Παναγιώτης Στάθης: Κλέβεις, εξαπατάς, είσαι τοκοφλύφος; Αν αποζημιώσεις, μειώνεται ή εξαλείφεται η ποινή με απόφαση του δικαστηρίου

Δυνητική και όχι υποχρεωτική γίνεται, με τροποποίηση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, η μείωση ή ακόμα και η ολική εξάλειψη ποινής για συγκεκριμένα αδικήματα κατά της ιδιοκτησίας και της περιουσίας, εφόσον ο δράστης αποζημιώσει απολύτως και ολοκληρωτικά τα θύματα.

Οι σχετικές διατάξεις που θεσπίστηκαν σε προηγούμενα χρόνια (κυρίως το 2019) προέβλεπαν υποχρεωτική απαλλαγή του δράστη εφόσον αποζημίωνε το θύμα. Τα αδικήματα αυτά είναι: κλοπής, φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, απάτης, απάτης με υπολογιστή και απάτης μικρής αξίας, αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος, καταδολίευσης δανειστών και τοκογλυφίας.

Δυνητική μείωση ποινής: Αλλαγές

Με τις νέες διατάξεις τροποποιούνται ουσιωδώς τα άρθρα 381 και 405 ΠΚ.

Έτσι:

(α) Στα πλημμελήματα η δικαστική άφεση της ποινής γίνεται πλέον δυνητική και κατά την κρίση του δικαστηρίου με την αναφορά “μπορεί να απαλλάσσεται από κάθε ποινή εφόσον πληρώσει (πέραν της πλήρους και αποδεδειγμένης απόδοσης) επιπλέον τους τόκους υπερημερίας από την ημέρα τέλεσης του εγκλήματος”.

Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση, “με την προσθήκη του επιρρήματος «αποδεδειγμένα» στις προϋποθέσεις απόδοσης του πράγματος ή εντελούς ικανοποίησης του ζημιωθέντος για τα υπαγόμενα στο άρθρο 381 του Ποινικού Κώδικα εγκλήματα, σκοπείται να προκύπτει από μέσα αυξημένης αποδεικτικής ισχύος (λ.χ. απόδοση πράγματος ενώπιον αστυνομικής ή άλλης δημόσιας αρχής συντασσόμενης σχετικής έκθεσης, παρακατάθεση αξίας πράγματος στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, έγγραφη πιστοποίηση πλήρους ικανοποίησης από επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας) η πραγματική απόδοση του πράγματος ή της αξίας του, προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις καταστρατήγησης της διάταξης μέσω εικονικής ικανοποίησης των θυμάτων, συχνά ως αποτέλεσμα άσκησης εκβιαστικής πίεσης ή απειλής σε βάρος τους”.

(β) Στα κακουργήματα γίνεται επίσης δυνητική «και εφόσον κριθεί από τις περιστάσεις». Δηλαδή τίθεται ως προϋπόθεση η πλήρης ικανοποίηση του παθόντος να γίνει μέχρι την αμετάκλητη παραπομπή σε δίκη, διαφορετικά, δηλαδή αν η πλήρης ικανοποίηση λάβει χώρα μέχρι το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, συνιστά απλώς λόγο μείωσης της ποινής.

Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση, η διαφοροποίηση [πέραν της επέκτασης της δυνατότητας να αποζημιώσει ο δράστης από την παραπομπή του σε δίκη (πριν), στο τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας στο ακροατήριο (τώρα)] είναι ότι δεν οδηγεί δεδομένα σε απαλλαγή του, αλλά στη δυνατότητα του δικαστηρίου να οδηγηθεί “εκτιμώντας από τις περιστάσεις, ακόμα και σε πλήρη απαλλαγή, προσδίδοντας, έτσι, περαιτέρω κίνητρο πλήρους ικανοποίησης στον δράστη κατά την προδικασία”.

Ενστάσεις

Πάντως , όπως κατέγραψε το dikastiko.gr, η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων με πρόσφατη ανακοίνωσή της εκφράζει ενστάσεις, καθώς θεωρεί πως “αφενός μεν ματαιώνονται ουσιαστικά οι μέχρι τούδε στόχοι της αποκαταστατικής δικαιοσύνης, ιδίως διότι εκλείπει για τον κατηγορούμενο το ισχυρό κίνητρο αποκατάστασής της κατά το κατηγορητήριο βλάβης του φερομένου ως παθόντος, αφετέρου δε γίνεται ακόμη πιο προβληματική στην πράξη η σχέση των εν λόγω ουσιαστικών ποινικών διατάξεων με τους αντίστοιχους δικονομικούς θεσμούς. Ας σημειωθεί ότι η προτεινόμενη δραστική συρρίκνωση του πεδίου εφαρμογής των υπό συζήτηση διατάξεων του ΠΚ δεν αξιολογεί παντάπασιν την, σύμφωνα με τις ενδείξεις, επιτυχή έως τώρα λειτουργία τους στην πράξη προς όφελος των παθόντων, όπως επιβάλλει το άρθρο 56 του Ν. 4622/2019”.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr