Δικαιώθηκε καλλιτέχνης που απεικόνισε με δίμετρα ανδρικά και γυναικεία γεννητικά όργανα τη Δικαιοσύνη
Η εικόνα είναι από αυτές που προφανώς δεν έχουμε συνηθίσει: Ένας καλλιτέχνης σπεύδει στις σκάλες της Γενικής Εισαγγελίας και στήνει δυο γλυπτά ύψους 2 μέτρων το καθένα. Το πρώτο γλυπτό απεικόνιζε ένα όρθιο ανδρικό γεννητικό όργανο που στην πάνω πλευρά του είχε εικονογραφηθεί πρόσωπο υψηλόβαθμου πολιτικού. Το γλυπτό είχε λευκό κολάρο και γραβάτα. Το δεύτερο […]
Η εικόνα είναι από αυτές που προφανώς δεν έχουμε συνηθίσει: Ένας καλλιτέχνης σπεύδει στις σκάλες της Γενικής Εισαγγελίας και στήνει δυο γλυπτά ύψους 2 μέτρων το καθένα. Το πρώτο γλυπτό απεικόνιζε ένα όρθιο ανδρικό γεννητικό όργανο που στην πάνω πλευρά του είχε εικονογραφηθεί πρόσωπο υψηλόβαθμου πολιτικού.
Ο καλλιτέχνης δηλώνει πως ήθελε να προσελκύσει την προσοχή της κοινής γνώμης στη διαφθορά και τον έλεγχο που ασκούν οι πολιτικοί πάνω στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα. Τι περιστατικό συνέβη στις 29 Ιανουαρίου 2013 στη Μολδαβία και ο καλλιτέχνης, ετών 48, είναι ένα γνωστό πρόσωπο στη χώρα.
Καταδικάστηκε σε δύο χρόνια με αναστολή
Την έρευνα διενεργεί ο ίδιος ο καταγγέλλων εισαγγελέας και ο καλλιτέχνης καταδικάζεται σε δυο χρόνια με αναστολή. Ο 48χρονος προσφεύγει (αφού η ποινή του επικυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο με μια εξαιρετικά προοδευτική απόφαση τον δικαίωσε.
Συγκεκριμένα το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε ότι η παρέμβαση στην ελευθερία έκφρασης του καλλιτέχνη δεν ήταν αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δεδομένου ότι δεν υπήρξε καμία δικαιολογία για την επιβολή ποινής φυλάκισης ακόμη και με αναστολή. Μια τέτοια κύρωση είχε υπερβεί τα αναγκαία όρια για την αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των αντικρουόμενων συμφερόντων, δηλαδή του δικαιώματος στην ελευθερία έκφρασης και του δικαιώματος των δημόσιων αξιωματούχων στην αξιοπρέπεια. Η ποινή αυτή θα μπορούσε να έχει αποτρεπτικό αποτέλεσμα στην άσκηση της ελευθερίας έκφρασης από άλλους καλλιτέχνες.
Για τον ποινικολόγο και ειδικό σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, Βασίλη Χειρδάρη, ο οποίος αναφέρεται και σε άλλες αποφάσεις του ΕΔΔΑ σε θέματα ελευθερίας έκφρασης, η απόφαση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς διευρύνει αισθητά τα όρια της κριτικής στην δικαστική εξουσία:
«Η απόφαση αυτή είναι πολύ σημαντική για την ελευθερία της έκφρασης αλλά και για το όριο της κριτικής κατά δικαστικών λειτουργών και εισαγγελέων.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου θεωρεί ότι η διαμαρτυρία ενός καλλιτέχνη, όσο και ακραία και να είναι, που αφορά την διαφθορά του συστήματος και τον επηρεασμό της δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία, δεν μπορεί να έχει ως κύρωση από τα δικαστήρια ποινή στερητική της ελευθερίας, όπως η φυλάκιση, ακόμα και εάν αυτή δίνεται με αναστολή. Το ΕΔΔΑ αποσυνδέει την ελευθερία της έκφρασης από την ποινική καταδίκη, την οποία δεν θεωρεί ως δικαιολογημένη.
Μια δεύτερη ανάγνωση της απόφασης που παρουσιάζεται είναι ότι αυξάνεται και διευρύνεται σημαντικά το όριο κριτικής στη δικαστική εξουσία, αφού και η σοκαριστική και σκληρότατη μορφή κριτικής προς τους Εισαγγελείς γίνεται αποδεκτή στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης.
Στην προκειμένη περίπτωση η διαμαρτυρία του γλύπτη έξω από το γραφείο του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου της Μολδαβίας ήταν σοκαριστική. Έστησε δύο ξύλινα γλυπτά μεγάλων διαστάσεων, ένα ανδρικό όργανο δύο μέτρων σε στύση, όπου στο πάνω μέρος του είχε απεικονίσει προβεβλημένο πολιτικό πρόσωπο και ένα μεγάλο αιδοίο στο οποίο είχε εικονογραφήσει πρόσωπα ανωτάτων εισαγγελέων. Το όλο σκηνικό κατά τον καλλιτέχνη ήθελε να δείξει τη διαφθορά στη δικαστική και πολιτική εξουσία και τον επηρεασμό της πρώτης από την δεύτερη.
Το ΕΔΔΑ έκρινε τα δύο γλυπτά ως μια μορφή έντονης διαμαρτυρίας του προσφεύγοντα και καταδίκασε τη Μολδαβία για την ποινική καταδικαστική απόφαση σε βάρος του, θεωρώντας την ως αδικαιολόγητη και μη αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία.
Η απόφαση είναι εξαιρετικά προωθητική για την ελευθερία της έκφρασης στο καλλιτεχνικό επίπεδο αλλά και γενικότερα για το θεμελιώδες αυτό δικαίωμα.
Σημαντική είναι η επέκταση της ελευθερίας της έκφρασης με την απόφαση αυτή στην συμπεριφορά πέραν του προφορικού και γραπτού λόγου. Το ΕΔΔΑ έχει ήδη εντάξει τη συμπεριφορά στο προστατευτικό επίπεδο του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ και σε παλαιότερες αποφάσεις του αλλά με την πρόσφατη απόφαση παγιώνει την νομολογία του.
Σε Ουγγρική υπόθεση είχε θεωρήσει ότι εντάσσεται στην προστασία της ελευθερίας της έκφρασης η εναπόθεση βρώμικου ρουχισμού έξω από το κοινοβούλιο ως μορφή πολιτικής διαμαρτυρίας. Επίσης σε υπόθεση κατά Τουρκίας, έκρινε ως προστατευόμενη πολιτική διαμαρτυρία το ζωγράφισμα αγαλμάτων του Ατατούρκ, σε Ουκρανική υπόθεση θεώρησε ως μορφή πολιτικής έκφρασης την αφαίρεση της κορδέλας από ένα στεφάνι που κατέθεσε ο Πρόεδρος της Ουκρανίας σε ένα μνημείο και στην υπόθεση της μπάντας Pussy Riot punk ότι η εκτέλεση τραγουδιού σε ορθόδοξή ρωσική εκκλησία ήταν πολιτική διαμαρτυρία κατά του Πούτιν.
Μπορεί κανείς να μην συμφωνεί πάντα με το ΕΔΔΑ όμως στη πλειοψηφία τους οι αποφάσεις που εκδίδει θεμελιώνουν ένα αισιόδοξο μέλλον για την υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών».
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr