ΕΔΔΑ: «Καμπάνα» γιατί αρνήθηκαν σε χήρα την εκταφή του συζύγου της

Η Dragica Drašković από την Βοσνία – Ερζεγοβίνη έχασε τον άνδρα της όταν ο πόλεμος μαινόταν στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Εκείνη ήταν μόλις 50 χρονών που έμεινε χήρα, ωστόσο λόγω του πολέμου δεν κατάφερε να τον θάψει στην ιδιαίτερη πατρίδα της αλλά σε έναν οικογενειακό τάφο που διατηρούσαν συγγενείς του θανόντα στο Μαυροβούνιο.

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά τον πόλεμο, το αίτημα της χήρας για εκταφή του αγαπημένου συζύγου της και μεταφορά της σορού του στην ιδιαίτερη πατρίδα της πέφτει στο κενό, καθώς οι εθνικές αρχές δεν κατάφεραν να επιλύσουν την διαφορά που προέκυψε ανάμεσα στην επιθυμία της Dragica και στην άρνηση του ανιψιού του εκλιπόντα για την εκταφή. Μάλιστα τα εθνικά δικαστήρια της αρνήθηκαν την εκταφή και μεταφορά της σορού του συζύγου της, με το σκεπτικό ότι η ίδια δεν είχε έννομο συμφέρον.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στο οποίο προσέφυγε η 75χρονη σήμερα χήρα, διαπίστωσε ότι η γυναίκα υπέστη παραβίαση του δικαιώματος στην οικογενειακή ζωή.

Ειδικότερα, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι μια τέτοια διαφορά έπρεπε να εξεταστεί τόσο από το πρίσμα της ιδιωτικής, όσο και της οικογενειακής πτυχής του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι αρχές του Μαυροβουνίου, θα έπρεπε να εξισορροπήσουν την επιθυμία της προσφεύγουσας να ξεθάψει και να μεταφέρει το σώμα του συζύγου της και του συμφέροντος του κράτους για διατήρηση της ιερότητας των τάφων και των δικαιωμάτων των λοιπών μελών της οικογένειας.

Ωστόσο, δεν υπήρχε νομικός μηχανισμός με τον οποίο να επιλύονται τέτοιες διαφορές, ενώ τα εγχώρια δικαστήρια αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν ότι η προσφεύγουσα είχε έννομο συμφέρον. Συνεπώς δεν έλαβε χώρα, εξέταση που θα είχε σταθμίσει τα διακυβευόμενα συμφέροντα, και επιδίκασε στην προσφεύγουσα ποσό 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη και ποσό 3.250,97 για δικαστικά έξοδα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Στρασβούργο υπογραμμίζει στην απόφαση του ότι στην υπόθεση Drašković, τα δικαστήρια όχι μόνο δεν κατάφεραν να εξετάσουν εάν η εκταφή και η απομάκρυνση ήταν εφικτή ή εύκολη από πρακτική άποψη, και αν υπάρχουν συμφέροντα δημόσιας υγείας, αλλά απέτυχαν και να αποσαφηνίσουν και πολλά άλλα ζητήματα. Όπως αν ο σύζυγος επιθυμούσε να ταφεί στο Μαυροβούνιο, κατά πόσο είχε ζήσει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είτε στο Βελιγράδι, ή εάν αυτός και η προσφεύγουσα είχαν αποκτήσει τάφο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ώστε να θαφτούν μαζί στο μέλλον.

Απέρριψαν το αίτημα της

Η 75χρονη προσφεύγουσα ζει σήμερα στο Trebinje της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, και ο άνδρας απεβίωσε στο Βελιγράδι το 1995.

Η προσφεύγουσα προσέφυγε στα δικαστήρια αλλά τον Φεβρουάριο του 2015 το Πρωτοδικείο του Hercer Novi απέρριψε τον ισχυρισμό της. Διαπίστωσε ότι δεν είχε έννομο συμφέρον να υποβάλει τέτοια αξίωση, καθώς δεν είχε δικαίωμα στο σώμα του συζύγου της ή σε τυχόν δικαιώματα που απορρέουν από τον τόπο ταφής του. Τον Απρίλιο του 2015 το Ανώτατο Δικαστήριο της Podgorica επικύρωσε την πρωτοβάθμια απόφαση. Τον Ιούνιο του 2015, η προσφεύγουσα άσκησε συνταγματική προσφυγή, υποστηρίζοντας ότι η βάση της αξίωσής της ήταν να αποκτήσει τη συγκατάθεση του ανιψιού καθώς χωρίς αυτή δεν θα μπορούσε να λάβει επίσημη άδεια για εκταφή ή μεταφορά. Δεν είχε άλλο τρόπο να ασκήσει το δικαίωμά της, εκτός από τα δικαστήρια, αλλά απορρίπτοντας το αίτημά της, την καθιστούσαν δέσμια της βούλησης των λοιπών συγγενών. Στερήθηκε λοιπόν του δικαιώματος της σε δίκαιη δίκη και το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή υπό την ευρύτερη έννοια. Το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της τον Φεβρουάριο του 2017. Τον Αύγουστο του 2019, η Υγειονομική Επιθεώρηση ενημέρωσε την προσφεύγουσα με επιστολή ότι ο Υγειονομικός Επιθεωρητής ήταν υπεύθυνος για την έκδοση αδειών εκταφής και μεταφοράς. Δήλωσε ότι η επιθεώρηση δεν γνώριζε ποιος είχε την εξουσία να επιλύει διαφορές, αλλά υπέθεσε ότι ήταν τα δικαστήρια. Το ΕΔΔΑ κατέληξε ότι τα εθνικά δικαστήρια απέτυχαν να αναγνωρίσουν την ύπαρξη οποιουδήποτε δικαιώματος αναφορικά με το άρθρο 8 ή να ισορροπήσουν ορθά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα εκείνης και του ανιψιού του συζύγου της. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση αυτής της διάταξης της Σύμβασης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr