Θηριωδία Διστόμου 76 χρόνια μετά: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δικαστική διεκδίκηση

Σκότωναν αδιακρίτως, έσφαζαν, ξεκοίλιαζαν γυναίκες εγκύους, γάζωναν παιδιά, η απόλυτη θηριωδία. Ένα από τα ωμότερα εγκλήματα που διέπραξε ο τακτικός γερμανικός στρατός, σαν σήμερα πριν από 76 ολόκληρα χρόνια ήταν αυτό στο Δίστομο Βοιωτίας. Στην Ελλάδα στην οποία η γερμανική μπότα προκάλεσε τα ίδια δεινά όπως και στις υπόλοιπες χώρες που πάτησε το πόδι της. Τραγικοί μάρτυρες οι επιζώντες και ο φωτογραφικός φακός. Δίστομο Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 – Τετάρτη 10 Ιουνίου 2020. Οι κάτοικοι της κωμόπολης, απόγονοι των θυμάτων των ναζιστικών στρατευμάτων κάθε χρόνο είναι εκεί με την ίδια κατάνυξη και σεβασμό να τιμήσουν την μνήμη των 228 νεκρών Διστομιτών.

Ο δικηγόρος Γιάννης Σταμούλης

Ωστόσο η έμπρακτη συγνώμη της Γερμανίας δεν δόθηκε ακόμα που είναι η αποδοχή της πληρωμής των αποζημιώσεων, οι διεκδικήσεις των οποίων ξεκίνησαν το 1995 από το δικηγόρο Γιάννη Σταμούλη ως απάντηση σε ένα Γερμανό Πάστορα που πήγε να χαιρετήσει στις εκδηλώσεις στο Δίστομο. Ο ίδιος τότε είχε πει πως «δεν αρκεί ο χαιρετισμός από μόνος του αλλά πρέπει η Γερμανία να πληρώσει». Αντίθετα η Γερμανία όλα αυτά τα χρόνια με όχημα το γνωστό της νομικό άλλοθι ότι μόνο τα γερμανικά δικαστήρια μπορούν να δικάσουν αυτές τις υποθέσεις, βάζει εμπόδια στην ικανοποίηση των αποζημιώσεων για τη θηριωδία στο Δίστομο. Ωστόσο το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας το περασμένο Φθινόπωρο με αμετάκλητη απόφαση του, άνοιξε το δρόμο για να προχωρήσουν σε κατασχέσεις σε άλλο κράτος της ΕΕ όπου υπάρχει γερμανική περιουσία.

Συγκλονιστική μαρτυρία

Ήταν Σάββατο πρωί, στις 10 Ιουνίου του 1944, όταν οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο. Αυτή η μέρα έμελλε να μείνει στην ιστορία ως μία από τις πιο ειδεχθείς σφαγές αμάχων από τις Γερμανικές δυνάμεις.

“Μια ειδυλλιακή πατρίδα ήταν αυτός ο τόπος και για τους 1.800 ανθρώπους που τον Ιούνιο του 1944 ζούσαν μέσα και γύρω από το χωριό. Όμως, στις 10 Ιουνίου όλα άλλαξαν με κτηνώδη τρόπο.

Στρατιώτες των SS μπήκαν στο χωριό και δολοφόνησαν άνδρες, γυναίκες, ακόμη και πολλά παιδιά. Ήταν μια βάρβαρη, αιμοσταγής πράξη, ανεξήγητη ακόμη και μέχρι σήμερα”, αναφέρουν σε ρεπορτάζ της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD δύο Γερμανοί δημοσιογράφοι που επισκέφτηκαν το χωριό και μίλησαν με τους απόγονους των εκτελεσμένων αλλά και με όσους γλίτωσαν τη θηριωδία. Οι δύο δημοσιογράφοι ανήκουν στις αφυπνισμένες γερμανικές φωνές για τις θηριωδίες των ναζί. Ακόμα και σήμερα η πλειοψηφία ενδεχομένως των Γερμανών που εθελοτυφλεί στο αιμοσταγές πέρασμα των SS στις χώρες της Ευρώπης, αναρωτιέται με αμφιβολία για το πέρασμα του και στην χώρα μας «τι δουλειά είχε ο τακτικός γερμανικός στρατός στην Ελλάδα;».

Ίσως δεν έχουν συναντήσει σε δημοσιεύματα την μαρτυρία ενός 12χρονου τότε κοριτσιού της Ελένης Σφουντούρη η οποία γλίτωσε από τη σφαγή επειδή κρύφτηκε και οι στρατιώτες δεν την πήραν είδηση. Η μαρτυρία της μέχρι και σήμερα συγκλονιστική. «Έβγαλαν όλους έξω από το σπίτι, με αυτόματα τους σκότωσαν, το μυαλό της μητέρας μου πιτσίλισε τον δρόμο, τη βρήκε η γιαγιά μου» θυμάται. “Οι Γερμανοί στρατιώτες έσφαξαν ακόμη και βρέφη, έκοψαν στήθη γυναικών.”

Πρωτοφανής θηριωδία

Η φάλαγγα των Γερμανών, είχε ξεκινήσει από τη Λιβαδειά προς την Αράχοβα, στα πλαίσια εκκαθαριστικών επιχειρήσεων που έκαναν σε όλη τη Στερεά Ελλάδα. Λεηλατώντας το Δίστομο, κατευθύνθηκαν προς το χωριό Στείρα, όπου υπολόγιζαν ότι κατά την άφιξή τους θα αιφνιδίαζαν τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Ωστόσο, ο αιφνιδιασμός ήταν των Γερμανών, αφού δέχτηκαν επίθεση από λόχο ανταρτών, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν, με σημαντικές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες.

Θεωρώντας λοιπόν ότι για αυτή την επίθεση ευθύνονταν οι κάτοικοι του Διστόμου που ειδοποίησαν τον ΕΛΑΣ, επέστρεψαν στο Δίστομο και επιδόθηκαν σε μία πρωτοφανή θηριωδία. Άρχισαν τη σφαγή όσων κατοίκων έβρισκαν στο χωριό, με τόση μανία που δεν ξεχώριζαν ούτε τα γυναικόπαιδα, ούτε τους ηλικιωμένους. Βίαζαν τις γυναίκες πριν τις σκοτώσουν, έκαιγαν τα σπίτια του χωριού, αποκεφάλισαν τον ιερέα. Οι νεκροί έφτασαν τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες και ανάμεσά τους ήταν και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων.

Ο απεσταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Ελβετός George Wehrly, που έφτασε στο Δίστομο λίγες μέρες μετά τη σφαγή, αναφέρει ότι τα θύματα στην ευρύτερη περιοχή ήταν 600, ενώ σύμφωνα με την μαρτυρία του νεκροί υπήρχαν παντού, ακόμα και κρεμασμένοι πάνω σε δέντρα.

Ατιμώρητο έγκλημα

Ο επικεφαλής της σφαγής Hans Zampel, αν και μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στο Παρίσι και εκδόθηκε από τις Γαλλικές αρχές στην Ελλάδα, τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την γερμανική θηριωδία στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων, δεν τιμωρήθηκε ποτέ. Κι αυτό γιατί ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε.

Αποζημιώσεις

Πέντε δεκαετίες αργότερα στην Ελλάδα ο δικηγόρος Γιάννης Σταμούλης ξεκινά ένα μαραθώνιο δικαστικό αγώνα που εξελίσσεται και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια αλλά και στα δικαστήρια άλλων χωρών, για την επιδίκαση αποζημιώσεων στους συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου.

Η δικηγόρος Χριστίνα Σταμούλη

Μετά το θάνατο του Γιάννη Σταμούλη, τον αγώνα συνεχίζει η κόρη του Χριστίνα Σταμούλη. Η απόφαση του Ανωτάτου Αναιρετικού Δικαστηρίου της Ιταλίας, με την οποία δίνεται το πράσινο φως να υπάρξουν κατασχέσεις και να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των Διστομιτών για την σφαγή από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944, είναι μία νίκη, αλλά ο δρόμος για την πλήρη δικαίωση είναι ακόμα μακρύς. «Ιστορική δικαίωση των επιλογών του Γιάννη Σταμούλη και για τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων αλλά και τους δρόμους που άνοιξε σε ευρωπαϊκό επίπεδο» χαρακτηρίζει την απόφαση η Χριστίνα Σταμούλη. Η δικηγόρος υπογραμμίζει ότι η απόφαση δικαιώνει τους Διστομίτες για τις αποζημιώσεις που ζητούν από τη Γερμανία, καθιστώντας την υπόθεση του Διστόμου ως αρχή για παρόμοιες υποθέσεις εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Αναφερόμενη στην δικαστική αναδρομή της υπόθεσης σημείο αναφοράς το 2004 όταν ο αείμνηστος πατέρας της βρέθηκε να έχει στα χέρια του μια ιστορική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της Λιβαδειάς από το 1997 για τις γερμανικές αποζημιώσεις για τις θηριωδίες του Διστόμου και συγχρόνως άλλη μία απόφαση σύμφωνα με την οποία δεν μπορούσε να εκτελέσει τη συγκεκριμένη απόφαση στη χώρα μας σκέφτηκε να προχωρήσει τις διαδικασίες έτσι ώστε αυτή η απόφαση και οι απαιτήσεις των κατοίκων του Διστόμου να εκτελεστούν σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου θα έβρισκε περιουσία της Γερμανίας. Μάλιστα τότε είχε διορίσει ο Γιάννης Σταμούλης και τον Ιταλό δικηγόρο Γιόαχιμ Λάου ο οποίος είχε προχωρήσει σε συντηρητική κατάσχεση εις χείρας τρίτου ποσού 25 εκ ευρώ σε βάρος των ιταλικών σιδηροδρόμων όπου εκεί η Γερμανία παίρνει ποσοστό από τα εισιτήρια.

Όπως εξηγεί τότε η Χριστίνα Σταμούλη, «πλέον το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο της Ιταλίας απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας γερμανικών σιδηροδρόμων που ζητούσαν να μην γίνει δεκτή η κατάσχεση των εισπράξεων από τα εισιτήρια των ιταλικών σιδηροδρόμων που είχε αποφασίσει το Ιταλικό Συνταγματικό Δικαστήριο το 2014». Δηλαδή το ιταλικό δικαστήριο άναψε το «πράσινο φως» να υπάρξουν κατασχέσεις και να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των Διστομιτών. Πάντως σε κατά καιρούς δηλώσεις της η ίδια διαπιστώνει ότι «πληθαίνουν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι φωνές υπέρ του Διστόμου» ενώ παράλληλα εκτιμά «πως είναι ακόμη μακρύς ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί για την πλήρη δικαίωση».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr