Το τελικό πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για Τέμπη – Πόρισμα Hellenic Train: Ατυχής σύμπτωση η έκρηξη και η πυρκαγιά

Δεν δίνει οριστική απάντηση για τις εκρήξεις μετά τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη το τελικό πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Δυστυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), που παρουσιάζει σήμερα η “Καθημερινή”.

Το πόρισμα καταλήγει εκ νέου στο ότι τα έλαια σιλικόνης δεν σχετίζονται με τη φωτιά, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της ίδιας πηγής, ο Εθνικός Οργανισμός θα απευθυνθεί και στο πανεπιστήμιο της Λωζάννης προκειμένου να δοθούν σαφείς απαντήσεις για το “μανιτάρι” φωτιάς που προκλήθηκε μετά τη σύγκρουση.

Πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ για Τέμπη: Τα αντικρουόμενα στοιχεία

Οι επιστήμονες που συνέταξαν το πόρισμα κάνουν λόγο για “αντικρουόμενα στοιχεία που αφορούν την αιτία της έκρηξης και της πυρκαγιάς. Αν και τα αρχικά στοιχεία άφηναν “ανοιχτό” το ενδεχόμενο η εμπορική αμαξοστοιχία να μετέφερε παράνομο φορτίο που οδήγησε στην έκρηξη, εν τούτοις τα τρία νέα βίντεο που προσκομίστηκαν στον ανακριτή, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, αποκλείουν αυτό το ενδεχόμενο.

Ωστόσο, το πόρισμα του Οργανισμού εμμένει στο συμπέρασμα ότι τα έλαια σιλικόνης δεν προκάλεσαν τη φωτιά. Εν αναμονή του πορίσματος του ΕΜΠ, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ απευθύνθηκε και στο Πανεπιστήμιο της Λωζάννης προκειμένου το εξειδικευμένο ερευνητικό κέντρο να δώσει απαντήσεις για την “πυρόσφαιρα”. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι αν υπάρξει πόρισμα της Λωζάννης, αυτό θα δημοσιευτεί μετά το πέρας εξαμήνου.

Τα στοιχεία στα οποία βασίζεται το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι αφενός τα βίντεο από τη στιγμή της σύγκρουσης, αφετέρου η δειγματοληψία που διενεργήθηκε στο σημείο 29 μέρες μετά την τραγωδία, και σύμφωνα με το Χημείο του Κράτους, κατέληγε στην ύπαρξη ξυλολίου. 

Με τα ανωτέρω στοιχεία, η τριμελής επιτροπή απευθύνθηκε σε σειρά ερευνητικών κέντρων, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο της Πίζας και το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, προκειμένου να διερευνηθεί το είδος του υλικού που προκάλεσε φωτιά. Όπως πιστοποίησαν τα ερευνητικά κέντρα, η κατάλληλη μέθοδος ανίχνευσης του υλικού είναι η υπολογιστική ρευστοδυναμική (CFD), η οποία διεξάγεται υπό την εποπτεία του Κ. Λακαφώση, πραγματογνώμονα της Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ). Τα αποτελέσματα της έρευνας θα περιληφθούν στο πόρισμα.

Τα τρία νέα βίντεο

Σημειώνεται ότι τα τρία νέα βίντεο που εγχειρίστηκαν στον εφέτη ανακριτή Σωτ. Μπακαΐμη από τον δικηγόρο της εταιρείας “Interstar”, Β. Καπερνάρο, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, αποδείχθηκε ότι απεικονίζουν την εμπορική αμαξοστοιχία, χωρίς όμως να έχει ελεγχθεί η γνησιότητά τους.

Πηγές της “Καθημερινής” αναφέρουν ότι πριν από τη δημοσίευση του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα ολοκληρωθεί και η έκθεση της ΔΕΕ, που θα διαπιστώνει την προέλευση των βίντεο.

Ωστόσο, οι εγγραφές και διαγραφές αρχείων από τους σκληρούς δίσκους της εταιρείας εμποδίζουν την πιστοποίηση γνησιότητας του υλικού σε ποσοστό 100%.

Πόρισμα ΕΟΔΑΣΑΑΜ για Τέμπη: Οι παθογένειες στον σιδηρόδρομο

Επισημαίνεται ότι το πόρισμα θα αναλύει, μεταξύ άλλων, και τα λάθη που έγιναν στη διαχείριση του τόπου του δυστυχήματος καθώς και τα διαχρονικά κενά στη λειτουργία του σιδηροδρόμου. Είναι χαρακτηριστικό πως πολλές από τις ελλείψεις που υπήρχαν στη λειτουργία του το μοιραίο βράδυ του δυστυχήματος μέχρι σήμερα δεν έχουν αποκατασταθεί. Μάλιστα, το πόρισμα καταλήγει και σε 15 συστάσεις ασφαλείας προς όλους τους αρμόδιους για τον σιδηρόδρομο φορείς, μεταξύ των οποίων και το Υπουργείο Μεταφορών. 

Παράλληλα, το πόρισμα θα αναφέρει και τις ενέργειες που έχουν λάβει χώρα από το δυστύχημα μέχρι και σήμερα, προκειμένου να βελτιωθεί το σιδηροδρομικό δίκτυο στη χώρα.

Το πόρισμα της Hellenic Train: Κύρια πηγή της έκρηξης το ψυκτικό υγρό

Το πόρισμα της Hellenic Train για τα Τέμπη, το οποίο παρουσιάζει το ΕΘΝΟΣ, αποδίδει την έκρηξη και τη φωτιά που ακολούθησε της σύγκρουσης στα ηλεκτρικά τόξα και το βραχυκύκλωμα στον εναέριο ηλεκτροφόρο αγωγό που συνέβησαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή της επιβατικής αμαξοστοιχίας, αλλά και σε πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών που είχαν ως αποτέλεσμα την ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού.

Η πραγματογνωμοσύνη είχε ανατεθεί στον εξειδικευμένο σε σιδηροδρομικά ατυχήματα Βέλγο εμπειρογνώμονα Yves Carton. Όπως επισημαίνεται στο πόρισμα, «με εύλογα υψηλή πιθανότητα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα των ηλεκτρικών τόξων και του βραχυκυκλώματος της αλυσοειδούς γραμμής επαφής που συνέβησαν πολύ κοντά ή πάνω στον μετασχηματιστή, με τελικά πρόσθετα βραχυκυκλώματα των πυκνωτών, δημιουργώντας ανάφλεξη και έκρηξη του ψυκτικού υγρού το οποίο στη συνέχεια κάηκε (2,4 τόνοι) μέχρις εξάντλησης».

Το πόρισμα υποστηρίζει ότι «αρκετές ενδείξεις δείχνουν ότι ο μετασχηματιστής και πιο συγκεκριμένα το ψυκτικό υγρό είναι η κύρια πηγή της έκρηξης και της πυρκαγιάς».

“Η πυρκαγιά ήταν μια ατυχής σύμπτωση”

Στην τεχνική έκθεση σημειώνεται πως το βαγόνι Β2 κάηκε εντελώς επειδή ένα τμήμα του βρισκόταν ακριβώς πάνω από τη ζώνη πυρκαγιάς του μετασχηματιστή. Σύμφωνα με το πόρισμα, η φωτιά εξαπλώθηκε οριζόντια σε ολόκληρο το βαγόνι μέσω των υλικών του ίδιου του βαγονιού και τελικά τροφοδοτήθηκε από άλλα εύφλεκτα υγρά από μπαταρίες και ψυκτικά μέσα κλιματιστικών.

Το πόρισμα αναφέρει ότι η φωτιά ήταν «μια ατυχής σύμπτωση με το γεγονός ότι η αλυσοειδής γραμμή επαφής βραχυκυκλώθηκε πάνω ή κοντά στον μετασχηματιστή», ενώ δεν γίνεται αναφορά στην πιθανότητα ύπαρξης κάποιου μη δηλωμένου φορτίου ή στην παρουσία εύφλεκτων υλικών πλην αυτών που δικαιολογούνται από τα εξαρτήματα της αμαξοστοιχίας.

Το πόρισμα της Hellenic Train, το οποίο έχει ήδη κατατεθεί από την εταιρία τόσο στις ανακριτικές αρχές όσο και στον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) και τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), καταλήγει σε συμπεράσματα βάσει των εξής ενδείξεων:

• Τη θέση του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού στα συντρίμμια.
• Τις λάμψεις των βραχυκυκλωμάτων του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού που συνέβησαν όλες σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και στο ίδιο σημείο όπου η έκρηξη και η πυρκαγιά έλαβαν χώρα αμέσως μετά.
• Τα ηλεκτρικά τόξα σε συστήματα υψηλής τάσης που μπορούν να φτάσουν σε θερμοκρασία έως και 5000 °C.
• Την οπή έκρηξης στο δοχείο του μετασχηματιστή και την αιθάλη σε αυτό το σημείο που υποδεικνύουν μια έντονη και διαρκέστερη εστία.
• Το δοχείο του μετασχηματιστή, το οποίο έχει το μεγαλύτερο φορτίο πυρκαγιάς στην ηλεκτράμαξα με 2,4 τόνους ψυκτικό υγρό με σημείο ανάφλεξης και καύσης μεταξύ 300 και 400°C. Σύμφωνα με το πόρισμα, η θέση του μετασχηματιστή αντιστοιχεί στις εικόνες της έκρηξης και της πυρκαγιάς στο βίντεο, ενώ «ένα έλασμα έχει λυγίσει προς τα κάτω, υποδεικνύοντας πολύ υψηλή θερμοκρασία (> 600 °C)».
• Τις χρωματικές αποχρώσεις και τη θερμική παραμόρφωση του δοχείου του μετασχηματιστή που υποδεικνύουν ότι εκεί ήταν η προέλευση της πυρκαγιάς με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και ότι διήρκεσε μέχρι να καεί το ψυκτικό υγρό.
• Τον περίγυρο των συντριμμιών που δείχνει ότι το δοχείο του μετασχηματιστή (που βρισκόταν ανάποδα στο έδαφος) ήταν η εντοπισμένη/μοναδική κύρια εστία της φωτιάς, ένα είδος πυρκαγιάς “καυστήρα Bunsen” που έπαιρνε οξυγόνο από κάτω με επακόλουθη επέκταση στο λεωφορείο Β2 που βρισκόταν στο πάνω μέρος των συντριμμιών.

«Δεδομένου ότι η ηλεκτράμαξα εκτοξεύθηκε στον αέρα για περίπου 30 μέτρα μέχρι το πρανές που βρισκόταν 5 μέτρα χαμηλότερα, ο εναέριος ηλεκτροφόρος αγωγός υπέστη βραχυκύκλωμα μόνο τη στιγμή που η ηλεκτράμαξα προσέκρουσε στο έδαφος. Από το βίντεο μπορούμε να δούμε ότι χρειάστηκαν 2 έως 3 αναλαμπές (μπλε φως) στο ίδιο σημείο με την τελευταία να είναι η μεγαλύτερη πριν ο εναέριος ηλεκτροφόρος αγωγός (25kV) απενεργοποιηθεί» σημειώνεται.

Περαιτέρω, ως μια δεύτερη πιθανότητα ανάφλεξης εκτός από το βραχυκύκλωμα εστιάζει σε βραχυκύκλωμα των πυκνωτών φίλτρου γραμμής και των πυκνωτών μετατροπέα έλξης, που οι μεν ήταν εγκατεστημένοι στον μετασχηματιστή και οι δε στο μηχανοστάσιο. Επισημαίνεται ότι «η ενέργεια που αποθηκεύεται σε αυτά τα στοιχεία είναι πιο προσωρινή (δευτερόλεπτα) και όχι του ίδιου μεγέθους με εκείνη του εναέριου ηλεκτροφόρου αγωγού, αλλά επαρκής για να δημιουργήσει έκρηξη και ή να τροφοδοτήσει τις υπάρχουσες πυρκαγιές». Θεωρεί ιδιαίτερα πιθανό «η έκρηξη από αυτά τα στοιχεία να τροφοδότησε την ήδη υπάρχουσα έκρηξη και πυρκαγιά ή ότι συνέβαινε λίγο-πολύ ταυτόχρονα».

Όπως εκτιμά ο πραγματογνώμονας, ο μετασχηματιστής και πιο συγκεκριμένα το ψυκτικό υγρό είναι η κύρια πηγή της έκρηξης και της πυρκαγιάς.

“Δεν θα μπορούσαν να μειωθούν οι επιπτώσεις της σύγκρουσης”

«Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω γεγονότα και στοιχεία από την καταστροφή, δεν υπάρχει κανένα ή είναι ελάχιστα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, η κατασκευή ή τεχνική βελτίωση του οχήματος, ή δραστηριότητα συναφής με τη συντήρηση ή τη λειτουργία των συρμών επί του οχήματος που θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο επανάληψης, ή τα στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν τις επιπτώσεις υπό τις ίδιες συνθήκες και περιστάσεις», αναφέρει το πόρισμα.

Όπως αναλύει, καμία σχεδιαστική λύση δεν μπορεί να αντέξει ή να αποφύγει την αποσύνθεση των ηλεκτραμαξών και των βαγονιών, ενώ ακόμα και οι σύγχρονες προδιαγραφές διαλειτουργικότητας «βελτιώνουν την αντοχή των τρένων σε περίπτωση σύγκρουσης και μειώνουν τους κινδύνους πυρκαγιάς και καπνού, αλλά αυτά δεν μπορούν να εφαρμοστούν λογικά εκ των υστέρων και δεν θα μείωναν ή θα μείωναν πολύ περιορισμένα τις ανθρώπινες και υλικές επιπτώσεις στις δεδομένες συνθήκες σύγκρουσης».

Τονίζεται επίσης ότι η έκρηξη και η πυρκαγιά δεν ήταν και δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν υπό τις δεδομένες συνθήκες και περιστάσεις ούτε μπορούν να περιοριστούν με τις υπάρχουσες τεχνικές λύσεις.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr