Τεχνητή νοημοσύνη στην ανωνυμοποίηση δικαστικών αποφάσεων: Τα κενά που διαπίστωσε Επιτροπή του υπ. Δικαιοσύνης

Έλλειψη συμβατότητας μεταξύ των τριών μεγάλων έργων Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στον χώρο της Ελληνικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ ΠΠ, ΟΣΔΔΥ ΔΔ, ΟΠΣ Ελ. Συν.) κατέγραψε η Διαρκής Επιστημονική Επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που είχε αναλάβει υπό την Προεδρία του Αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), Κωνσταντίνου Κουσούλη, την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για την ανωνυμοποίηση των δικαστικών αποφάσεων και την εξέταση των επιπτώσεων στο δικαστικό σύστημα.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει ανακοίνωση του εκπροσώπου Τύπου του ΣτΕ, Νικολάου Σεκέρογλου, «διαπιστώθηκε ότι απουσιάζουν κοινές κατευθύνσεις σε σχέση με τα δεδομένα που πρέπει να ανωνυμοποιούνται, γεγονός που οδηγεί, αναπόφευκτα, στην επεξεργασία και τον σχεδιασμό διαφορετικών ανά έργο μεθόδων και τεχνικών παραμέτρων των σχετικών εργαλείων, με συνέπειες αρνητικές για την αρτιότητα της ανωνυμοποίησης».

Είχε προηγηθεί στις αρχές Μαρτίου επιστολή του υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, με την οποία διαβίβασε στους προέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων, στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και στον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ανωνυμοποίηση δικαστικών αποφάσεων, με την επισήμανση ότι θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τα αρμόδια όργανα που είναι υπεύθυνα για την ανωνυμοποίηση των δικαστικών αποφάσεων, καθώς και από τις Ομάδες Παρακολούθησης των εφαρμογών που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, στο πλαίσιο των έργων αναβάθμισης των πληροφοριακών συστημάτων.

Η τεχνητή νοημοσύνη στην ανωνυμοποίηση δικαστικών αποφάσεων: Οι νέες Ομάδες Εργασίας

Για τον λόγο αυτό, η Διαρκής Επιστημονική Επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης αποφάσισε τη συγκρότηση δύο ομάδων εργασίας, αποτελούμενων από μέλη της, προκειμένου η πρώτη (Χρ. Παπανικολάου, Σύμβουλος Επικρατείας, Ν. Νικολάκης, Πάρεδρος Συμβουλίου της Επικρατείας) να εκπονήσει σχέδιο κοινών κατευθύνσεων για την ανωνυμοποίηση των δικαστικών αποφάσεων και η δεύτερη (Ι. Ανδρουτσόπουλος, Καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Β. Καρκατζούνης, Δικηγόρος Αθηνών με ειδίκευση σε ζητήματα Δικαίου Διαδικτύου και Νέων Τεχνολογιών) να συντονίσει τις τρεις εταιρείες που έχουν αναλάβει την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου στα τρία Συστήματα.

Η ομάδα για την εκπόνηση κοινών κατευθύνσεων προέβη σε συγκριτική έρευνα των σχετικώς ισχυόντων στις λοιπές ευρωπαϊκές έννομες τάξεις, σε αναζήτηση και εντοπισμό των πρακτικών που έχουν υιοθετήσει οι ιδιωτικές τράπεζες νομικών πληροφοριών στην Ελλάδα, καθώς και των πρακτικών που ακολουθούνται στα πιο πάνω υπό εξέλιξη έργα ΤΠΕ στον τομέα της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Εν συνεχεία, η Επιτροπή διαμόρφωσε τελικό κείμενο κοινών κατευθύνσεων. Προκειμένου δε να επιτευχθεί ο στόχος της ομογενοποίησης των εργαλείων ανωνυμοποίησης των τριών πληροφοριακών συστημάτων, η Επιτροπή πρότεινε την αποστολή του κειμένου, υπό μορφή εγκυκλίου, στις αρμόδιες επιτροπές παρακολούθησης των έργων.

Οι κατευθύνσεις Φλωρίδη για την ανωνυμοποίηση δικαστικών αποφάσεων

Όπως αναφέρεται στη σχετική επιστολή του υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη, «σκοπός των κατευθύνσεων είναι να καθοριστούν τα δεδομένα προσωπικού  χαρακτήρα, τα οποία πρέπει να ανωνυμοποιούνται αυτοματοποιημένα κατά τη  δημοσίευση δικαστικών αποφάσεων των δικαστηρίων όλων των δικαιοδοσιών της  Χώρας, προκειμένου να διασφαλίζεται ο σεβασμός των απαιτήσεων του άρθρου  9Α του Συντάγματος και η τήρηση της οικείας ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας».

Στο ίδιο έγγραφο επισημαίνεται επίσης πως «επιδιώκεται να μην περιορίζεται υπέρμετρα το δικαίωμα νομικής  πληροφόρησης με την απαλοιφή κρίσιμων στοιχείων στο περιεχόμενο της  απόφασης, που μπορεί να καθιστά δύσκολη ή ανέφικτη την κατανόηση από τους ενδιαφερομένους των σκέψεων που διαλαμβάνονται σε αυτή. Για να επιτευχθεί  αυτό, προτείνεται να γίνεται ψευδωνυμοποίηση».

Και ο υπουργός καταλήγει πως ο κατάλογος των ανωνυμοποιημένων αποφάσεων δεν είναι εξαντλητικός. «Υπόκειται σε περιοδική ενημέρωση,  προκειμένου να συμπεριλαμβάνεται κάθε άλλο δεδομένο που επιτρέπει την  ταυτοποίηση των διαδίκων και των τρίτων που αναφέρονται στην απόφαση,  εφόσον η αποκάλυψή του είναι δυνατόν να υπονομεύσει την ιδιωτική ζωή τους. Συνιστάται, μετά την αυτόματη ανωνυμοποίηση ή ψευδωνυμοποίηση, να γίνεται επανέλεγχος και κατάλληλες παρεμβάσεις από αρμόδιο φυσικό πρόσωπο με στόχο την πληρέστερη διασφάλιση της εκπλήρωσης των σκοπών».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr