Παρέμβαση Μ. Πικραμένου: “Ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί η εφαρμογή των αποφάσεων είναι η επιβολή προστίμων”

Σε μια τοποθέτηση- καταπέλτη προχώρησε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), Μιχάλης Πικραμένος κατά την συζήτηση στο φόρουμ «Περιβάλλον & Δόμηση: Μια άνιση μάχη;» που διοργάνωσε η εφημερίδα «Καθημερινή».

Για τη Δικαιοσύνη, παραδέχθηκε πως «δεν έχουμε κουλτούρα αξιολόγησης στην Ελλάδα», αλλά σημείωσε πως «προσπαθούμε να αλλάξουμε τα πράγματα – οι αξιολογήσεις πλέον είναι πιο ουσιαστικές». Όσον αφορά την εφαρμογή των αποφάσεων, ήταν ξεκάθαρος: «Ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί είναι η επιβολή προστίμων».

Σύμφωνα με τον κ. Πικραμένο οι ευθύνες είναι διάχυτες και όπως ανέφερε κυρίως υπάρχει η ατομική ευθύνη. Όπως είπε, το κράτος δεν είναι μόνο οι υπουργοί, οι πρόεδροι των δικαστηρίων, οι βουλευτές, ο πρωθυπουργός. «Κράτος είμαστε όλοι. Κράτος είναι ο δικαστικός επιμελητής που δεν εκδίδει μια δικαστική απόφαση και δεν εφαρμόζεται μια ποινή, ο αστυνομικός που δεν βγαίνει από το κουβούκλιο για να βοηθήσει έναν πολίτη. Εχουμε ξεχάσει την ατομική ευθύνη. Και εκεί είναι πραγματικές, κι εγώ έχω πάρα πολύ μεγάλες ευθύνες, δεν το λέω για να αποσείσω την ευθύνη», εξήγησε.

Ιδιαίτερα αιχμηρός εμφανίστηκε και στις ευθύνες των πολιτικών για την έλλειψη συνέχειας, ειδικά σε μία στιγμή κρίσης όπου υπάρχουν θέματα του περιβάλλοντος, της παιδείας, της υγείας, για τα οποία απαιτείται συναίνεση στο πολιτικό σύστημα. «Δεν πρέπει προεκλογικά οι κυβερνήσεις να ανατρέπουν δημόσιες πολιτικές που έχουν φτιάξει με κόπο και μόχθο τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, προς όφελος του πρόσκαιρου εκλογικού οφέλους. Η συνέχεια πρέπει να είναι βασικός σκοπός όλων – και του πολιτικού συστήματος και του δικαστικού συστήματος και όλων των συστημάτων που ασκούν εξουσία στη χώρα. Η χώρα μας δεν είναι ξέφραγο αμπέλι» τόνισε.

Παρέμβαση Μ. Πικραμένου: «Οι δικαστές οφείλουν να μιλούν»

Ειδική αναφορά έκανε ο Πρόεδρος του ΣτΕ στο ρόλο των δικαστών. «Οι δικαστές σήμερα οφείλουν να μιλούν – δεν αρκεί πλέον να τοποθετούνται μόνο μέσα από τις αποφάσεις τους», είπε κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στη συνομιλία που είχε με τον Αλέξη Παπαχελά στο πλαίσιο του φόρουμ.

Χαρακτηριστικά, ανέδειξε τη σημασία του ρόλου της Δικαιοσύνης στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, επισημαίνοντας: «Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, ο δικαστής δεν εφαρμόζει απλώς τον νόμο, τον ερμηνεύει. Αυτή είναι η βάση κάθε φιλελεύθερης δημοκρατίας».

Ο κ. Πικραμένος υπενθύμισε ότι από το 1975, το Σύνταγμα έχει αναθέσει στο ΣτΕ την αρμοδιότητα ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων, τονίζοντας πως το Σύνταγμα απαιτεί έναν εγγυητή της διάρκειας – και το ΣτΕ μπορεί να θέσει φραγμούς όταν χρειάζεται.

Έμφαση πάντως έδωσε και στην ανάγκη ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού της Δικαιοσύνης: «Δεν μας λείπουν οι δικαστές, μας λείπουν οι δικαστικοί υπάλληλοι. Χρειαζόμαστε στήριξη στο υποστηρικτικό δυναμικό».

Η βραδυπορία στο ΣτΕ: Η νομική και η θεσμική διάσταση

Σε δύο λόγους επικεντρώθηκε ο Πρόεδρος του ΣτΕ για τις σημαντικές καθυστερήσεις που εμφανίζονται στην έκδοση αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Ο ένας λόγος αφορά το προσωπικό, όπως είπε. «Υπάρχουν συνάδελφοι που δείχνουν μια βραδύτητα, η βραδύτητα είναι παράδοση του ΣΤΕ και προσπαθούμε να την αλλάξουμε», ανέφερε, προσθέτοντας πως «κάποιοι είναι νομικές διάνοιες που θεωρούσαν ότι ο δικαστής πρέπει να έχει χρόνο να στοχάζεται.

«Τώρα τελειώσανε αυτά, πρέπει κι ο στοχασμός να γίνει πιο συνοπτικός για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα πράγματα…». Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα η αξιολόγηση είναι «στα τάρταρα», δήλωσε.

Ο άλλος λόγος είναι θεσμικός. Στη Σουηδία, παραδείγματος χάριν, ο δικαστής διαβάζει το 80%-90% των υποθέσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. «Βλέπει ότι δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον, βάζει μια υπογραφή χωρίς καμία αιτιολογία και τις πάει στο αρχείο. Εμείς θέλουμε πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, δεύτερο, τρίτο, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – υπάρχει απόλυτη έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς. Οι δικηγόροι διαρκώς επιτίθενται και ζητούν όλο και βαθύτερο έλεγχο και περισσότερους βαθμούς δικαιοδοσίας» σχολίασε.

Κατά τον κ. Πικραμένο, η ελληνική κοινωνία θέλει κάθε απόφαση να είναι πολυσέλιδη. «Αν δεν τα γράψεις και δεν τα εξηγήσεις όλα, θεωρείσαι ύποπτος, ότι κάτι δεν έκανες καλά…» σημείωσε.

«Δεν μπορεί κανείς να μας αφαιρέσει τις ιδέες, αξίες και αρχές»

«Ο καθένας μας πρέπει να κάνει αυτό που του αναλογεί. Εγώ θέλω να είμαι εντάξει απέναντι στην κοινωνία», τόνισε, συμπληρώνοντας ότι βασικός του σκοπός είναι ο εκσυγχρονισμός. «Είναι οι τελευταίες ευρωπαϊκές αντιλήψεις», σημείωσε. «Η Ευρώπη δεν είναι μια αγελάδα για να την αρμέγουμε και μόνο. Περνάει τεράστια κρίση τώρα, οικονομική και πολιτική. Αλλά αυτό που δεν θα μας πάρει κανείς είναι οι ιδέες, οι αξίες, οι αρχές πάνω στις οποίες μπορούμε να δομήσουμε το κράτος. Αυτό δεν μπορεί να μας το αφαιρέσει κανείς» τόνισε ο κ. Πικραμένος.

Ωστόσο, επεσήμανε πως από τις παθογένειες της χώρας είναι πως η κοινωνία κινείται με βάση το ατομικό συμφέρον. «Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος είναι σε δεύτερο πλάνο ή εντελώς ανύπαρκτη», σημείωσε. Δεν είναι τυχαίο ότι στη χώρα δεν υπάρχουν δημόσιοι χώροι. Ότι οι δρόμοι είναι στενοί. Ότι στις πλατείες δεν έχουμε αγάλματα. «Η επίθεση στον δημόσιο χώρο είναι διαρκής και σε πολλά επίπεδα – οι πολιτικοί, οι δικαστές, οι ανώτατοι αξιωματούχοι δεν έρχονται από τον Αρη», τόνισε, «είναι αντανακλάσεις μιας κοινωνίας η οποία δεν θέλει να υπάγεται σε κανόνες δικαίου».

«Υπάρχει διαρκής καθημερινή πάλη μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας»

Την άποψη πως οι Έλληνες δεν θέλουν τους κανόνες εξέφρασε ο Πρόεδρος του ΣτΕ, αναφέροντας πως υπάρχουν ακόμη και δικαστές που παραμερίζουν κανόνες που δεν τους αρέσουν. «Εκείνο που νιώθω 36 χρόνια που είμαι στο δικαστήριο είναι ότι υπάρχει μια διαρκής καθημερινή πάλη μεταξύ της νομιμότητας και της παρανομίας σε όλα τα επίπεδα. Και εκείνο που θέλω να ελπίζω είναι ότι η νομιμότητα κερδίζει, πρέπει να κερδίζει όλο και περισσότερο».

Παράλληλα, όπως είπε, από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα, δεν μας αρέσει ο σχεδιασμός γιατί θέλει χρόνο να αποδώσει και πολλές δυνάμεις για να λειτουργήσει. «Για να λειτουργήσει το σύστημα καλά θέλει όχι μόνο μια κυβέρνηση που να έχει την πολιτική βούληση. Θέλει μια δημόσια διοίκηση και ένα δικαστήριο που να λειτουργούν».

Ο κ. Πικραμένος υποστήριξε πως ο δημόσιος χώρος δέχεται συνεχή επίθεση. «Το βασικό πρόβλημα της χώρας είναι κοινωνικό. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Δεν είναι τυχαίο που δεν υπάρχουν πεζοδρόμια και οι κοινόχρηστοι χώροι είναι ελάχιστοι» δήλωσε.

Ειδική αναφορά έκανε στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), λέγοντας ότι «το ΣτΕ ήδη από τη δεκαετία του ’80 είχε ξεκαθαρίσει τον ρόλο του οικοδομικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. Ο νομοθέτης του 2012 όφειλε να λάβει υπόψη του αυτή τη νομολογία».

Παραπέμποντας στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για τον ΝΟΚ, σημείωσε ότι «πρόκειται για μία ισορροπημένη κρίση. Δεν απορρίψαμε τις ρυθμίσεις, αλλά ξεκαθαρίσαμε πως δεν μπορούν να εφαρμόζονται οριζόντια και ανεξαίρετα – χρειάζονται προσαρμογή στις τοπικές ιδιαιτερότητες».

Ο πρόεδρος του ΣτΕ έκανε επίσης λόγο για την ανάγκη θεσμικής συνεργασίας: «Για να πάει μπροστά η χώρα, χρειάζεται συνέργεια των τριών λειτουργιών της Πολιτείας. Αν το υπουργείο Περιβάλλοντος μας είχε καλέσει το 2012, πολλά προβλήματα θα είχαν αποφευχθεί».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr