Το ΣτΕ στην… εντατική: Χειρουργικές επεμβάσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης για να μπει τέλος στην “αιμορραγία” σε έκδοση αποφάσεων όπου απαιτούνται έως και 25 χρόνια

Σε τροχιά ανάνηψης βρίσκεται το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), καθώς τα στοιχεία δείχνουν πως υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, με το υπουργείο Δικαιοσύνης να προωθεί νέο νόμο για την δημιουργία ενός νέου δικονομικού μηχανισμού για επιτάχυνση των διαδικασιών.

Ενδεικτικό είναι πως όπως έγραψε το dikastiko.gr, χρειάστηκαν από το ΣτΕ πέντε χρόνια και 11 αναβολές, οι 8 οίκοθεν και οι 3 λόγω περιορισμών που επιβλήθηκαν για τον covid, για να εκδώσει μια απόφαση επί ζητήματος ακινήτου με έντονο νομολογιακό προηγούμενο. Το γεγονός αυτό γέννησε προφανώς ζήτημα αποζημίωσης της αιτούσας, η οποία διεκδίκησε αποζημίωση για παραβίαση της εύλογης διάρκειας δίκης και κέρδισε 3.000 ευρώ (ΣτΕ 100/24).

Και δεν ήταν η μόνη περίπτωση στις «αιώνιες» δίκες που λιμνάζουν στο ΣτΕ και για το λόγο αυτό αναλαμβάνεται νομοθετική πρωτοβουλία από το υπουργείο Δικαιοσύνης με την αλλαγή της δικονομίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Όπως αποκάλυψε το dikastiko.gr, μετά το Πάσχα αναμένεται να ψηφιστεί η νέα δικονομία του ΣτΕ, όπου σύμφωνα με την παρουσίαση των νομοθετικών πρωτοβουλιών που έλαβαν το «πράσινο φως» από το υπουργικό συμβούλιο ένας δικαστής θα παρακολουθεί (χρεώνεται) κάθε υπόθεση μέχρι τέλους και θα πηγαίνει στην Ολομέλεια μόνο εφόσον κριθεί από το δικαστικό συμβούλιο που θα επιλαμβάνεται των υποθέσεων.

Με το νόμο τους ρυθμούς ταχύτητας στο Συμβούλιο της Επικρατείας θα επιχειρήσει να αλλάξει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη νέα δικονομία που θα έρθει προς ψήφιση, πιθανότατα μετά το Πάσχα, με προοπτική να εφαρμοστεί από το νέο δικαστικό έτος. Με αυτό τον τρόπο θα επιχειρηθεί να ξεστοκαριστεί ένα εύρος πολλών χιλιάδων υποθέσεων που σχετίζονται και με επενδύσεις.

Άλλωστε το θέμα των καθυστερήσεων στη Δικαιοσύνη αποτελεί τον υπ΄αριθμόν ένα ανασταλτικό παράγοντα επενδύσεων, όπως καταγράφεται σε όλες τις σχετικές έρευνες. Το σχέδιο παρουσιάστηκε στο τέλος Απριλίου στο υπουργικό συμβούλιο από τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη και σε αυτό ακριβώς αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: “Τον ίδιο στόχο (σ.σ επιτάχυνση) υπηρετεί και το νέο σχέδιο νόμου που εισηγείται ο αρμόδιος Υπουργός, με ρυθμίσεις που αφορούν πλέον το Συμβούλιο της Επικρατείας, εκεί που η ταχύτερη έκδοση των αποφάσεων έχει και άμεσο οικονομικό αντίκτυπο στην πρόοδο των μεγάλων έργων, στην προσέλκυση επενδύσεων, προϋποθέσεις απαραίτητες για να μείνει η οικονομία σε τροχιά σημαντικής ανάπτυξης, αλλά και να θωρακιστεί το κράτος δικαίου. Το νέο πλαίσιο θέτει αυστηρές προϋποθέσεις, περιορίζει τις αναβολές και αναθέτει και συγκεκριμένες υποθέσεις σε συγκεκριμένους δικαστές, ώστε να διευκολύνεται η ευθύνη, ο έλεγχος και η λογοδοσία”. 

Τα μελανά χρώματα των αναβολών: Οι 12.000 εκκρεμείς υποθέσεις και τα χρόνια αναμονής

Εδώ και δεκαετίες η εικόνα στο ΣτΕ όπως ανέφερε το «Θέμα της Κυριακής» και ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Τσιμπούκη είναι έντονα αρνητική ως προς τον υπερβολικά μεγάλο και ανεξέλεγκτο αριθμό των οίκοθεν αναβολών που δίνονται από τους συμβούλους Επικρατείας και τις ατέρμονες καθυστερήσεις στις δημοσιεύσεις των αποφάσεων.

Ο χρόνος έκδοσης των αποφάσεων στο ΣτΕ δεν είναι λίγες οι φορές που αγγίζει τα 18 χρόνια. Όμως, αν ληφθεί υπόψη ότι στην καλλίτερη περίπτωση η χρονική διαδρομή μιας υπόθεσης στον πρώτο και δεύτερο βαθμό των Διοικητικών Δικαστηρίων (Πρωτοδικεία και Εφετεία) είναι τα 7 χρόνια, τότε ο συνολικός χρόνος για την έκδοση μιας αμετάκλητης απόφασης ξεπερνά τα 25 έτη, με ότι συνέπειες αυτό επιφέρει στον τομέα των επενδύσεων, της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας, της δημοσιονομικής πολιτικής, κ.λπ.

Σύμφωνα με αποκλειστικά στοιχεία της εφημερίδας τον πέμπτο μήνα του 2024, από τους 171 δικαστές του ΣτΕ, οι 51 έχουν δώσει από 17 έως 73 οίκοθεν αναβολές. Και οι 51 αυτοί δικαστές συνολικά έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια έως σήμερα 3.385 αναβολές, καταλαμβάνοντας έτσι την παγκόσμια πρωτιά στο χώρο της Δικαιοσύνης. Ωστόσο στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι αναβολές που δίνονται και είναι λιγότερες των 16 ανά υπόθεση, οι οποίες όμως στο σύνολό τους ξεπερνούν το διπλάσιο του αριθμού των 3.385 και πλησιάζουν περίπου τις 7.500.

Όπως εξάλλου προκύπτει από στατιστικά στοιχεία, που διαβιβάστηκαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης από το ΣτΕ, σήμερα εκκρεμούν 11.900 υποθέσεις και σύμφωνα με τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, «υπό το σημερινό ρυθμό εργασίας, το δικαστήριο θα χρειαζόταν 3- 4 χρόνια προκειμένου να διεκπεραιώσει τις εκκρεμείς υποθέσεις, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπήρχε καμία νεοεισερχόμενη υπόθεση»!

Βάσει των στοιχείων αυτών και με δεδομένο πως τον ερχόμενο Ιούνιο το ΣτΕ θα μετακομίσει προσωρινά σε 3 ανεξάρτητα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας, καθώς έχουν ξεκινήσει ήδη οικοδομικές εργασίες επισκευών στο Μέγαρο Αρσακείου που στεγάζεται σήμερα και είναι ιδιοκτησία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, οι αριθμοί των καθυστερήσεων και των αναβολών θα εκτιναχθούν στα ύψη μέσα στα επόμενα, τουλάχιστον, 2 με 3 χρόνια.

Το ΣτΕ στην… εντατική: Το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης

Σύμφωνα με τις προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις θα επιχειρηθεί «η ενίσχυση της προδικασίας με τη θέσπιση αυστηρών δικονομικών προθεσμιών, η ενίσχυση του ρόλου των εισηγητών δικαστών, ο περιορισμός των αναβολών, καθώς και η συζήτηση στο ακροατήριο των πλέον σημαντικών υποθέσεων, εφόσον είναι ώριμες, καθώς και η αύξηση-επέκταση του αριθμού των υποθέσεων που θα εισάγονται σε σχηματισμό συμβουλίου δικαστών, δηλαδή δεν θα οδηγούνται στο ακροατήριο». Φυσικά υπάρχει η δυνατότητα οι αποφάσεις του συμβουλίου που θα εκδίδονται να οδηγούνται στο ακροατήριο, εφόσον όμως ο διάδικος καταβάλει διπλάσιο παράβολο.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης πριν την έναρξη των μεταρρυθμίσεων στο ΣτΕ, έλαβε υπόψή του, αφενός τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ) και αφετέρου την σχετική μελέτη εμπειρογνωμόνων της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μάλιστα, ειδική επιμέλεια επιδεικνύει ο κ. Φλωρίδης στις υποθέσεις μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος και όσες αφορούν τον τομέα των επενδύσεων-οικονομίας.

Όπως προβλέπεται, η κάθε υπόθεση αμέσως μετά την κατάθεσή της θα χρεώνεται σε δικαστή (εισηγητή ή πάρεδρο), δηλαδή σε «εισηγητή προδικασίας». Ο εισηγητής θα παρακολουθεί από την πρώτη στιγμή την πορεία της υπόθεσης, «θα εντοπίζει τυχόν τυπικές πλημμέλειες (επιδόσεις, παρεμβάσεις, νομιμοποιήσεις, κ.λπ.) και θα κατευθύνει τους συνήγορους των διαδίκων, ώστε οι πιθανές πλημμέλειες να θεραπεύονται εγκαίρως, ενώ θα φροντίζει για την έγκαιρη συγκέντρωση όλων των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης».

Συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και φραγμοί στους φορείς του Δημοσίου

Η προδικασία θα ακολουθεί πλέον συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, καθώς «από την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου ξεκινάει η δίμηνη προθεσμία για την επίδοσή του από τον αιτούντα διάδικο προς τον αντίδικο. Η μη τήρηση της προθεσμίας αυτής θα έχει ως συνέπεια την οριστική θέση της δικογραφίας στο αρχείο».

Την ίδια ώρα, τίθενται φραγμοί και στην πάγια πλέον τακτική του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, κ.λπ. να μην στέλνουν τα αναγκαία στοιχεία-έγγραφα στο δικαστήριο, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση των εκκρεμών υποθέσεων. Οι νέες διατάξεις θα προβλέπουν πως με το που κατατίθεται μια αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ θα ξεκινάει να τρέχει η τρίμηνη προθεσμία για την αποστολή του φακέλου της υπόθεσης από το καθ΄ ύλην υπουργείο, ΝΠΔΔ, κ.λπ. Η μη τήρηση της προθεσμίας αυτής παρέχει τη δυνατότητα το δικαστήριο να «συνάγει τεκμήριο ομολογίας υπέρ εκείνου» που έχει καταθέσει την αίτηση ακύρωσης.

Χαρακτηριστικές υποθέσεις κωλυσιεργίας από το ΣτΕ

Μετά από 11 χρόνια συζητήθηκαν στο ΣτΕ υποθέσεις γνωστής βιομηχανίας στο χώρο των τροφίμων με μεγάλο οικονομικό αντικείμενο. Οι υποθέσεις αυτές – 11 για την ακρίβεια – αφορούσαν εφέσεις επί αποφάσεων Διοικητικού Εφετείου οι οποίες ήταν αρνητικές για την βιομηχανία, εισήλθαν στο ΣτΕ το 2007.

Συγκεκριμένα, οι 7 υποθέσεις συζητήθηκαν στην εκπνοή του 2016 και οι υπόλοιπες 4 τον Ιούνιο του 2017. Και στις 4 εκ των 11 αυτών υποθέσεων δόθηκαν 32 αναβολές και μέχρι τώρα έχουν περάσει 17 χρόνια χωρίς ακόμη να δημοσιευθούν αποφάσεις, ενώ στις 6 εξ αυτών δόθηκαν 27 αναβολές. Οι υποθέσεις αυτές επωάζονται στο ΣτΕ επί 17 ολόκληρα χρόνια και εάν προστεθεί η διαδρομή τους στο Διοικητικό Πρωτοδικείο και Εφετείο, ο μέχρι τώρα χρόνος εκκρεμοδικίας ανέρχεται στα 24 χρόνια.

Στους διαδρόμους του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπάρχει εδώ και χρόνια ο επονομαζόμενος «Βασιλιάς των αναβολών». Το 2021 ο αριθμός των οίκοθεν αναβολών που είχε δώσει σε μια υπόθεση ανερχόταν στις 48. Ένα χρόνο μετά, το 2022, αφού δεν τον ενοχλούσε κανένας, ανέβασε τον πήχη των επιδόσεων του στις 59 αναβολές σε μια υπόθεση. Το 2023, έγινε ένα ακόμη βήμα και ο αριθμός των αναβολών σε μια υπόθεση εκτοξεύτηκε στον αδιανόητο αριθμό των 73.

Ακόμη, ο ίδιος δικαστής το 2021 σε μια υπόθεση είχε δώσει 48 αναβολές σε διάστημα 12 ετών, ενώ είχε δώσει 438 αναβολές σε 14 υποθέσεις τις οποίες κρατούσε στο συρτάρι του από 5 έως 12 χρόνια χωρίς. Ένα χρόνο μετά (2022), είχε δώσει σε δύο υποθέσεις 59 και 43 αναβολές.

Ενδεικτικό της ανοχής που έχει επιδειχθεί στον εν λόγω σύμβουλο Επικρατείας είναι ότι το περασμένο έτος σε μία υπόθεση έδωσε 73 αναβολές μέσα σε 15 χρόνια.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr