Τα 3+2 “όχι” δικαστών και εισαγγελέων στο ν/σ του υπουργείου Δικαιοσύνης: Κυρίαρχα κώλυμα εντοπιότητας, ένταξη πρωτοδικών στη γενική επετηρίδα και επιλογή ηγεσίας Ανωτάτων Δικαστηρίων

Με τη διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης να έχει ολοκληρωθεί την Δευτέρα 28 Απριλίου 2025, δικαστές και εισαγγελείς έσπευσαν να καταθέσουν τις παρατηρήσεις τους που εστιάζονται σε 3+2 αγκάθια και για τα οποία είχαν επανειλημμένως διατυπώσει τη διαφωνία τους.

Αυτό καταγράφεται σε ανακοίνωση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕνΔΕ), όπου εκτίθενται «αναλυτικά επιχειρήματα ιδίως ως προς την ευθεία αντίθεσή μας στην επιλογή της επέκτασης του κωλύματος του άρθρου 49παρ.6 ΚΟΔΚΔΛ στην εφετειακή περιφέρεια, τις επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων αλλαγών στην διαδικασία ένταξης στη γενική επετηρίδα, τις τροποποιήσεις στη διαδικασία επιλογής της φυσικής ηγεσίας», της θέσπισης προσφυγής κατά διάταξης ανακριτή και στις διατάξεις που αφορούν τις αλλαγές στα κριτήρια επιλογής εκπαιδευτικού προσωπικού της ΕΣΔΙ».

Οι 3 κυρίαρχες ενστάσεις αφορούν πρώτον την πρόβλεψη τα κωλύματα εντοπιότητας δικαστικών λειτουργών να ισχύουν σε επίπεδο εφετειακής περιφέρειας.

«Η Ένωσή μας έχει επανειλημμένα εκφράσει με τις από 24.02.2025 και από 07.04.2025 επιστολές της προς τον Υπουργό και Υφυπουργό της Δικαιοσύνης την σαφή αντίθεσή της στο ενδεχόμενο διεύρυνσης του κωλύματος εντοπιότητας για δικαστικούς λειτουργούς με σύζυγο ή συγγενή δικηγόρο σε επίπεδο εφετειακής περιφέρειας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση έλαβε τη μερίδα του λέοντος σε αρνητικά σχόλια κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης. Η αντικειμενικότητα και η αμεροληψία των δικαστικών λειτουργών δεν επηρεάζεται, ούτε ετεροκαθορίζεται από την επαγγελματική ιδιότητα των συγγενών τους, ενώ η εικόνα της Δικαιοσύνης, προστατεύεται κατάλληλα μόνο με την ad hoc αντιμετώπιση περιστατικών που εν δυνάμει θα μπορούσαν να την πλήξουν και όχι με οριζόντιες διατάξεις γενικής πρόληψης, που εξασφαλίζουν την υπηρεσιακή δυσκαμψία και την καχυποψία των πολιτών για φωτογραφική νομοθέτηση» σημειώνεται.

Ωστόσο, όπως τονίζει η ΕνΔΕ «η εισαγόμενη διάταξη, φαίνεται ότι επιχειρεί σε τρία στάδια να διαμορφώσει ένα νέο σύστημα διευρυμένων κωλυμάτων εντοπιότητας για τους δικαστικούς λειτουργούς που έχουν σύζυγο ή πρόσωπο, με το οποίο έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή συγγενή τους μέχρι δεύτερου βαθμού, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, όσο διαρκεί ο γάμος ή το σύμφωνο συμβίωσης διορισμένο σε δικηγορικό σύλλογο, που υπάγεται στην αντίστοιχη εφετειακή περιφέρεια. Θεωρούμε, όμως, ότι με τη μορφή που έχει, τόσο από ουσιαστική άποψη, αλλά και από νομοτεχνική, γεννά προβλήματα, αλλά και σημαντικές ασάφειες που πρέπει να διευκρινιστούν περαιτέρω».

Οι διαδικασίες ένταξης πρωτοδικών στην γενική επετηρίδα

Ενστάσεις εκφράζει η ΕνΔΕ και για την ρύθμιση όπου προστίθεται ειδική πρόνοια για τους πρωτοδίκες ειδικής επετηρίδας που θα εντάσσονται κάθε έτος στην γενική επετηρίδα, ώστε την ένταξή τους μετά από απόφαση του ΑΔΣ να ακολουθεί η υποχρεωτική παραμονή τους στο δικαστήριο στο οποίο τοποθετούνται για τουλάχιστον τρία (3) έτη. Ταυτόχρονα, όπως λέει, «υλοποιείται εν μέρει το αίτημα της Ένωσής μας, ως προς τη θέσπιση δυνατότητας προσφυγής ενώπιον της Ολομέλειας του ΑΠ υπέρ των αιτούντων εισαγωγής στην γενική επετηρίδα, των οποίων οι αιτήσεις τυχόν απορριφθούν».

Ωστόσο, για το θέμα του δικαιώματος προσφυγής αν και αναφέρει πως πρόκειται για διάταξη που κινείται στη σωστή κατεύθυνση, πλην όμως τονίζει ότι «χρήζει νομοτεχνικής βελτίωσης, ώστε να μην εξαρτάται ο παραδεκτός χαρακτήρας της προσφυγής από το αν έλαβε η αίτηση εισαγωγής στη γενική επετηρίδα τον αναγκαίο αριθμό ψήφων μειοψηφίας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 81παρ.8 ν.4938/2022 (ΚΟΔΚΔΛ). Ως εκ τούτου, επαναφέρουμε το αίτημα της κατάργησης όλων των προϋποθέσεων παραδεκτού των προσφυγών ενώπιον του ΑΔΣ, που σχετίζονται με πλαφόν μειοψηφίας για κάθε μετάθεση/απόσπαση/τοποθέτηση, όπως ακριβώς ισχύει για τις προαγωγές, ώστε να ισχύσει η δυνατότητα προσφυγής απρόσκοπτα και για την περίπτωση της τοποθέτησης στην γενική επετηρίδα».

Περαιτέρω, ως προς την προσθήκη στην παράγραφο 4 ότι αναφορικά με τους εντασσόμενους στη γενική επετηρίδα «Κατά την ένταξή τους στη γενική επετηρίδα δεν μετατίθενται για μια τριετία χωρίς αίτησή τους», πρέπει να σημειωθεί η αναντιστοιχία μεταξύ της ως άνω διάταξης και της επεξήγησης που περιλαμβάνεται στην Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης, η οποία «ουδόλως περιγράφει την ως άνω διάταξη, όπως αποτυπώθηκε στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, ώστε να καθίσταται αδύνατη αφενός η άντληση πληροφοριών για τον τρόπο εφαρμογής της και ανεδαφική η αξιοποίησή της ως ερμηνευτικό εργαλείο, δοθέντος του ότι τα όσα σε αυτή διαλαμβάνονται, ούτε καταγράφονται, ούτε υπονοούνται στο νόμο».

Άκαιρη η αλλαγή του τρόπου εκλογής ηγεσίας Ανωτάτων Δικαστηρίων

Τη διαφωνία της εκφράζει επίσης η ΕνΔΕ και στην προωθούμενη αλλαγή του τρόπου ανάδειξης των ηγεσιών στα Ανώτατα Δικαστήρια. «Για πρώτη φορά φέτος δυνάμει του άρθρου 59παρ.3 του ΚΟΔΚΔΛ θα λάβει χώρα η γνωμοδοτική διαδικασία των Ολομελειών των Ανωτάτων Δικαστηρίων, προκειμένου να επιλεγεί Πρόεδρος και Εισαγγελέας του ΑΠ. Η διάταξη ως ισχύει – η οποία αποτελεί ένα πρώτο θετικό βήμα για την συμμετοχή του δικαστικού σώματος στην διαδικασία επιλογής της ηγεσίας του – τέθηκε σε ισχύ μόλις τον προηγούμενο Ιούλιο, με το άρθρο 27 Ν.5123/2024 (ΦΕΚ Α` 109/19.07.2024) και ακόμα δεν έχει εφαρμοσθεί. Ως εκ τούτου προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τροποποιείται και πάλι λίγες εβδομάδες πριν τη λήψη της απόφασης από το Υπουργικό Συμβούλιο για την επιλογή της φυσικής ηγεσίας» υποστηρίζει.

«Θεωρούμε επί της αρχής την πρωτοβουλία άκαιρη και ικανή να επηρεάσει την εικόνα των πολιτών για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, εφόσον οι προϋποθέσεις εκλογιμότητας των δικαστικών λειτουργών που μετέχουν στη διαδικασία αλλάζουν χωρίς μεταβατική διάταξη, ενώ το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας των Ολομελειών διατηρεί απλά το γνωμοδοτικό του χαρακτήρα. Ως εκ τούτου είναι θεσμικά ορθό, όποια νομοθετική αλλαγή λάβει χώρα τώρα, να ισχύσει από την επόμενη διαδικασία επιλογής με σχετική μεταβατική διάταξη» σημειώνει χαρακτηριστικά.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕνΔΕ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr