Ευρωδικαστήριο: Παράνομη η έρευνα σε δικηγορικό γραφείο απόντος του δικηγόρου!
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της έρευνας με εισαγγελική εντολή σε δικηγορικό γραφείο αποτελεί η παρουσία του δικηγόρου κατά τη διάρκεια της.
Αυτό έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εξετάζοντας την προσφυγή του δικηγόρου Πέτρου Λεωτσάκου κατά της Ελλάδος.
Το ΕΔΔΑ, δικαίωσε τον δικηγόρο και διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ). Με την απόφαση κρίθηκε ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 2.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 2.034 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.
Η απόφαση αφορά στην έρευνα των επαγγελματικών χωρών του προσφεύγοντος δικηγόρου και στην κατάσχεση πολλών εγγράφων και στοιχείων. Η έρευνα έλαβε χώρα κατά τους ελέγχους της ελληνικής Δικαιοσύνης για την υπόθεση του επονομαζόμενου “παραδικαστικού Νο 2”, η οποία πλέον έχει φτάσει στο ακροατηρίου του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας.
Στην απόφαση του ΕΔΔΑ επισημαίνεται ότι τα διαδικαστικά παραπτώματα, στην προκειμένη περίπτωση, ήταν τέτοια ώστε η έρευνα και η κατάσχεση που πραγματοποιήθηκαν στο δικηγορικό γραφείο του Π. Λεωτσάκου δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ανάλογα προς την επιδίωξη των νόμιμων σκοπών στα πλαίσια μιας δημοκρατικής κοινωνίας προκειμένου να διασφαλίζεται ο σεβασμός της οικίας κάποιου.
Ιστορικό υπόθεσης
Η εντολή για την διενέργεια της έρευνας δόθηκε τον Ιουλίου του 2010 από το γραφείο του Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών προκειμένου να διερευνηθεί η υποψία συμμετοχής του δικηγόρου στη διάπραξη ποινικών αδικημάτων. Η έρευνα διήρκεσε, χωρίς τη γνώση του δικηγόρου, για δώδεκα ημέρες και διεξήχθη από αστυνομικό συνοδευόμενο από αντεισαγγελέα. Στην έρευνα συμμετείχε ένας γείτονας ως μάρτυρας, χωρίς να είναι νομικός.
Οι αρχές κατάσχεσαν υπολογιστή και εκατοντάδες έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων αρχείων πελατών του δικηγόρου. Τον Μάιο του 2012 ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον πολλών ατόμων, συμπεριλαμβανομένου και του προσφεύγοντος. Τον επόμενο μήνα ο κ. Λεωτσάκος ζήτησε από το Δικαστήριο να εξετάσει κατά πόσο η έρευνα και η κατάσχεση ήταν παράνομες και ζήτησε να του επιστραφούν όλα τα κατασχεθέντα αντικείμενα και έγγραφα. Το αίτημά του χαρακτηρίστηκε αβάσιμο και ο Εισαγγελέας του ΑΠ αρνήθηκε να υποβάλει αίτηση αναίρεσης κατά της απόφασης.
Το σκεπτικό του ΕΔΔΑ
Στην απόφασή του, το ΕΔΔΑ επισημάνει πως η έρευνα ή οι έλεγχοι της οικίας ή του γραφείου δικηγόρου που ασκούσε νομίμως το επάγγελμά του, κυρίως ως μέλος του δικηγορικού συλλόγου, έπρεπε να συνοδεύονται από ειδικές διαδικαστικές εγγυήσεις. Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, η ιδιότητα του δικηγόρου του προσφεύγοντος ήταν γνωστή στις αρχές και η έρευνα αποτελούσε παρέμβαση στο δικαίωμά του για σεβασμό της «οικίας» του και της «αλληλογραφίας».
Η παρέμβαση αυτή ήταν σύμφωνη με το νόμο και επιδίωκε έναν θεμιτό στόχο, την πρόληψη του εγκλήματος. Ωστόσο, στην απόφαση τονίζεται ότι το ένταλμα έρευνας του Εισαγγελέα είχε συνταχθεί με γενικούς όρους και ότι η ελληνική νομοθεσία δεν προέβλεπε προηγούμενο έλεγχο. Επιπλέον, ο Π. Λεωτσάκος, αφενός δεν ήταν παρών στην έρευνα και αφετέρου δεν υπήρχε κανένα στοιχείο στο φάκελο που να αποδεικνύει αν οι ανακριτές προσπάθησαν να τον ενημερώσουν για την ενέργειά τους, ενώ σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αυτοί που διέμεναν στους χώρους έπρεπε να είναι παρόντες σε περίπτωση έρευνας.
Επιπλέον, η παρουσία γείτονα ως ανεξάρτητου μάρτυρα δεν αποτελούσε επαρκή εγγύηση, διότι δεν διέθετε τις απαραίτητες νομικές γνώσεις και δεν ήταν σε θέση να εντοπίσει έγγραφα που αφορούσαν υποθέσεις πελατών που καλύπτονταν από επαγγελματικό απόρρητο.
Επίσης, δεν υπήρξε μεταγενέστερος δικαστικός έλεγχος (ex post facto) και δεν είχε διευκρινιστεί ποτέ εάν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα έγγραφα που είχαν κατασχεθεί είχαν άμεση σχέση με το αδίκημα που ερευνήθηκε. Επιπλέον,το Εφετείο, δεν είχε αποφανθεί για τον τρόπο με τον οποίο είχε συνταχθεί το ένταλμα έρευνας ή για το κατά πόσον η κατάσχεση όλων των εγγράφων και των υπολογιστών ήταν αναγκαία. Επίσης, ο προσφεύγων δεν είχε ακόμη πρόσβαση στα κατασχεθέντα έγγραφα και αντικείμενα. Ταυτόχρονα, ο εισαγγελέας ο οποίος διεξήγαγε την προκαταρκτική έρευνα εναντίον του κ. Λεωτσάκου και είχε εκδώσει ένταλμα έρευνας, ήταν ο ίδιος που υπέβαλε πρόταση για την απόρριψη της προσφυγής του κατά της νομιμότητας της διαδικασίας.
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
