ΕΔΔΑ: Οι ταινίες πορνό είναι… κομμάτι της ελευθερίας έκφρασης!

Στο ζύγι, έβαλαν οι δικαστές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και την ανάγκη προστασίας των ηθών, επιχειρώντας να πετύχουν μια δίκαιη ισορροπία, με αφορμή τη μη χορήγηση άδειας σε παραγωγό για αναπαραγωγή ταινιών πορνό!

Ανάμεσα στα δύο αγαθά οι δικαστές διαπιστώνουν μια σύγκρουση μεταξύ του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και στην ανάγκη προστασίας των δημόσιων ηθών και των δικαιωμάτων των άλλων και κυρίως την προστασία των παιδιών. Αν και αναγνωρίζουν τα δημόσια ήθη ως ύψιστο αγαθό, η ζυγαριά γέρνει υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης!

Υπήρξε παραβίαση λέει το ΕΔΔΑ της ελευθερίας της έκφρασης στην περίπτωση του 52χρονου παραγωγού ερωτικών ταινιών, Sergey Viktorovich Pryanishnikov, από την Αγία Πετρούπολη, ο οποίος προσέφυγε στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, χωρίς καν να υποβάλει αξίωση για αποζημίωση ή ηθική βλάβη, ζητώντας μόνο να δίκαιη ικανοποίηση γιατί τα δικαστήρια της χώρας του χωρίς να έχουν αξιόπιστα στοιχεία του αρνήθηκαν την αναπαραγωγή ταινιών με την αιτιολογία ότι συμμετείχε σε έρευνες σχετικά με την παράνομη παραγωγή πορνογραφικού υλικού, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν είχε αποδειχθεί. Και ενώ έχει ηττηθεί σε όλες τις βαθμίδες δικαιοδοσίας των εθνικών δικαστηρίων, στο τέλος οι κατηγορίες σε βάρος του αποσύρθηκαν. Η ζημιά όμως είχε γίνει και οι Ευρωπαίοι δικαστές επιπλήττουν στην απόφαση τους τη Ρωσία γιατί δεν στάθμισαν τον αντίκτυπο που θα είχε στον Sergey Pryanishnikov η άρνηση παραχώρησης άδειας αναπαραγωγής ταινιών.

Εξετάζοντας το Στρασβούργο το βιογραφικό του Ρώσου υπηκόου, διαπιστώνουν ότι ο προσφεύγων είναι μέτρ στην παραγωγή ερωτικών ταινιών, κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα για την διανομή τους με έγκυρα πιστοποιητικά διανομής, κατέχει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για πάνω από 1.500 ταινίες πορνό, οι οποίες εγκρίθηκαν για κοινό άνω των 18 ετών.

Του απέρριψαν την αίτηση με υποθέσεις

Στο Στρασβούργο έφτασε γιατί όταν ζήτησε την αναπαραγωγή των ταινιών από το Ρωσικό Υπουργείο Τύπου και Ραδιοτηλεόρασης, η αίτηση του απορρίφθηκε και στη συνέχεια τα εγχώρια Δικαστήρια απέρριψαν τελεσίδικα το αίτημα του, με την αιτιολογία ότι συμμετείχε σε έρευνες σχετικά με την παράνομη παραγωγή πορνογραφικού υλικού, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν είχε αποδειχθεί.

Το ΕΔΔΑ, διαπίστωσε ότι η παρέμβαση ήταν σύμφωνη με το νόμο  και είχε «επιδιώξει νόμιμους σκοπούς» για τους σκοπούς του άρθρου 10 § 2 της ΕΣΔΑ, δηλ. την προστασία της ηθικής και των δικαιωμάτων τρίτων, ιδίως των παιδιών. Ωστόσο  τα εθνικά δικαστήρια δεν προσκόμισαν σχετικούς και επαρκείς λόγους για τη διαπίστωση ότι  πράγματι ο προσφεύγων παρήγαγε ή διένειμε πορνογραφικό υλικό, και δεν στάθμισαν το αντίκτυπο που θα είχε στον προσφεύγοντα η άρνηση παραχώρησης άδειας αναπαραγωγής ταινιών. Το ΕΔΔΑ κατέληξε ότι δεν επιτεύχθηκε δίκαιη ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και στην ανάγκη προστασίας των δημόσιων ηθών συνεπώς υπήρχε παραβίαση της  ελευθερίας της έκφρασης.

Η περιπέτεια του 52χρονου σήμερα παραγωγού ερωτικών ταινιών, ξεκίνησε το 2003, καθώς φερόταν να έχει διαπράξει το αδίκημα του ποινικού κώδικα που «σχετίζεται με έρευνες σχετικά με την παράνομη παραγωγή, διαφήμιση και διανομή ερωτικού και πορνογραφικού υλικού και ταινιών». Ο Sergey Pryanishnikov προσέφυγε στο εμπορικό δικαστήριο της Μόσχας, αμφισβητώντας την απόρριψη του αιτήματος του, ωστόσο και αυτό το δικαστήριο επικύρωσε την επίμαχη απόφαση, με το σκεπτικό ότι μπορεί ο προσφεύγων να μην είχε ποτέ κατηγορηθεί επίσημα για  διανομή  πορνογραφίας και είχε ανακριθεί από την αστυνομία αποκλειστικά ως μάρτυρας, ωστόσο, δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας και «δεν μπορούσε να αποκλειστεί ότι ο προσφεύγων συμμετείχε στην παράνομη παραγωγή πορνογραφικών ταινιών…».

Το Σεπτέμβριο του 2004 το Εφετείο επικύρωσε την απόφαση. Διαπίστωσε ότι η συμμετοχή του  στη διανομή πορνογραφικού υλικού επιβεβαιώθηκε από υλικό από το Διαδίκτυο το οποίο περιείχε προσφορές για την πώληση πορνογραφικών προϊόντων. Δύο μήνες αργότερα το Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεσή του, επισημαίνοντας ειδικότερα ότι η άδεια απορρίφθηκε επειδή ο προσφεύγων  «συμμετείχε σε έρευνες σχετικά με την παράνομη παραγωγή πορνογραφικού υλικού». Οι κατηγορίες εναντίον του για  παραγωγή και διανομή πορνογραφικού υλικού στη συνέχεια αποσύρθηκαν.

Νόμιμοι σκοποί αλλά παραβίασαν το άρθρο 10

Στην περίπτωση του Sergey Pryanishnikov το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Ειδικότερα αφού μελέτησε τα πραγματικά περιστατικά το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η άρνηση έκδοσης άδειας αναπαραγωγής ταινιών προκαλούσε  παρέμβαση στην ελευθερία έκφρασης του κ. Pryanishnikov. Η παρέμβαση ήταν σύμφωνη με το νόμο  και είχε «επιδιώξει νόμιμους σκοπούς» για τους σκοπούς του άρθρου 10 § 2, ήτοι την προστασία της ηθικής και των δικαιωμάτων τρίτων, ιδίως των παιδιών. Όμως κατά τον καθορισμό εάν η παρέμβαση ήταν επίσης «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία», το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι εγχώριες αποφάσεις – κατά το μέτρο που στηρίχτηκαν  σε  υποψίες σχετικά με τη συμμετοχή του  προσφεύγοντος στην παραγωγή και διανομή πορνογραφικού υλικού – βασίστηκαν σε  υποθέσεις αντί για αιτιολογημένες διαπιστώσεις πραγματικών περιστατικών. Τα εθνικά δικαστήρια της Ρωσίας ανέφεραν την τρέχουσα ποινική έρευνα, αλλά δεν είχαν επικαλεστεί κάποιο έγγραφο από τον ποινικό φάκελο, που να υποδηλώνει ότι ο προσφεύγων ήταν ύποπτος για αυτό το  αδίκημα. Στην πραγματικότητα, είχαν ρητά σημειώσει ότι είχε συμμετάσχει στην υπόθεση ως μάρτυρας και όχι ως ύποπτος ή κατηγορούμενος. Επιπλέον, όσον αφορά το υλικό από το Διαδίκτυο που αναφέρεται από το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο,  το Δικαστήριο  αυτό δεν έδωσε καμία περιγραφή των προϊόντων που προσφέρονταν προς πώληση ή οποιαδήποτε αιτιολογία του σκεπτικού για ποιο λόγο θεώρησε ότι είναι πορνογραφικό υλικό. Ούτε εξήγησε γιατί πίστευε ότι ο προσφεύγων είχε παραγάγει ή διανείμει τα προϊόντα αυτά. Ως εκ τούτου, τα εθνικά δικαστήρια δεν επικαλέστηκαν σχετικούς και επαρκείς λόγους για τη διαπίστωση ότι παρήγαγε ή διένειμε πορνογραφικό υλικό. Παράλληλα το ΕΔΔΑ παρατήρησε ότι τα εγχώρια δικαστήρια δεν είχαν σταθμίσει τον αντίκτυπο που θα είχε η άρνηση παραχώρησης άδειας αναπαραγωγής ταινιών στην ικανότητα του προσφεύγοντος να διανείμει όλες τις ταινίες για τις οποίες είχε πιστοποιητικά διανομής ή στην ελευθερία της έκφρασής του γενικά. Τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν αναγνωρίσει ότι η υπόθεση αφορούσε μια σύγκρουση μεταξύ του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και στην ανάγκη προστασίας των δημόσιων ηθών και των δικαιωμάτων των άλλων και δεν είχαν επιτύχει δίκαιη ισορροπία. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ένας τόσο μεγάλος περιορισμός στην ελευθερία της έκφρασης δεν ήταν δικαιολογημένος. Συνεπώς, δεν υπήρχε εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ των χρησιμοποιούμενων μέσων και του επιδιωκόμενου στόχου.

Πάντως η απόφαση καταλήγει ότι πλέον ο εθνικός νόμος της Ρωσίας έχει τροποποιηθεί και δεν απαιτείται άδεια για την αναπαραγωγή ταινιών για τις οποίες Ρώσος παραγωγός είχε τα πνευματικά δικαιώματα.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr