“Μετεξεταστέα” η χώρα για την κατάσταση σε δομές εγκλεισμού – Υπερπληθυσμός, ανεπάρκεια προσωπικού και έλλειψη βασικών υπηρεσιών

Με μελανά χρώματα περιγράφει την κατάσταση σε δομές εγκλεισμού – φυλακές, αστυνομικά τμήματα, ψυχιατρεία κ.ά. – η ειδική έκθεση 2020-2021 του Συνηγόρου του Πολίτη ως Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης των Βασανιστηρίων και της Κακομεταχείρισης. Όπως μάλιστα αναφέρεται, οι συνθήκες επιδεινώθηκαν λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας.

Το περιορισμένο πρόγραμμα αυτοψιών και επιθεωρήσεων που πραγματοποιήθηκε τη διετία 2020-21 συμπεριέλαβε εκτός από καταστήματα κράτησης, ΠροΚεΚΑ και τμήματα συνοριακής φύλαξης, αστυνομικά κρατητήρια, ψυχιατρεία για πρώτη φορά και αρματαγωγό πλοίο του Π/Ν, όπου και υπήρξε άρνηση εισόδου στο κλιμάκιο της Αρχής.

«Η κατάσταση στους χώρους εγκλεισμού της χώρας εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική, οι, δε, βασικές παθογένειες είναι χρόνιες και επίμονες: συχνή διαπίστωση υπερπληθυσμού, ανεπάρκεια προσωπικού, ελλείμματα σε αναγκαίες υπηρεσίες, περιορισμένες δυνατότητες ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης για τους κρατούμενους, ακαταλληλότητα χώρων, εξακολούθηση εφαρμογής μη ενδεδειγμένων πρωτοκόλλων στη μεταχείριση των ψυχικά πασχόντων» επισημαίνεται στην έκθεση.

«Η λήψη έκτακτων μέτρων για το περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας και τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας επιβάρυνε έτι περαιτέρω μια δυσμενή κατάσταση, καθώς εστίασε στον περιορισμό απόλαυσης δικαιωμάτων και παροχής υπηρεσιών για τους κρατούμενους και φιλοξενούμενους σε χώρους περιορισμού ή στέρησης της ελευθερίας, απορρίπτοντας ουσιαστικά μέτρα που θα συνέτειναν στην αποσυμφόρηση των χώρων αυτών» προστίθεται χαρακτηριστικά.

EUROKINISSI/Τατιάνα Μπόλαρη

Δομές εγκλεισμού: Οι επιπτώσεις της πανδημίας

Πρωταρχική μέριμνα του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης (ΕΜΠ) της Αρχής, κατά την εφαρμογή από τη διοίκηση μέτρων περιορισμού της πανδημίας στους χώρους κράτησης, αποτέλεσε η τήρηση της αναλογικότητας ανάμεσα στη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και την προάσπιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων, παρεμβαίνοντας με την κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων και συστάσεων ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρου από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας.

Από τα σχετικά πρώτα στάδια της εξάπλωσης της πανδημίας, ο ΕΜΠ εξασφάλισε διαρκή ενημέρωση για την τήρηση και αποτελεσματικότητα των σχετικών υγειονομικών πρωτοκόλλων στα καταστήματα κράτησης, ιδίως σε σχέση με την εμφάνιση και διαχείριση κρουσμάτων.

«Από την αξιολόγηση των δεδομένων προκύπτει, ότι η μη εφαρμογή αποσυμφορητικών μέτρων υπήρξε καταλυτική για το βαθμό αποτελεσματικότητας μέτρων και πρωτοκόλλων που αποσκοπούσαν στη προστασία της υγείας. Ο αποκλεισμός, δε, των κρατουμένων από κάθε επαφή με την ελεύθερη κοινότητα (διακοπή αδειών και επισκεπτηρίων, απαγόρευση μεταγωγών σε νοσοκομεία πλην εκτάκτων περιστατικών) συντέλεσε σημαντικά στη δημιουργία περιβάλλοντος υψηλού κινδύνου» υπογραμμίζεται.

Στην έκθεση αναφέρεται επίσης: «Σε ό,τι αφορά τα αστυνομικά κρατητήρια, ο Συνήγορος επανέλαβε την πάγια θέση του, ότι τα κρατητήρια είναι εξ ορισμού ακατάλληλα για διοικητική κράτηση αλλοδαπών προς απέλαση. Και στα ψυχιατρικά καταστήματα, όπως και στα καταστήματα κράτησης, τα ληφθέντα μέτρα πρόληψης για την πανδημία αφορούσαν ιδίως τη διακοπή αδειών εξόδου και διανυκτέρευσης σε νοσηλευόμενους, την διακοπή δια ζώσης επισκεπτηρίων, την ελεγχόμενη είσοδο ατόμων στις κλινικές, την εντατικοποίηση μέτρων καθαριότητας και υγιεινής, την αναστολή λειτουργίας τακτικών και εξωτερικών ιατρείων, την αναστολή εκπαιδευτικών και εθελοντικών δραστηριοτήτων και την απομόνωση των ύποπτων κρουσμάτων».

EUROKINISSI/TΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Μέτρα ασφαλείας και αιτήματα

Παράλληλα, ο ΕΜΠ συνέλεξε και αξιολόγησε δεδομένα και μελέτησε περιπτώσεις θανάτων ή τραυματισμών κρατουμένων που αναδεικνύουν γενικότερα ζητήματα λειτουργίας των φυλακών και των λοιπών χώρων κράτησης με άμεσες επιπτώσεις στη διαμόρφωση των συνθηκών κράτησης, όπως τα μέτρα ασφαλείας, η επάρκεια προσωπικού, η μέριμνα για την έγκαιρη αντιμετώπιση ιδιαίτερων αιτημάτων ή συμπεριφορών και η διαχείριση εκτάκτων περιστατικών.

Ο ΕΜΠ αξιοποίησε επιπλέον μια σειρά παρεμβάσεων του Συνηγόρου του Πολίτη, κατόπιν σχετικών αναφορών κρατουμένων σε καταστήματα κράτησης, για να αξιολογήσει τις συνθήκες εντός των χώρων αυτών.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις που καταγράφονται στην έκθεση αφορούν προβλήματα για την ικανοποίηση αιτημάτων για μεταγωγή λόγω φοίτησης, για πρόσβαση σε αποφάσεις μεταγωγής, για μεταγωγή για ιατρικές εξετάσεις και νοσηλεία, για πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, για ιατροφαρμακευτική κάλυψη κρατούμενων χωρίς ΑΜΚΑ/ ΠΑΑΥΠΑ, για πιστοποίηση αναπηρίας κ.α.

Η άρνηση εισόδου

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση για την άρνηση των αρμοδίων, τον Μάρτιο του 2020, να επιτρέψουν σε κλιμάκιο του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης την πρόσβαση σε αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού όπου κρατούνταν αλλοδαποί. «Πρόκειται για τη μοναδική περίπτωση άρνησης εισόδου σε στελέχη της Αρχής από την ανάληψη της ειδικής αρμοδιότητας με το νόμο 4228/2014» σημειώνεται και προστίθεται: «Η προφανής, και μόνη διαθέσιμη κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, νομική βάση για άρνηση εισόδου σε κλιμάκιο του ΕΜΠ σε οιονδήποτε χώρο στέρησης ή περιορισμού της ελευθερίας προβλέπει ιεραρχική απόφαση και υποχρέωση νόμιμης αιτιολογίας».

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr