δουλεύω συστηματικά για την εξάλειψη των στερεοτύπων αυτών προσεγγίζοντας τις νέες γενιές. Τα παιδιά είναι διαχρονικά η ελπίδα μας για έναν καλύτερο κόσμο, πιο συμπεριληπτικό και πιο προσβάσιμο. Γι’ αυτό και με άδεια του Υπουργείου Παιδείας ανάπηρα άτομα υλοποιούμε αφιλοκερδώς εκπαιδευτικά προγράμματα εξοικείωσης με την αναπηρία στα σχολεία όλης της χώρας. Οι ομιλητές συντονίζουμε έναν ελεύθερο διάλογο με τους μαθητές και τις μαθήτριες. Μαζί, προσεγγίζουμε βιωματικά την πραγματικότητα της αναπηρίας, της προσβασιμότητας και της μοναδικότητας του κάθε ατόμου. Τα παιδιά, ως οι ενεργοί αυριανοί πολίτες, αφυπνίζονται και συνειδητοποιούν την αξία της αλληλοαποδοχής και της αλληλεγγύης ως βασικές προϋποθέσεις για την αλλαγή στάσης και νοοτροπίας σχετικά με τη διαφορετικότητα, την αναπηρία και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

• Το θέμα της διασύνδεσης των πανεπιστημίων μας και των αποφοίτων με την αγορά εργασίας, ειδικά όταν πρόκειται για ανάπηρους αποφοίτους που συναντούν ανεκπαίδευτο κόσμο γύρω τους είναι ένα μεγάλο πεδίο για μεταρρυθμίσεις. Τι προτείνετε;

Θεωρώ πως τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να αναλάβουν την πρωτοβουλία να διοργανώνουν ανά εξάμηνο ημέρες καριέρας διασυνδέοντας όλους τους αποφοίτους τους, με πιθανούς εργοδότες ανά τομέα. Αναφέρομαι προφανώς σε συμπεριληπτικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο των οποίων θα συμπεριλαμβάνονται και ανάπηροι απόφοιτοι. Έτσι, με βιωματικό και πάντα οργανωμένο τρόπο θα εκπαιδεύονται αφενός οι εργοδότες να αποβάλουν τα στερεότυπα και να προχωρούν σε πρόσληψη ανάπηρων εργαζομένων, αφετέρου οι μη ανάπηροι απόφοιτοι, οι οποίοι θα είναι και μελλοντικοί συνάδελφοι αναπήρων, στο να λειτουργούν ομαδικά και συμπεριληπτικά. Γενικότερα τα πανεπιστήμια μπορούν, και πρέπει, να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στην άρση των προκαταλήψεων και στην εξοικείωση όλων με τη διαφορετικότητα.

• Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να γίνετε δικηγόρος;  Τι σας τράβηξε στη νομική επιστήμη;

Από μικρό παιδί θυμάμαι τις σχολικές χρονιές να μην ξεκινούν την ίδια μέρα για μένα, συγκριτικά με τους μη ανάπηρους συμμαθητές μου. Θυμάμαι να διεκδικώ τα βιβλία μου σε προσβάσιμη μορφή και τον τεχνολογικό εξοπλισμό που χρειαζόμουν για να μην αποκλείομαι από την εκπαιδευτική διαδικασία. Μεγαλώνοντας θυμάμαι να διεκδικώ ισότιμη αντιμετώπιση και όχι στείρα χάδια κατανόησης και συμπαράστασης. Κάπου εκεί κατάλαβα ότι οι διεκδικήσεις αυτές δεν θα πρέπει να είναι ατομικές αλλά θα πρέπει να ενταχθούν σε ένα συλλογικό πλαίσιο προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι ξεκίνησα να υπηρετώ το αναπηρικό κίνημα από 18 ετών και, παράλληλα, αποφάσισα να σπουδάσω την κατ’ εξοχήν Επιστήμη διαφύλαξης και προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη Νομική.

• Ποιο είναι το πιο “τρελό” πράγμα που σας έχει ζητήσει κάποιος επειδή είστε δικηγόρος;

Από τις επισκέψεις μου στα Παιδικά Χωριά SOS, θυμάμαι μία μικρή φίλη να μου ζητάει να κάνω μήνυση στα όνειρα γιατί αργούν να γίνουν πραγματικότητα. Κι έχει δίκιο…

• Γιατί πιστεύετε ότι καταγράφεται μια έξαρση πιο βίαιων εγκλημάτων το τελευταίο χρονικό διάστημα και πόσο δύσκολο είναι για τους δικηγόρους να διαχειριστούν “σκληρές” υποθέσεις;

Οι δικηγόροι είμαστε άνθρωποι και όχι μηχανές παραγωγής λόγου και επιχειρημάτων. Προφανώς λοιπόν επηρεαζόμαστε, νιώθουμε και συναισθανόμαστε. Η έξαρση της βίας, όμως, είναι κάτι πολύ παραπάνω από έναν νομικό προβληματισμό. Είναι σημάδι αποξένωσης του ενός ανθρώπου από τον άλλο και, δυστυχώς, σημάδι αποξένωσης από τα παιδιά μας. Η βία προλαμβάνεται με αγάπη, με ενσυναίσθηση και με αλήθεια. Πρέπει, λοιπόν, να εστιάσουμε στην πρόληψη της βίας χτυπόντας το κακό στη ρίζα του, διότι εάν εγκλωβιστούμε μόνο στη συζήτηση της καταπολέμησής της, θα βλέπουμε το δέντρο χάνοντας το δάσος.

• Με αφορμή την έξαρση του φαινομένου των γυναικοκτονιών, έχει ενδιαφέρον να μας πείτε τη γνώμη σας για το αν θα πρέπει να καθιερωθεί νομικά ο όρος “γυναικοκτονία”

Οι γυναικοκτονίες έχουν προ πολλού καθιερωθεί, δυστυχώς, ως μια θλιβερή πραγματικότητα και μάλιστα με αιματηρό τρόπο. Πρόκειται για ένα πολιτικό και κοινωνικό, σύνθετο φαινόμενο που θα πρέπει να μας προβληματίσει βαθιά. Οι νομικοί δεν θα πρέπει να εγκλωβιστούμε στη διατύπωση. Θα πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων αφουγκραζόμενοι την κοινωνία και τις σύγχρονες συλλογικές ανάγκες. Πέρα από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που υπάρχουν για την επιμέτρηση της ποινής πρέπει άμεσα, δημόσια και επί της ουσίας, με καθαρό λόγο και αληθινό σεβασμό στις γυναίκες που βάλλονται καθημερινά και ποικιλοτρόπως να ξεκινήσει μία συζήτηση που να οδηγήσει σε σύγχρονα νομικά “εργαλεία” αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου. Όσοι καταδικάζονται επειδή τέλεσαν έγκλημα κατά παθόντος, η επιλογή του οποίου έγινε λόγω των χαρακτηριστικών φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκείας, αναπηρίας, γενετήσιου προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου θεωρώ ότι θα πρέπει να μην εκτίουν μειωμένη ποινή και να μη τυγχάνουν εφαρμογής, στην περίπτωσή τους, οι διατάξεις για την υφ’ όρον απόλυση. Επίσης, θεωρώ ότι οι ανωτέρω δεν θα πρέπει να μπορούν να εκτίουν την ποινή τους σε αγροτικές φυλακές, ενώ θα πρέπει να επανεξεταστεί και η αντιμετώπισή τους στο ευρύτερο σωφρονιστικό πλαίσιο. Για παράδειγμα θα μπορούν να λαμβάνουν άδεια εξόδου από τις φυλακές; Κι αν ναι, μετά από πόσο χρονικό διάστημα; Σε κάθε περίπτωση, και επειδή οι γυναικοκτονίες λαμβάνουν χώρα συνεχώς γύρω μας, θα πρέπει να ενεργοποιηθούμε έτι περαιτέρω για την εξάλειψη του φαινομένου, διότι υπάρχει μερίδιο συλλογικής, κοινωνικής και πολιτικής ευθύνης που μας αναλογεί.

• Είστε ιδρυτής της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Με Άλλα Μάτια». Τι σας ώθησε να τη δημιουργήσετε;

Η ΑΜΚΕ Με Άλλα Μάτια ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2018 από μία αυτοοργανωμένη ομάδα αναπήρων, με σκοπό την ενεργό δράση για διεκδίκηση συμπερίληψης. Υλοποιήθηκε ως συνέχεια του προσβάσιμου portal meallamatia.gr το οποίο αποτελεί έναν δυναμικό τρόπο προβολής των αναπήρων. Όραμά μας είναι η καθολική προσβασιμότητα και η εξάλειψη της υποεκπροσώπησης των αναπήρων στη δημόσια σφαίρα. Γι’ αυτόν τον λόγο εκπονούμε σειρά εκπαιδευτικών και εταιρικών προγραμμάτων, συνεργαζόμενοι με τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Παράλληλα, υλοποιούμε μία μεγάλη καμπάνια εξοικείωσης του κοινού με την αναπηρία, μέσω YouTube και social media, την #SpeakUp. Εκεί πρωταγωνιστούν ανάπηρα άτομα και στόχος μας είναι να σπάσουμε στερεότυπα και προκαταλήψεις.

• Συνήθως μια συνέντευξη κλείνει με ευχές από εμάς για εσάς. Ας κάνουμε την ανατροπή, τι εύχεστε εσείς για τον εαυτό σας εκτός από υγεία που είναι ζητούμενο για όλο τον κόσμο;

Ο Βαγγέλης Αυγουλάς γεννήθηκε το 1988 , μεγάλωσε και ζει στο Ίλιον και κατάγεται από τα Χανιά της Κρήτης. Ξεκίνησε την εκπαίδευση του από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στην Καλλιθέα (ΚΕΑΤ). Τελείωσε το Δημοτικό στο 35ο Σχολείο Πειραιά, συμμετέχοντας στο Πρότυπο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ήλιος» (ένταξη τυφλών μαθητών σε κοινή σχολική τάξη).

Εισήχθη από τους πρώτους στη Νομική Σχολή Αθηνών όπου διακρίθηκε με βραβείο επιδόσεων από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (2007)  και αποφοίτησε με βαθμό πτυχίου 8,4.

Δικηγόρος πλέον σήμερα, με μεταπτυχιακά μαθήματα στο Αστικό Δίκαιο διατηρεί το δικό του γραφείο έχοντας επιλέξει τη μαχόμενη δικηγορία, ενώ διατελεί Επιστημονικός Συνεργάτης για θέματα Κοινωνικής Πολιτικής του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρα, Τακτικός Εκπρόσωπος στην Ελλάδα της Διεθνούς Οργάνωσης VIEWS για νέους με προβλήματα όρασης, Αντιπρόεδρος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Career Sign» (Social Impact Award 2017) η οποία δραστηριοποιείται στη συμβουλευτική σταδιοδρομίας και στον επαγγελματικό προσανατολισμό των ΑμεΑ, ενώ είναι Ιδρυτικό Μέλος του Ελληνικού Συλλόγου Υποτρόφων Προγραμμάτων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ (HELLENIC U.S. ALUMNI).

Επί δέκα έτη υπηρέτησε από διάφορες αιρετές θέσεις τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών, ενώ τον Ιούνιο του 2018 ίδρυσε την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Με Άλλα Μάτια», με στόχο την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής μέριμνας, τη λειτουργία της μοναδικής στην Ελλάδα προσβάσιμης διαδικτυακής πύλης ενημέρωσης www.meallamatia.gr, τη διαδραστική εκπαίδευση και εξοικείωση των εταιρειών και των στελεχών τους με τις έννοιες της Συμπερίληψης και της Προσβασιμότητας, καθώς  και την ανάπτυξη δράσεων πανελλαδικά για την εξοικείωση του κοινού με την αναπηρία, όπως το πρωτότυπο και βιωματικό «Δείπνο στο Σκοτάδι», στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών «Dinners in the dark».

Από τον Μάρτιο του 2017 έως και τον Σεπτέμβριο του 2020, διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου  «Οίκος Ναύτου», φορέας υπεύθυνος για την ασφάλιση και τις κοινωνικές παροχές των ναυτικών συνταξιούχων ή και εν ενεργεία, και των οικογενειών τους.

Τον Ιούλιο του 2019 αναλαμβάνει Σύμβουλος Προσβασιμότητας στο ReGeneration, το μεγαλύτερο πανελλαδικά πρόγραμμα εκπαίδευσης και απασχόλησης, ώστε να δίνεται πλέον η δυνατότητα και σε νέους πτυχιούχους με αναπηρία να κάνουν ισότιμα τα πρώτα τους βήματα στην αγορά εργασίας.

Από τις 11.03.2016 έως και τις 29.10.2019 ήταν  μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), ενώ τα τελευταία χρόνια είναι συνεργάτης στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Συνδέσμου Κοινωνικής Ευθύνης Παιδιών Νέων (ΣΚΕΠ), πραγματοποιώντας εκατοντάδες αδειοδοτημένες από το Υπουργείο Παιδείας ομιλίες σε σχολεία πανελλαδικά.

Μιλά Αγγλικά και Γαλλικά, μετρά πάνω από 2.000 δημοσιεύσεις σε έντυπα και διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό αρθρογραφώντας κατά καιρούς για διάφορα εκπαιδευτικά, πολιτικά, κοινωνικά και άλλα θέματα, ενώ είναι και ένας από τους συγγραφείς του πρώτου Ομαδικού Διαδικτυακού Μυθιστορήματος στην Ελλάδα με τον τίτλο “Δώδεκα”.

Για 10 έτη είχε διατελέσει Πάρεδρο Μέλος της Επιτροπής Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τα έτη 2013 και 2014 ήταν ραδιοφωνικός παραγωγός και διευθυντικό στέλεχος του Διαδικτυακού Ραδιοφώνου www.thisisradio.gr.

Από το 2012 έως το 2019 εκλεγόταν μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών, ενώ τα έτη 2013 και 2014 διετέλεσε Αναπληρωτής Οργανωτικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας.

Το 2010, εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος Ιλίου με τον Δήμαρχο της πόλης Νίκο Ζενέτο και τα έτη 2011-2014 διετέλεσε Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, Διά Βίου Μάθησης, Διαφάνειας και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.  Ήταν ο νεότερος Αντιδήμαρχος στην Ελλάδα και ο μόνος με αναπηρία σε αυτή τη θέση πανελλαδικά. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο του 2019 επανεξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος στο Ίλιον για τρίτη συνεχή θητεία, ενώ παραιτήθηκε τον Ιούνιο του 2021, επιλέγοντας να δώσει διακομματικό χαρακτήρα στη νέα του θέση, κοντά στον Μητροπολίτη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως.

Για το κοινωνικό του έργο έχει βραβευτεί από πολλούς φορείς, συλλόγους και οργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.