“Συνεπιμέλεια”: Στις Επιτροπές της Βουλής το νομοσχέδιο – 4.800 σελίδες τα σχόλια στη διαβούλευση

Στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής εισήχθη προς συζήτηση σήμερα το νομοσχέδιο με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου», που αφορά την πρώτη μετά από 37 χρόνια προσπάθεια αλλαγής του οικογενειακού Δικαίου.

Ένα νομοσχέδιο που συζητήθηκε δημόσια όσο κανένα άλλο τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω του ευαίσθητου θέματος της επιμέλειας ανηλίκων παιδιών, και γέννησε, κυρίως στο διαδίκτυο, μια τεράστια κουβέντα που άγγιξε τα όρια – σε πολλές περιπτώσεις- της πολεμικής”.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης του αρχικού σχεδίου νόμου, τα σχόλια ξεπέρασαν αθροιστικά τις 4800 σελίδες!

Η στάση των κομμάτων

Πέραν της Νέας Δημοκρατίας, υπέρ του νομοσχεδίου έχει τοποθετηθεί και η Ελληνική Λύση. Ωστόσο και μέσα στη Νέα Δημοκρατία υπάρχουν αντιρρήσεις. Η πιο ηχηρή ήρθε από τη βουλευτή Όλγα Κεφαλογιάννη που με άρθρο της στην εφημερίδα “Εστία” τάχθηκε ουσιαστικά κατά των κρίσιμων σημείων του σχετικού νομοσχεδίου.

Σήμερα στη διάρκεια της συζήτηση κριτική άσκησε και η Μαριέττα Γιαννάκου, η οποία είπε χαρακτηριστικά πως “αφού λέτε ότι η αντιπολίτευση δεν υποβάλλει προτάσεις εγώ θα υποβάλλω συγκεκριμένες”, εκφράζοντας τη διαφωνία της για συγκεκριμένα άρθρα όπως π.χ την “εξίσου άσκηση της γονικής μέριμνας” ως ανέφικτης πρακτικής.

Κατά του νομοσχεδίου έχει τοποθετηθεί το ΚΙΝΑΛ, με την πρόεδρό του κ. Φώφη Γεννηματά να υποστηρίζει ότι «ισχύον Οικογενειακό Δίκαιο, είναι από τα πλέον προοδευτικά στην Ευρώπη ακόμη και σήμερα. Με παιδοκεντρικό χαρακτήρα και υπέρ της ισότητας των φύλων. Είναι απόλυτα σύμφωνο με το Σύνταγμα μας και το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Κατοχυρώνει πλήρως τα δικαιώματα των γονιών σε εξ’ ίσου επιμέλεια των παιδιών, μετά από δική τους συμφωνία. Άρα δεν απαιτούνται ριζικές αλλαγές.».

Και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τοποθετηθεί κατά. Όπως έχει δηλώσει ο Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος: «Πρόκειται για άκρως προβληματικό νομοσχέδιο. Αντί να αντιμετωπίσει θέματα και δυσλειτουργίες που τυχόν έχουν προκύψει, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πολώσει την ελληνική κοινωνία. Το ν/σ αλλάζει το βασικό περιεχόμενο των ισχυουσών διατάξεων, που από «παιδοκεντρικές» καθίστανται «γονεοκεντρικές». Απαιτείται η άμεση απόσυρσή του». Την έντονη επιφύλαξή του έχει διατυπώσει το ΚΚΕ, ενώ το ΜέΡΑ25 έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στο νομοσχέδιο με τον εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος Μιχάλη Κριθαρίδη να δηλώνει ««δεν χρειάζεται ένα νομοσχέδιο με ρυθμίσεις αντιεπιστημονικές και αναχρονιστικές, που συνιστούν ένα ακόμα βήμα προς την πατριαρχία με οριζόντιες αλλαγές και δεν βοηθούν ούτε τους γονείς, ούτε τα παιδιά».

Οι αλλαγές

Το νομοσχέδιο αυτό αφορά ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο τα δικαστήρια θα κρίνουν τα ζητήματα επιμέλειας των παιδιών σε περιπτώσεις διαζυγίων που καταλήγουν ενώπιον των δικαστηρίων. Το νομοσχέδιο δεν αφορά όλες τις περιπτώσεις όπου τα ζητήματα που αφορούν την επιμέλεια των παιδιών σε περίπτωση διαζυγίων επιλύονται συναινετικά από το ζευγάρι.

Tα επίμαχα σημεία είναι τα ακόλουθα:

– Καθιέρωση υποχρεωτικού χρόνου επικοινωνίας με τον άλλο γονέα

Η πρόβλεψη αυτή είναι μία από τις σημαντικότερες αλλαγές του νομοσχεδίου. Παρότι δεν ικανοποιήθηκε το αίτημα των οργανώσεων υπέρ της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας για υποχρεωτική κατανομή του χρόνου 50%-50% ανάμεσα στους δύο γονείς (σε περιπτώσεις που το δικαστήριο καλείται να πάρει θέση), ωστόσο για πρώτη φορά καθιερώνεται ότι ο «χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου».

Το υπουργείο προχώρησε και σε μια τροποποίηση σε σχέση με την εκδοχή που δόθηκε σε διαβούλευση. Η αρχική εκδοχή ανέφερε: «Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής». Αυτή η διατύπωση είχε προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων γιατί ουσιαστικά φαινόταν ως να δίνει το δικαίωμα ακόμη και σε καταδικασμένους για κακοποίηση (αλλά όχι αμετάκλητα) να έχουν δικαίωμα επικοινωνίας με τα θύματά τους. Τώρα η διατύπωση είναι πιο γενική: «Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο κριθεί ακατάλληλος να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας.»

-Δεν μπορεί να μετακινηθεί ο γονέας με τον οποίο μένει το παιδί να μετεγκατασταθεί χωρίς την άδεια του άλλου

Το άρθρο 1519 του ΑΚ αναφέρει ότι «για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο.».

-Η έννοια της κακής μέριμνας

Το νομοσχέδιο καθιερώνει ένα point system για τις περιπτώσεις όπου ένας γονιός κρίνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που η μέριμνα συνεπάγεται.

«Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν ιδίως: α. η υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις και διατάξεις δικαστικών και εισαγγελικών αρχών που αφορούν το τέκνο ή προς την υπάρχουσα συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας, β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς, γ. η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας, δ. η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα, ε. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των γονέων, στ. η καταδίκη του γονέα με οριστική δικαστική απόφαση για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.

Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, δύναται να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο γονέα»

Ξανθόπουλος: Βαθιά συντηρητικό και προβληματικό το οικογενειακό ν/σ της κυβέρνησης

Την κατηγορηματική αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στο οικογενειακό δίκαιο και στις σχέσεις γονέων-τέκνων, εξέφρασε ο εισηγητής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τομεάρχης Δικαιοσύνης του κόμματος Θεόφιλος Ξανθόπουλος, μιλώντας κατά την συζήτηση του επίμαχου νομοσχεδίου στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές.

«Ονόματα ηχηρά της κυβερνητικής παράταξης, επισημαίνουν ήδη τα προβλήματα που θα δημιουργήσει το νομοσχέδιο και όπως εκτιμούμε κι εμείς θα είναι πολύ περισσότερα από όσα υποτίθεται ότι επιχειρεί να επιλύσει», σημείωσε, αναφερόμενος στην ανοικτή δημόσια διαφοροποίηση της βουλευτού της ΝΔ Ολγας Κεφαλογιάννη αλλά και άλλων βουλευτών..

«Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης διαπνέεται από βαθιά συντηρητική προσέγγιση. Από παιδοκεντρικό το οικογενειακό δίκαιο, γίνεται γονεοκεντρικό. Το τέκνο καθίσταται παρακολούθημα των γονέων και των διαθέσεων τους. Εγκαθίσταται στο κέντρο της κρίσης μεταξύ των γονέων, τοποθετείται ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενες πλευρές και στις ευρύτερες οικογένειες τους», επεσήμανε.

«Πρόκειται», τόνισε ο κ. Ξανθόπουλος, «για ένα μείζον κοινωνικό θέμα που μας αφορά όλους. Γι αυτό θα έπρεπε να το προσεγγίσει η κυβέρνηση με τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις, κάτι που δεν έκανε». Και συμπλήρωσε: «Το υπουργείο Δικαιοσύνης αγνόησε προκλητικά το πόρισμα της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που η ίδια σύστησε και στην οποία δεν μετείχε ούτε μία εκπρόσωπος γυναικείας οργάνωσης, προχωρώντας σε ένα άλλο δικό του σχέδιο».

«Η κυβέρνηση έρχεται να τροποποιήσει ένα εμβληματικό νόμο,-τομή για την εποχή του που συνένωσε τα λαμπρότερα μυαλά της επιστήμης και είχε ως αποτέλεσμα μια προοδευτική νομοθεσία πολύ μπροστά από την εποχή της που επιβίωσε εδώ και 40 χρόνια. Υπάρχει ανάγκη αλλαγής της υφιστάμενης νομοθεσίας; Πάντως η απάντηση δεν μπορεί να είναι η αποσπασματική, προβληματική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης», πρόσθεσε.

Μιλώντας στη συνέχεια για τις βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου επεσήμανε μεταξύ άλλων:

– Που απαντά η νομοθετική τροποποίηση; Το 86% των περιπτώσεων διάσπασης της έγγαμης σχέσης καταλήγουν σε συναινετικό διαζύγιο. Απ το υπόλοιπο 14% μόνο το 7% ασκεί κύρια αγωγή, ενώ το υπόλοιπο 7% αρκείται στην προσωρινή διαταγή και τα ασφαλιστικά μέτρα. Και από το 7% που ασκεί αγωγή μόνο το 3% προσφεύγει στο εφετείο.

– Η κυβέρνηση προτείνει οριζόντιες ρυθμίσεις σε όλα τα επίμαχα ζητήματα, ανεξάρτητα από το ζευγάρι των γονέων, ανεξάρτητα από τις πραγματικές ανάγκες του κάθε παιδιού.

– Με την εισαγωγή της αναγκαστικής συνεπιμέλειας θα δημιουργηθούν περισσότερες εντάσεις και αντιπαραθέσεις και αφορμές περαιτέρω τριβών σε ένα ζευγάρι που έως τώρα δεν κατάφερε να συμφωνήσει.

-Η «εξίσου» άσκηση της γονικής μέριμνας, που προβλέπεται στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης δυναμιτίζει την ανάγκη να βρεθεί λύση στο επίμαχο θέμα. Ουσιαστικά καθιστά δέσμιο τον δικαστή, να αποφασίσει έτσι όπως αυτό προσδιορίζεται από το ασφυκτικό πλαίσιο της νομοθετικής εξουσίας και αμφισβητεί, ανατρέπει, διαφοροποιεί αυτό που είχε καθολικά επικρατήσει, ως συμφέρον του παιδιού.

– Το συμφέρον του παιδιού αποτελεί αόριστη έννοια, η οποία κρίνεται από τον δικαστή, ανάλογα με το κάθε παιδί και τις συγκεκριμένες συνθήκες κάθε περίπτωσης.

– Καθοδηγείται ο δικαστής σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Δεν μπορεί να έχει αποφασιστεί από το νόμο ποιο είναι το συμφέρον του παιδιού για όλες τις περιπτώσεις και αυτό να είναι πάντα η ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων αφού υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο ρόλο αυτό, οι κακοποιητικοί γονείς κλπ.

-Επίσης εισάγονται κριτήρια αχρείαστα με το πραγματικό συμφέρον του τέκνου. Συγκεκριμένα η συμμόρφωση του γονέα με προηγούμενη συμφωνία, ως βασικό κριτήριο για την ανάθεση της γονικής μέριμνας, τίθεται εκβιαστικά προς τον γονέα που βρίσκεται σε ασθενέστερη θέση που ενδεχομένως αναγκάσθηκε να δεχθεί μια επιζήμια για αυτόν λύση.

-Είναι παντελώς αόριστη και τιμωρητική η διάταξη που προβλέπει ότι αφαιρείται η γονική μέριμνα σε περίπτωση «διατάραξης της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των σχέσεων του τέκνου με αυτούς».

– Μείζον είναι το ζήτημα της κακοποιητικής συμπεριφοράς που βαρύνει κατά κανόνα την ανδρική πλευρά. Πρέπει να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις με βάση και όσα προβλέπονται στο άρθρο 735 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

-Είναι αντιφατικό όμως να αναμένουμε οριστική δικαστική απόφαση καταδίκης για την αφαίρεσή της γονικής μέριμνας δηλαδή σε 3-4 χρόνια,, στα οποία εν τω μεταξύ ο κακοποιητής γονέας διατηρεί την γονική μέριμνα, ενώ την ίδια στιγμή, αυτή αφαιρείται στην αόριστη και ασαφή περίπτωση διατάραξης της συναισθηματικής σχέσης με τον άλλο γονέα!

– Δεν αντιμετωπίζεται η έλλειψη εξειδικευμένων υποστηρικτικών δομών, όπως τα οικογενειακά δικαστήρια και οι κοινωνικές υπηρεσίες.

-Ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε ταχτεί υπέρ της από κοινού επιμέλειας αλλά όχι με την μορφή υποχρεωτικότητας που την εισάγει η κυβέρνηση. Και κατέληξε:

«Η κυβέρνηση μας καλεί ουσιαστικά να νομοθετήσουμε για θέματα για τα οποία θα έπρεπε να υπάρχει συναίνεση και συμφωνία και για τα οποία το ισχύον νομικό πλαίσιο, δίνει τη δυνατότητα στον δικαστή να απαντήσει. Με το παρόν νομοσχέδιο παρεμβαίνει άτσαλα στην δικαιοδοτική κρίση και δημιουργεί εντάσεις στη κοινωνία. Θυμίζω ότι υπάρχει τρομακτική πίεση σε βάρος δικαστών που υφίστανται τη χλεύη και τον εκβιασμό ανθρώπων που δεν συμφωνούν με τις αποφάσεις που εκδίδουν, δημοσιοποιούν τα στοιχεία τους και εκτοξεύουν απειλές. και υπαινιγμούς. Όλα αυτά αποτελούν ανησυχητικά φαινόμενα για την κοινωνική συνοχή».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr