ΕΔΔΑ: Πράσινο φως σε συλλόγους προστασίας παιδιών για υπεράσπιση περιπτώσεων κακοποίησης

Δύο Σύλλογοι προστασίας παιδιών που εδρεύουν στο Παρίσι, προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με αφορμή την τραγική ιστορία μιας 8χρονης η οποία ξεψύχησε εξαιτίας της κακοποίησης που υφίστατο από τότε που γεννήθηκε από τους γονείς της.

Οι Σύλλογοι ζητούν και λαμβάνουν το δικαίωμα για να εκπροσωπήσουν τα παιδιά στην άσκηση προσφυγής στο Στρασβούργο, όταν αυτά κακοποιούνται από τους γονείς. Το ΕΔΔΑ αναγνωρίζει το de facto δικαίωμα των Συλλόγων να υπερασπίζονται τα παιδιά όταν κακοποιούνται από τους γονείς.

Πρόκειται για δύο γνωστούς συλλόγους προστασίας παιδιών στη Γαλλία, (Association Innocence en Danger και Association Enfance et Partage) που είναι οι μόνοι που εκπροσώπησαν το ανήλικο θύμα της κακοποίησης ενώπιον της Δικαιοσύνης. Στην προσφυγή τους περιγράφουν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου του κοριτσιού. Κατηγορούν τις Γαλλικές αρχές για ανεπαρκή μέτρα προστασίας του 8χρονου παιδιού από την κακοποίηση των γονιών του.

Τη βασάνιζαν ως ανεπιθύμητη

Το παιδί υπήρξε ανεπιθύμητο στην οικογένεια από την γέννηση του καθώς η μητέρα που το έφερε στο κόσμο ήθελε να παραμείνει ανώνυμη και να εγκαταλείψει το παιδί. Ωστόσο, η μικρή μεταφέρθηκε στο σπίτι της  μητέρας της μόλις ένα μήνα αργότερα και έζησε τόσο με τους γονείς της και με τα δύο αδέλφια της.

Πήγε στο σχολείο για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2007 σε ηλικία 6 ετών. Απουσίαζε για πολλές  ημέρες από τα διάφορα σχολεία στα οποία είχε εγγραφεί, ενώ είχε αλλάξει πολλά κάθε φορά που η οικογένειά της μετακόμιζε. Από το πρώτο σχολικό έτος 2007-2008 και μετά, οι καθηγητές της ανήλικης μαθήτριας ανέφεραν ότι παρατήρησαν συχνά τραύματα στο σώμα του παιδιού.

Το παιδί έφτασε να απουσιάσει από το σχολείο για 33 ολόκληρες μέρες ενώ τα αδέρφια της παρακολουθούσαν κανονικά τα μαθήματα τους και ο διευθυντής ανέφερε στις αρμόδιες αρχές ότι διαπίστωσε πολλούς μικρούς τραυματισμούς με την επιστροφή της στο σχολείο.

Κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας η αστυνομία διεξάγει έρευνα και τον Ιούλιο του 2008, οι κοινωνικές υπηρεσίες ενημέρωσαν το εισαγγελέα για πρόσφατους μώλωπες. Ένας ιατροδικαστής ανέλαβε να εξετάσει την υπόθεση. Η ανήλικη εξετάστηκε λίγες μέρες αργότερα παρουσία του πατέρα της.

Ο γιατρός κατέγραψε πολλούς παλιούς μώλωπες και ανέφερε ότι δεν μπορούσε να αποκλείσει τη βία ή την κακομεταχείριση. Τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους, ο υπεύθυνος αστυνομικός συνέταξε έκθεση στην οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, σύμφωνα με την έρευνα, δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι η μικρή είχε πέσει θύμα κακοποίησης.

Η εισαγγελία κλείνει την υπόθεση, θεωρώντας ότι το φερόμενο αδίκημα δεν ήταν επιβεβαιωμένο αφού δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι το παιδάκι κακοποιείται. Παρά το γεγονός ότι το κοριτσάκι κατόπιν απαίτησης του διευθυντή και του γιατρού του σχολείου, νοσηλεύτηκε επί ένα μήνα στην παιδιατρική μονάδα. Κοινωνικοί λειτουργοί που επισκέφθηκαν την οικογένεια στο σπίτι που ζούσε η μικρή με τα αδέρφια της δεν συμπέραναν λόγους ιδιαίτερης ανησυχίας.

Τραγική κατάληξη

Ένα χρόνο αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2009 ο πατέρας της 8χρονης ανέφερε στην αστυνομία ότι η κόρη του είχε εξαφανιστεί από το πάρκινγκ ενός ταχυφαγείου. Διεξήχθη μεγάλη έρευνα για να εντοπιστεί το παιδί. Την επόμενη μέρα, ο πατέρας οδήγησε τελικά τους αστυνομικούς στη τοποθεσία όπου εντοπίστηκε το σώμα του παιδιού, και ο θάνατός του είχε προκληθεί έναν μήνα νωρίτερα.

Το Κακουργιοδικείο του Sarthe επιβάλει κάθειρξη 30 ετών στους γονείς της για βασανιστήρια και βάναυσες πράξεις οι οποίες οδήγησαν σε θάνατο το παιδί τους. Οι δύο σύλλογοι προστασίας των παιδιών συμμετείχαν στην ποινική διαδικασία ως πολιτικοί ενάγοντες και οι γονείς διατάχθηκαν να τους καταβάλλουν χρηματική ποινή ως αποζημίωση.

Τον Οκτώβριο του 2012, οι δύο σύλλογοι άσκησαν αγωγές κατά του κράτους για αστική ευθύνη του τελευταίου λόγω δυσλειτουργίας του συστήματος δικαιοσύνης, υποστηρίζοντας ιδίως ότι μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου 2008, οι υπηρεσίες έρευνας και εισαγγελίας είχαν διαπράξει μία σειρά πράξεων που συνίσταντο σε βαριά αμέλεια. Οι ισχυρισμοί τους απορρίφθηκαν. Το Στρασβούργο τους αναγνωρίζει το αυτόνομο de facto δικαίωμα εκπροσώπησης κακοποιημένων παιδιών για άσκηση προσφυγής στο ΕΔΔΑ.

Παραβίαση άρθρου 3 της Σύμβασης

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η «έκθεση ύποπτης κακομεταχείρισης» που έστειλε ο διευθυντής το 2008 είχε προκαλέσει τη θετική υποχρέωση του κράτους να διεξάγει έρευνες. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα που λήφθηκαν από τις αρχές από τη γνωστοποίηση της έκθεσης έως και το θάνατο του παιδιού δεν ήταν επαρκή ώστε να το προστατεύσουν από σοβαρή κακοποίηση από τους γονείς του. Που σημαίνει παραβίαση άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) της ΕΣΔΑ.

Όσον αφορά την αγωγή αστικής ευθύνης κατά του κράτους για τη δυσλειτουργία του συστήματος δικαιοσύνης, το γεγονός ότι η αξίωση απορρίφθηκε λόγω έλλειψης βαριάς αμέλειας, δεν αρκούσε για να κριθεί ότι, στο σύνολο, το ένδικο μέσο δεν ήταν «αποτελεσματικό». Άλλωστε, η αποτελεσματικότητα ενός ένδικου μέσου κατά την έννοια του άρθρου 13 της Σύμβασης δεν εξαρτάται από τη βεβαιότητα ευνοϊκού αποτελέσματος για τον προσφεύγοντα (μη παραβίαση του άρθρου 13- δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής).

Ενώ το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι λήφθηκαν άμεσα χρήσιμα μέτρα όπως η μαγνητοσκόπηση του παιδιού και η εξέταση της από ιατροδικαστή, ορισμένοι άλλοι παράγοντες υπονόμευσαν τη σημασία των εν λόγω ευρημάτων. Το Δικαστήριο κατέληξε επομένως στο συμπέρασμα ότι το ισχύον σύστημα δεν κατάφερε να προστατεύσει την μικρή από σοβαρή κακοποίηση εκ μέρους των γονέων της, που είχε οδηγήσει στο θάνατό της. Υπήρξε συνεπώς παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης.

Ωστόσο, δεν διαπίστωσε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) ενώ έκρινε ότι η Γαλλία έπρεπε να καταβάλει στον προσφεύγοντα σύλλογο Innocence en Danger συμβολικά το χρηματικό ποσό του 1 ευρώ ως ηθική βλάβη και 15.000 ευρώ για έξοδα και δαπάνες. Ο δεύτερος σύλλογος δεν είχε υποβάλει αίτημα για δίκαιη ικανοποίηση.

Πηγή: echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr