Tο dikastiko.gr ανοίγει το φάκελο του δικαστικού χάρτη: “Αλήθειες και ψέματα” για την μεγαλύτερη αλλαγή στην ιστορία της Δικαιοσύνης

Ένα πλέγμα αντιδράσεων από δικαστές, δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους και τοπικές κοινωνίες προκαλεί το νομοσχέδιο για τον νέο Δικαστικό Χάρτη της Χώρας , πιθανότατα την πλέον εμβληματική μεταρρύθμιση στην ελληνική δικαιοσύνη. Το νομοσχέδιο ήδη συζητείται στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και το dikastiko.gr έχοντας καταγράψει συμφωνίες, ενστάσεις αλλά και σοβαρές αντιρρήσεις, αναζήτησε απαντήσεις σε αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, τις οποίες και παρουσιάζει.

Τι προβλέπει

Με το νομοσχέδιο προβλέπεται κατ΄αρχήν η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων. Το μέχρι σήμερα σύστημα λειτουργίας των δύο πρωτοβάθμιων δικαστηρίων -Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων-, που εκδίδουν αποφάσεις βάσει της ίδιας δικονομίας για υποθέσεις, ίδιας χωρικής αρμοδιότητας χαρακτηρίζεται “παράδοξο και ατελέσφορο”.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε 2.100 Πρωτοδίκες συνολικά και όπως επισημαίνεται θα επιτευχθεί ισοκατανομή της ύλης του πρώτου βαθμού. Πρόσφατα το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκαλώντας την αντίδραση των δικαστών είχε περιγράψει ότι σήμερα, ένα ποσοστό της τάξης του 50% των δικαστών αναλαμβάνει μόνο το 20% της ύλης των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων.

Τα Πρωτοδικεία

Η νομοθετική πρωτοβουλία προχωρεί και στην χωροταξική διαμόρφωση των δικαστικών σχηματισμών, καθώς προβλέπεται ένα πρωτοδικείο σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα (πρώην Νομό), ενώ τα δικαστήρια παραμένουν ως έχουν στα σύνορα και στα νησιά, για εθνικούς λόγους. Μετά την ενοποίηση, τα δικαστήρια θα είναι 111 (από 217).

Ως στόχος τίθεται η επιτάχυνση στο χώρο της ελληνικής δικαιοσύνης συνδυάζοντας, όπως λένε οι ίδιες πηγές θεσμικές αλλαγές στους κώδικες της Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης, ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού, αναβάθμιση και ανανέωση των κτιριακών και υλικοτεχνικών υποδομών, ενίσχυση του προσωπικού των δικαστικών υπαλλήλων για την καλύτερη λειτουργία των δικαστηρίων.

Πυρά

Κυβερνητικές πηγές περιγράφουν πως ο αντίλογος και οι διαφορετικές απόψεις είναι δυο στοιχεία απολύτως χρήσιμα που όχι μόνο ελήφθησαν υπόψη αλλά ένα πραγματικά χρήσιμο τμήμα τους ενσωματώθηκε στη τελική νομοθετική πρόταση. Όμως επιφυλάσσουν και πυρά μιλώντας για μια σειρά ενεργειών , “που εκπορεύονται κυρίως από μειοψηφίες που είναι “αγκιστρωμένες” στο παρελθόν και οι οποίες με άξονα το πρόσκαιρο μικροκομματικό συμφέρον” και “επιχειρούν να θολώσουν το μήνυμα μιας υπερκομματικής προσπάθειας που μόνο στόχο έχει τον εκσυγχρονισμό και την ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης έτσι ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω το κοινό περί Δικαίου αίσθημα”.

Pixabay

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Έτσι, παρατίθενται συγκεκριμένα ερωτήματα και απαντήσεις από τις αρμόδιες κυβερνητικές πηγές τις οποίες παρουσιάζει το dikastiko.gr :

• Τι είναι τελικώς ο Δικαστικός Χάρτης και γιατί είναι αναγκαίος;

FAKE NEWS:Οι ειρηνοδίκες από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, χωρίς προετοιμασία, θα δικάζουν «τα πάντα»! Η κατανομή των υποθέσεων, που θα πραγματοποιείται ενιαία σε όλα τα πρωτοδικεία (κεντρικά και περιφερειακά), θα επιφέρει κι άλλη καθυστέρηση.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι υπηρετούντες σήμερα ειρηνοδίκες θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά προγράμματα επιμόρφωσης (στην πολιτική και ποινική δικαιοσύνη). Μέχρι την ολοκλήρωση της επιμόρφωσης, τα καθήκοντα τους παραμένουν ίδια με τα υφιστάμενα. Μετά την επιτυχή κατάρτιση τους θα εκδικάζουν το σύνολο των αστικών υποθέσεων, ενώ στα ποινικά θα συμμετέχουν στα τριμελή πλημμελειοδικεία, όπως κάνουν σήμερα (ως εξ αριστερών στη σύνθεση). Υποθέσεις αρμοδιότητας μονομελούς πλημμελειοδικείου, θα εκδικάζουν 2 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του νόμου και με την προϋπόθεση κατάλληλης και επιτυχούς επιμόρφωσης. Επιπροσθέτως, θα αξιολογούνται ετησίως από Επιθεωρητή (Αρεοπαγίτη).

Οι υποθέσεις που θα έχουν προσδιοριστεί μέχρι 15.09.2024 θα μεταφέρονται στην έδρα του πρωτοδικείου (ή σε τυχόν παράλληλη έδρα) με πράξη του διευθύνοντος το Πρωτοδικείο. Ο ίδιος μπορεί να ορίζει αίθουσα και τόπο για διεξαγωγή δικών σε έδρα πρωτοδικείου ή σε τυχόν παράλληλη/περιφερειακή έδρα αυτού, καθώς και σε χώρους ακόμη και καταργούμενου δικαστηρίου.

Με αυτό το τρόπο εξασφαλίζεται πως θα διεξάγονται οι δίκες με κατάλληλες υλικοτεχνικές υποδομές, ενώ θα υπάρξει μέριμνα του υπουργείου για νέες κτηριακές εγκαταστάσεις.

• Τι γίνεται με το “πολύπαθο” Πρωτοδικείο Αθηνών;

FAKE NEWS: «Πολυδιάσπαση» του Πρωτοδικείου, επίκληση ανεπιτυχών νομοθετικών προσπαθειών άλλων κυβερνήσεων, «διακτινισμός» δικηγόρων και… «Star Trek» δικαιοσύνη. Προβλήματα στις δικασίμους και αδυναμία παράστασης.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι δικηγόροι στην Αθήνα, αντί να διασκορπίζονται σε δεκάδες σημεία της Αττικής, όπως μέχρι σήμερα (μέχρι και… διόδια πληρώνουν για να αφιχθούν στο δικαστήριο), θα έχουν άμεσα τις υποθέσεις τους συγκεντρωμένες στην Αθήνα, κεντρικά, καθώς και σε 3 περιφερειακές έδρες σε βάθος χρόνου.

Όπως όλοι συμφωνούν, το Πρωτοδικείο Αθηνών, ως ένας γιγάντιος δικαστικός σχηματισμός, με δυναμικό εκατοντάδων δικαστών και υπαλλήλων, αντιμετωπίζει διαχρονικά τα μεγαλύτερα προβλήματα – ήρθε η ώρα να γίνει επιτέλους κάτι δραστικό.

Με το νομοσχέδιο γίνεται πραγματικότητα το διαχρονικό αίτημα δικηγόρων και δικαστών για τον διαχωρισμό του Πρωτοδικείου Αθηνών (υπό ενιαία διοίκηση) σε Ποινικό, που θα στεγαστεί στην πρώην Σχολή Ευελπίδων, και Πολιτικό, με έδρα στο συγκρότημα των οδών Λουκάρεως και Δέγλερη, όπου στεγάζονται σήμερα το Ειρηνοδικείο Αθηνών και τμήμα του Πρωτοδικείου.

Παράλληλα, ενώ οι δικηγόροι μέχρι σήμερα πρέπει να «διακτινίζονται», ακόμη και την ίδια ημέρα, σε 20 (!) ειρηνοδικεία της Αττικής για να δικάζουν υποθέσεις αρμοδιότητας ειρηνοδικείου, πλέον θα υφίστανται μόνο 3 περιφερειακές έδρες στην Αθήνα και ακόμα 3 στον Πειραιά, οι οποίες μέχρι την 15.09.2026, λόγω έλλειψης κατάλληλων κτηριακών υποδομών, θα δικάζουν με την ίδια ακριβώς υλική αρμοδιότητα που έχουν σήμερα ως ειρηνοδικεία. Κατόπιν, θα έχουν την αρμοδιότητα μονομελούς πρωτοδικείου, αποκλειστικώς στην κατά τόπο αρμοδιότητά τους.

Κάποιοι επομένως επιχειρούν να παραπλανήσουν το δικηγορικό σώμα, καθότι ούτε… «τριχοτομείται» το Πρωτοδικείο Αθηνών, ούτε ιδρύονται δήθεν περισσότερα αυτοτελή πρωτοδικεία.

• Εισάγετε βιαστικά μια πρόταση κάποιου τεχνικού συμβούλου χωρίς διαβούλευση και χωρίς πρόνοιες;

FAKE NEWS: Η προθεσμία για τη λειτουργία των περιφερειακών πρωτοδικείων στην Αττική τέθηκε δήθεν προς συμμόρφωση της χώρας με το ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης. Δεν έγινε επαρκής διαβούλευση.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα περιφερειακά πρωτοδικεία της Αττικής θα λειτουργήσουν με πλήρη αρμοδιότητα από 16.09.2026 (όχι την 01.01.2026). Το δε ορόσημο ΤΑ θα μπορούσε να επιτευχθεί με καταργήσεις/συγχωνεύσεις δικαστηρίων όλων των βαθμίδων (ειρηνοδικείων, πρωτοδικείων και εφετείων), όπως είχε αρχικά προταθεί από τεχνικούς συμβούλους. Με την εφαρμογή όμως του προτεινόμενου από το Υπουργείο Δικαιοσύνης σχεδίου νόμου, χωρίς να καταργείται ουδεμία δικαστική δομή πρωτοδικείου ή εφετείου στη Χώρα, αναμένεται ότι το ποσοστό εκκαθάρισης των νέων, ενισχυμένων πρωτοδικείων θα αυξηθεί έως 24%. Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο με την συνδυαστική εφαρμογή του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου υπ’ αρ. 5095/2024 για τη μεταφορά δικαστηριακής ύλης, με τον οποίο, για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια, αυξάνονται σημαντικά οι υποθέσεις που ανατίθενται σε δικηγόρους (και συμβολαιογράφους) – εγγραφή και εξάλειψη προσημειώσεων, έκδοση όλων των ενόρκων βεβαιώσεων, κληρονομητηρίων και αποδοχών κληρονομίας, εγγραφή σωματείων.

Πρωτοφανής διαβούλευση συντελέστηκε επί μήνες στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ενημερώθηκαν και εισέφεραν τις απόψεις τους οι τοπικές αρχές, όλοι οι δικηγορικοί σύλλογοι, οι φορείς και οι Βουλευτές ολόκληρης της Χώρας, στο πλαίσιο ενός ειλικρινούς και ωφέλιμου διαλόγου. Μετά την ολοκλήρωση δε της δημόσιας διαβούλευσης (18.04.2024), πολλές προτάσεις υιοθετήθηκαν στο κείμενο του σχεδίου νόμου που τελικά κατατέθηκε στη Βουλή προς επεξεργασία και ψήφιση.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr